Nieuwe inzichten in de begeleiding van hartfalenpatiënten
5-4-2007
Begeleiding en voorlichting door een hartfalenverpleegkundige leiden
niet altijd tot minder heropnames van hartfalenpatiënten. Wel kan
vroegere signalering van klachten leiden tot snellere behandeling van
de patiënt, zodat deze eerder naar huis kan. Dit blijkt uit de
grootschalige COACH*-studie, uitgevoerd aan het Universitair Medisch
Centrum Groningen en ondersteund door de Nederlandse Hartstichting. De
onderzoekers Tiny Jaarsma en Dirk-Jan van Veldhuisen maakten deze
eerste onderzoeksresultaten bekend op het congres van de American
College of Cardiology in New Orleans.
Elk ziekenhuis behoort volgens de Inspectie voor de Gezondheidszorg
een hartfalenpoli te hebben. Tot nu toe werd aangenomen dat iedere
patiënt met hartfalen veel baat zou hebben bij extra voorlichting en
begeleiding door een hartfalenverpleegkundige op de hartfalenpoli. Uit
eerdere, kleinere nationale en internationale onderzoeken bleek dat
hierdoor het aantal heropnames voor hartfalen zou verminderen. Het
grootschalige COACH-onderzoek bevestigt dit echter niet.
Kortere opname
De gepresenteerde onderzoeksresultaten laten zien dat
hartfalenpatiënten die extra begeleiding en voorlichting krijgen niet
per definitie allemaal minder vaak worden heropgenomen. Wel lijkt het
erop dat deze patiënten minder snel overlijden. Er werd een
(statistisch niet significante, maar) klinisch zeker relevante
vermindering van 15% in sterfte gevonden bij hartfalenpatiënten die
extra begeleiding en voorlichting kregen. Het lijkt erop dat
hartfalenpatiënten die extra begeleiding en voorlichting krijgen wel
vaker in het ziekenhuis worden opgenomen. De opnameduur van deze
patiënten is echter korter dan patiënten die geen extra begeleiding en
voorlichting ontvangen. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat de
hartfalenverpleegkundige eerder signaleert dat de klachten van een
patiënt verergeren. Dit onderzoek laat zien dat begeleiding niet
altijd en voor iedere hartfalenpatiënt effectief is om heropnames te
voorkomen.
Kwaliteit van leven
Naast deze eerste resultaten van het COACH-onderzoek komen binnenkort
nog meer uitkomsten beschikbaar. Uit nadere analyses moet nog blijken
of extra begeleiding en voorlichting ook een positief effect hebben op
de kwaliteit van leven van de patiënt. De verzamelde onderzoeksdata
kunnen in de toekomst bijdragen aan de discussie welke vorm van zorg
het beste is voor welk type hartfalenpatiënt.
De COACH-studie volgde ruim 1.000 hartfalenpatiënten gedurende
anderhalf jaar. Onderzocht werd of patiënten die extra voorlichting en
begeleiding ontvangen van hartfalenverpleegkundigen langer leven en
minder snel worden heropgenomen. De COACH-studie is de grootste studie
naar de zorg voor hartfalenpatiënten ter wereld en liep van 2002 tot
en met 2006. De Hartstichting financierde het COACH-onderzoek, waaraan
17 Nederlandse ziekenhuizen deelnamen.
* Coordinating study evaluating Outcomes of Advising and Counseling in
Heart Failure
Nederlandse Hartstichting