03-04-2007
Akademie waarschuwt voor kloof tussen universitaire en commerciële
archeologie
De positie van de archeologie aan de Nederlandse universiteiten is
wankel door de kloof die het afgelopen decennium tussen de
universitaire en de commerciële archeologie is ontstaan. Dat schrijft
de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen in het rapport
De toren van Pisa rechtgezet. Over de toekomst van de Nederlandse
archeologie.
Sinds het verdrag van Malta (Valletta) heeft de
archeologie het moeilijk aan de Nederlandse universiteiten. Het
verdrag stelt opgravingen verplicht bij bouwprojecten (zoals
nieuwbouwwijken, wegen) waardoor overheden heel veel opdrachten geven
aan commerciële, onderling concurrerende, bureaus. In dit
commerciële bestel is het voor universiteiten bijna onmogelijk
geworden om veldonderzoek te doen. Om de kennis en ervaring niet
verloren te laten gaan, zouden de universiteiten volgens de KNAW
voorrang moeten hebben bij bepaalde opgravingen.
Door de vele opgravingen komen veel nieuwe gegevens beschikbaar, en
vanwege de goede werkgelegenheid groeien de studentenaantallen.
Tegelijkertijd neemt vanwege bezuinigingen het aantal formatieplaatsen
al jaren af. De universitaire archeologen komen onvoldoende toe aan
wat volgens de KNAW hun hoofdtaak moet zijn. Enerzijds moeten zij op
basis van bodemvondsten een beeld schetsen van het verleden en
anderzijds dienen zij de 'intellectueel voedende' rol te spelen voor
het hele archeologische bestel.
Om de universitaire archeologie een betere positie te geven zou,
volgens de KNAW, de financiering van de archeologie anders dan die van
de alfadisciplines moeten zijn en zij pleit daarom voor een
financiering zoals in de bètawetenschappen. De
natuurwetenschappelijke aanpak is namelijk in de archeologie een
steeds grotere rol gaan spelen, waardoor het onderwijs en onderzoek
duurder zijn geworden.
Ook ziet de KNAW een rol weggelegd voor een nieuwe onderzoekschool in
de archeologie, een 'doorstart' van het bestaande ARCHON, die de
archeologie een gezicht moet geven. Die zou onder meer
nascholingscursussen voor de archeologen die in het beleid en bij
commerciële bureaus werken, moeten gaan regelen.
Totstandkoming rapport
Het rapport is geschreven door een Verkenningscommissie Archeologie
onder voorzitterschap van prof. dr. Douwe Yntema (VU). De commissie
baseert haar conclusies op gesprekken tijdens expert meetings met
archeologen uit binnen- en buitenland.
Discussie over het rapport
Op 12 april a.s. houdt de KNAW een bijeenkomst over het rapport voor
de archeologische wereld. U bent daarbij van harte welkom. Sprekers
uit verschillende hoek zullen hun reactie geven, en er is veel ruimte
voor discussie. Zie voor het programma en de wijze van aanmelden
www.knaw.nl.
Bestelinformatie
Het rapport De toren van Pisa rechtgezet. Over de toekomst van de
Nederlandse archeologie is gratis te bestellen, en hier als pdf te
downloaden.
KNAW, Het Trippenhuis, Kloveniersburgwal 29, Amsterdam.
Postbus 19121, 1000 GC Amsterdam.
Afdeling Voorlichting tel. 020-5510733, fax 020-6204941.
voorlichting@bureau.knaw.nl
Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen