Vrije Universiteit Amsterdam

Persaankondiging

22 maart 2007

Lezing over Islam, Verlichting en Democratie

Activiteiten in het kader van het gasthoogleraarschap van Sadik al-Azm aan de VU.

In april en mei 2007 is de bekende Syrische filosoof en vrijheidsdenker Sadik al-Azm te gast bij de VU. In dit kader organiseren het Blaise Pascal Instituut en VU-podium in samenwerking met ISIM en ZemZem drie activiteiten rond het thema Islam, Verlichting en democratie. Op woensdag 4 april houdt Sadik al-Azm om 16.00 uur zijn openings lezing Islam and Secular Humanism aan de VU, VU-15A05. Woensdag 25 april, om 19.00 uur in het VU-auditorium is er een debat over de mogelijkheid van een Westerse Islam. Met o.a. Sadik al-Azm, Fouad Laroui, Marjo Buitelaar, Abdelkader Benali en Paul Aarts. Woensdag 23 mei om 19.30 uur is er in Felix Meritis een debat getiteld Islam and Democracy; Islamic Views. Tijdens dit debat zullen prominente Islamitische wetenschappers met elkaar in debat gaan, met o.a. Sadik al-Azm, Nasr Abu Zayd en Tariq Ramadan.

In het Westen bestaat, zowel onder niet-Islamitische jongeren als onder Islamitische jongeren, een beperkt en vernauwd beeld van de Islam. De Islam zou niet 'door de Verlichting zijn heengegaan'en zich niet verdragen met de waarden en praktijken binnen een democratische samenleving. De Islam zou het seculiere en Westerse denken verfoeien. Het Blaise Pascal Instituut en VU-podium willen de discussie over deze (voor)oordelen bevorderen en laten nagaan welke potenties er in de Islam liggen om een bijdrage te leveren aan een democratisch georiënteerde samenleving.

Sadik al-Azm is een van de bekendste filosofen uit de Arabische wereld. Hij werd geboren in 1934 in Damascus binnen een aldaar bekende soennitische familie. Hij studeerde filosofie aan Yale University, en verdiepte zich op jonge leeftijd onder andere in het kritische denken van Kant. Kritiek is tot op de dag van vandaag kenmerkend voor zijn denken. Het betreft echter nooit vage, transcendentale kritiek, maar kritiek op concrete politieke, sociale en culturele zaken. Sadik al-Azm is een groot kenner (en kriticus) van Islamitische en van westerse vormen van fundamentalisme.

Hij werd hoogleraar cultuurfilosofie, eerst aan de universiteit van Damascus in Syrië, later aan de Amerikaanse universiteit van Beiroet in Libanon. Toen hem het academisch werk in Syrië door de overheid moeilijk werd gemaakt, ging hij reizen langs universitaire instellingen in West-Europa en de V.S. Recent had hij gasthoogleraarschappen aan universiteiten in Antwerpen - met vele voordrachten en lezingen in Gent, Brussel en Leuven - in Hamburg en in Lüneburg. Vanaf de herfst van 2005 tot voorjaar 2006 was hij gasthoogleraar in Princeton.

Sadik al-Azm heeft vele publicaties in het Arabisch op zijn naam staan. Een deel daarvan is de laatste tien jaar in het Engels verschenen. En daar weer een klein deel van is in het Nederlands vertaald; onder andere een bundel essays over islamitische cultuur (Kritiek op godsdienst en wetenschap, Uitgeverij El Hizjra Amsterdam 1996) alsmede twee opstellen in een bundel die verscheen bij gelegenheid van de ontvangst van de Erasmusprijs in 2004 (Fatima Mernissi, Sadik al-Azm, Abdolkarim Soroush, Religie en moderniteit, Amsterdam: De Geus). Pas de laatste tien jaar is hij daardoor bekend geworden in het Westen: een buitengewoon erudiet en kritisch denker en cultuurbeschouwer, zowel over de Islam als over de Westerse cultuur. Hij had overigens al een grote naam in de Arabische wereld, waar telkens met spanning op elke nieuwe publicatie van hem gewacht werd. Hij is een groot kenner van de Koran.

Inschrijven en meer informatie: www.blaisepascal.nl of www.vupodium.nl

Voor de redactie:
Voor informatie over de data, sprekers en inschrijving zie hieronder. Verdere informatie: Anouta de Groot, Blaise Pascal Instituut, (020) 598 56 77, a.de_groot@dienst.vu.nl

PROGRAMMA
Opening lecture

Islam and Secular Humanism

Wednesday 4th April, 4 p.m., location: VU-15A05

Speaker: Sadik al-Azm

There is an ongoing debate in the Netherlands on Islam and Enlightenment. The cliché that is often heard is that the Islam has not passed through Enlightenment or has not internalized 'enlightened' and modern values and attititudes. According to the same cliché this causes problems where the Islam is active in Western societies. The question which has to be answered is: which relationship does exist and can be established between Islam and the worldview and 'philosophy' of secular humanism? Debat

Over islamisme en de (on?)mogelijkheden van een westerse Islam

Woensdag 25 april, 19.00 uur, locatie: VU-Auditorium

Sprekers: Sadik Al-Azm, Fouad Laroui, Marjo Buitelaar, Mouad Zagdoud, Abdelkader Benali

Gespreksleider: Paul Aarts

Naar aanleiding van Over het islamisme (2006) van de Nederlandse auteur van Marokkaanse afkomst Fouad Laroui debatteren we na een inleiding in het Engels van Sadik al-Azm in het Nederlands over de culturele werkelijkheid, de kansen en mogelijkerwijs de dreiging van islamisme in Westerse samenlevingen en welke de mogelijkheden zijn voor een specifiek westerse variant van de Islam. Discussion

Islam and Democracy: Islamic Views

Wednesday 23 May, location Felix Meritis

Speakers: Sadik al-Azm, Nasr Abu Zayd, Tariq Ramadan, Abdolkarim Soroush (invited)

Interviewer: Asef Bayat and Markha Valenta

Democracy has not taken root in Arab regions and in regions where Islam is dominant. Since Huntingtons's 'Clash of Civilizations' an often heard 'explanation' in the West for this fact is, that features of democratic life, like the separation of powers, the rule of secular law, social pluralism, representative government, civil liberties, individual rights, are unique for only the West, and that Islamic values and practices are basically incompatible with democratic values and practices! However, whether this 'explanation' is correct, is questionable. It is unfortunate that in the ongoing debate in the West on Islam and Democracy the voice of Islamic scholars are rarely heard. In this afternoon symposium four prominent Islamic scholars will reflect on the apparently problematic relations between Islam and democracy.

Sprekers en voorzitters:

Paul Aarts is docent internationale relaties bij de afdeling politicologie aan de UvA en tevens hoofdredacteur van het tijdschrift ZemZem

Sadik al-Azm is een vooraanstaande Syrische filosoof en emeritus hoogleraar Moderne Europese Filosofie aan de Universiteit van Damascus.

Asef Bayat is wetenschappelijk directeur van ISIM en bekleedt de Leidse ISIM-leerstoel

Abdelkader Benali schrijft romans, is literatuurcriticus, verhalen- en toneelschrijver en dichter. Op dit moment is hij de eerste 'schrijver op locatie' aan de Vrije Universiteit. Zijn werk werd bekroond met de Geertjan Lubberhuizenprijs en de Libris Literatuur Prijs 2003.

Marjo Buitelaar is antropoloog en verbonden aan de faculteit Godgeleerdheid & Godsdienstwetenschap van de Rijksuniversiteit Groningen. Ze doet onderzoek onder Nederlandse vrouwen van Marokkaanse afkomst.

Fouad Laroui is auteur en verbonden aan de Universiteit en Amsterdam. Voor zijn romans ontving hij verschillende prijzen, waaronder de prestigieuze Prix Albert-Camus voor zijn eerste roman.

Tariq Ramadan is professor of Islamic Studies. Op dit moment is hij als Visiting Professor verbonden aan de EUR.

Abdolkarim Soroush is een vooraanstaande, controversiële denker uit Iran; hij doet onderzoek naar de mogelijke verbindingen van de Islam met open en democratische vormen van denken en handelen. Op dit moment is hij gasthoogleraar bij de Faculteit Sociale Wetenschappen van de VU en ISIM.

Markha Valenta is post-doc Nieuwste Geschiedenis bij de Faculteit Letteren van de VU. Haar onderzoek richt zich op de consequenties van de samenkomst van de seculiere (post-)protestantse staat en islam met de nadruk op het debat in Nederland en Amerika.

Mouad Zagdoud is voorzitter van de multiculturele studentenvereniging Selsabiel en student aan de UvA opleiding Taal en Communicatie.

Nasr Abu Zayd is onder andere hoogleraar Humanisme en Islam aan de Universiteit voor Humanistiek. In 2005 won hij de Ibn Rushd Prize for Freedom of Thought.

---- --