Winkels in binnenstad verdwijnen door toename internetwinkelen
04.04.2007
De steeds grotere populariteit van winkelen via het internet zal de
komende jaren leiden tot forse veranderingen in het winkellandschap.
Met name in de binnensteden zullen bepaalde winkels, zoals
reisbureaus, bruingoed- en witgoedzaken, cd-winkels en boekhandels,
als gevolg van de concurrentie van het internet zelfs grotendeels uit
het straatbeeld verdwijnen.
Dit is een van de conclusies uit de vandaag verschenen RPB-studie
'Winkelen in het internettijdperk'. In deze studie is onderzocht welke
gevolgen het internetwinkelen heeft voor consumenten en winkeliers,
voor de stedelijke en de landelijke gebieden, voor winkelgebieden, en
voor het personen- en goederenvervoer. Tot op heden vallen de
ruimtelijke gevolgen van het internetwinkelen nog mee. De komende
jaren echter zullen de ruimtelijke effecten van het e-shoppen steeds
duidelijker zichtbaar worden.
---
Grootste gevolgen e-commerce voor winkeliers in binnenstad én op platteland
De afgelopen jaren kende de e-handel tussen winkels en consumenten
(b2c e-commerce) een ongekende opmars in Nederland. Steeds meer mensen
zoeken productinformatie op het internet, worden door het gebruik van
prijsvergelijkingssites prijsbewuster en doen ook aankopen via het
internet. In 2005 was het aandeel van de onlineverkopen in de totale
detailhandelsomzet nog beperkt - zo'n 2,8 procent -, maar in de
komende vijf jaar zal dit naar verwachting toenemen tot zo'n 10
procent.
Van alle winkelgebieden in Nederland zijn het vooral de binnensteden
waar de gevolgen van e-shoppen het grootst zijn. Daar neemt zowel het
aantal winkelbezoeken als het aantal gedane aankopen af. Zo zou in
2006 42 procent van alle aankopen die via het internet zijn
aangeschaft, zonder de mogelijkheid tot e-shoppen in de binnenstad
zijn gedaan. Deze afname heeft er vooral mee te maken dat zich juist
in de binnensteden de meeste winkels bevinden met e-commercegevoelige
producten, zoals witgoed en bruingoed, boekhandels, reisbureaus en
cd-zaken.
Maar ook de traditionele winkeliers op het platteland ondervinden
negatieve gevolgen van het internetwinkelen. Doordat de consumenten in
de landelijke gebieden in hun nabije omgeving minder winkels ter
beschikking hebben, biedt de mogelijkheid tot internetwinkelen hen
veel voordelen. De traditionele winkeliers in de landelijke gebieden
zien hierdoor hun omzet dalen. Een omzetdaling bovendien die vaak niet
wordt gecompenseerd door een onlineverkoop van hun producten.
De buurt- en wijkcentra, waar consumenten hun dagelijkse boodschappen
halen, worden het minst beïnvloed door de opkomst van e-commerce.
Zolang het doen van de dagelijkse boodschappen via het internet
beperkt blijft, zullen deze centra ook in de toekomst nauwelijks
nadelige gevolgen van het e-shoppen ondervinden.
E-handel leidt tot toename van mobiliteit
De opmars van de e-commerce heeft niet alleen gevolgen voor sommige
winkelgebieden, maar ook voor het personen- en goederenvervoer. Zo zal
de toename van b2c e-commerce niet zozeer leiden tot een afname van de
mobiliteit, maar eerder tot een toename ervan, met name in het
goederenvervoer. In 2006 leidde bijna 80 procent van alle b2c
internetaankopen tot meer goederentransport: de internetaankoop moet
immers bij de consument thuis worden afgeleverd.
De afgelopen jaren is niet alleen de markt voor b2c e-commerce
toegenomen, maar ook die voor c2c e-commerce: consumenten verhandelen
onderling tweedehandsartikelen via het internet. De
mobiliteitseffecten van deze vorm van e-commerce moeten niet worden
onderschat; ze zijn relatief gezien nadeliger dan die van b2c
e-commerce. Deze e-commerce tussen consumenten onderling leidt in
potentie elf keer zo vaak dan de e-handel tussen winkels en
consumenten tot meer personenvervoer zonder dat daar een afname van
het goederenvervoer tegenover staat.
Bedreiging voor traditionele winkelier door e-shoppen is brancheafhankelijk
De populariteit van het e-shoppen loopt per branche sterk uiteen. In
2006 werden vooral boeken, cd's, dvd's en video's, vakantiereizen en
vliegtickets, en bovenkleding via het internet aangeschaft, maar ook
veel bruingoed en witgoed. Voor tweedehandsartikelen is dankzij het
internet zelfs een geheel nieuwe markt ontstaan.
E-shoppers deden hun internetaankopen vooral bij e-tailers -
winkeliers die hun producten alleen via het internet aanbieden - en
het minst bij traditionele winkeliers. Het zijn dan ook vooral de
traditionele winkels in de hiervoor genoemde branches die door het
internetwinkelen worden bedreigd.
Onlineverkoop biedt winkelier nieuwe mogelijkheden
Naast de bedreigingen voor de traditionele winkeliers biedt e-commerce
hen ook nieuwe kansen. Zo geldt voor 14 procent van alle
internetaankopen dat zij zonder de mogelijkheid tot internetwinkelen
waarschijnlijk niet zouden zijn aangeschaft. Winkeliers moeten dan wel
investeren in een geavanceerde internetstrategie, zoals onlineverkoop.
Ook de opkomst van servicepunten waar e-shoppers hun aankoop kunnen
afhalen (zogenaamde collection and delivery points, CDP's), biedt
kansen voor de traditionele winkeliers. Ongeveer 25 procent van alle
consumenten die bij zo'n servicepunt een pakket ophalen, doet namelijk
ook aankopen in die winkel. Het zijn met name de wijk- en buurtcentra
die hiervan profiteren.
---
EINDE PERSBERICHT
Winkelen in het internettijdperk, Jesse Weltevreden, Rotterdam/Den
Haag: NAi Uitgevers/RPB. ISBN 978 90 5662 531 3
Prijs ⬠22,50
Te bestellen bij de boekhandel of via NAi Boekverkopers, telefoon 010
4401203
---
Voor een recensie-exemplaar (uitsluitend voor pers) of meer
informatie:
Ruimtelijk Planbureau, Bureau Communicatie, Paul Splinter, telefoon
070 3288 746 of 06 5267 1626; splinter@rpb.nl.
Ruimtelijk Planbureau