Veelvuldige malaria-infectie remt verspreiding parasiet
23 februari 2007
Mensen die vaak in contact komen met malaria kunnen afweer ontwikkelen
tegen de gametocyt, het besmettelijke stadium van de malaria parasiet.
Door deze immuniteit wordt de verspreiding van de parasiet geremd. Dat
heeft NWO-onderzoeker Mike van der Kolk gevonden in zijn studie naar
malaria overdracht onder de bevolking in Kameroen, Senegal en
Indonesië. Mensen kunnen al na enkele infecties immuniteit ontwikkelen
die de overdracht van malaria remt. NWO-onderzoeker Mike van der Kolk
promoveert 30 maart aan de Radboud Universiteit Nijmegen.
Malaria wordt niet veroorzaakt door een mug, maar door een parasiet in
de mug. De malariaparasiet heeft de mug nodig om zich voort te planten
en te verspreiden. De gametocyt is het levensstadium van de parasiet,
dat kan worden overgedragen van mens naar mug. In de muggenmaag komen
de volgende stadia, de gameten, vrij en vindt bevruchting plaats. De
parasiet ontwikkelt zich verder tot het eindstadium (de sporozoiet) in
de speekselklier. De sporozoiet kan met het speeksel op de volgende
mens worden overgedragen als die wordt gebeten door dezelfde mug. Daar
vermenigvuldigt de parasiet zich sterk en de gastheer wordt ziek.
Immuniteit
Mensen die leven in gebieden waar veel malaria voorkomt, kunnen een
natuurlijke immuniteit ontwikkelen die de ontwikkeling van de parasiet
in de mug stopt. Hierdoor kan de parasiet zich dus niet verder
verspreiden. Bepaling van de aanwezigheid van deze immuniteit, de
zogeheten transmissie reducerende activiteit (TRA), gebeurt met een
laboratoriumtest. Onderzoeker Van der Kolk vond dat mensen die vaak
met malaria besmet raken deze immuniteit snel kunnen opbouwen. Ook
vond hij dat personen met hoge aantallen gametocyten vaker immuun
zijn.
Besmettelijke beten
Jaarlijks krijgen meer dan tweehonderd miljoen mensen malaria. Aan
malaria sterven per jaar meer dan een miljoen mensen. De onderzoekers
inventariseerden in Kameroen hoe vaak mensen gestoken worden door een
mug die malaria met zich meedraagt. Ook keken ze naar aantallen
overdraagbare parasieten in het bloed van besmette personen. In een
wijk van de hoofdstad Yaoundé bleken 34 besmettelijke beten per mens
per jaar voor te komen. Het aantal gametocyten per persoon was
seizoensgebonden en leeftijdsafhankelijk. Kinderen bleken verreweg de
belangrijkste bron van malariaoverdracht in dit gebied te zijn. In het
dorp Koundou was het aantal besmettelijke beten ongeveer vijf keer
hoger dan in de hoofdstad. Daar werden in een eerder onderzoek 177
besmettelijke beten gemeten.
Test
De bestaande laboratoriumtest voor malaria-immuniteit werkte nog niet
optimaal. Daarom hebben de onderzoekers deze methode eerst aangepast,
voor ze met het onderzoek naar immuniteit aan de slag konden. Met de
verbeterde test bestudeerden de onderzoekers hoe mensen die niet
eerder zijn blootgesteld aan malaria besmet of immuun worden.
Migranten in de provincie Papoea in Indonesië, die nog niet eerder aan
malaria waren blootgesteld, werden hiervoor onderzocht. In Papoea komt
veel malaria voor. Al na één tot vier malaria infecties nam de afweer
tegen de besmettelijke gametocyten toe. Immuniteit wordt dus snel
verkregen na blootstelling aan infectie. De onderzoekers verwachten
dat met de aangepaste methodes meer gedetailleerde studies naar de
ontwikkeling en het onderhouden van immuniteit onder de bevolking
mogelijk zullen zijn.
..............................
Meer informatie:
* drs. Mike van der Kolk (Universitair Medisch Centrum Nijmegen)
* t: +31 (0)24 361 43 06, mikevanderkolk@tele2.nl
* promotie 30 maart
* promotor prof. dr. R.W. Sauerwein en copromotor dr. S.J. de Vlas
(EUR)
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek