Ministerie van Algemene Zaken


1red18016
13-04-2007, NOS, Met het oog op morgen, R.1, 23.07 uur

MINISTER-PRESIDENT BALKENENDE, NA AFLOOP VAN DE WEKELIJKSE MINISTERRAAD,

OVER DE DUUR VAN DE MINISTERRAAD, PRINSES ARIANE, MINISTER BOS EN

TOPINKOMENS

SLOTBOOM:
Is dit niet wat erg kort?


BALKENENDE:
Nou, er zijn twee redenen. We zijn niet om 10 uur begonnen, maar om 11 uur. En u weet, dat hing samen met het feit dat prins Willem-Alexander aangifte heeft gedaan van de geboorte van zijn derde kind, prinses Ariane. Tweede reden is dat iedereen natuurlijk ook graag een beetje wil genieten van het mooie weer.

SLOTBOOM:
Ja, het lijkt wel zomer inderdaad. En alle kinderen met een A? Een populaire letter voor kinderen!


BALKENENDE:
Ja, het was heel spannend. Iedereen was natuurlijk op de eerste plaats benieuwd: wordt het een prinsje of een prinsesje? Dat was de vraag die dinsdag speelde. En de vraag die daarna komt: wat is de naam? En dat hebben we vandaag gehoord.

SLOTBOOM:
Ik vroeg het over de lengte van de ministerraad omdat het kabinet nu zo'n dag of 50 bezig is nu. Hoe gaat dat in die ministersploeg?


BALKENENDE:
Ik ben zelf enthousiast. Ik vind dat er goed en zakelijk wordt gewerkt. We hebben een mooie start gemaakt met het kabinet. Het coalitieakkoord, de overeenkomst tussen de drie regeringspartijen, is goed geland. Het kreeg waardering. Vervolgens is natuurlijk de vraag van: hoe gaan de bewindslieden met elkaar om? Is het een team? Nou, de eerste indrukken zijn wat mij betreft positief. En we zitten nu in de fase dat bewindslieden het land in gaan, met mensen praten over doelstellingen. Dat alles gaat uitmonden in een beleidsprogramma. Dat zal midden juni klaar zijn. Kortom: iedereen is hard bezig.

SLOTBOOM:
Nu valt iets op als je kijkt naar de afgelopen 50 dagen. Er is veel kritiek op Wouter Bos. Er is veel kritiek op de PvdA. Vindt u die kritiek terecht die vooral van de linkerkant van de Kamer komt?


BALKENENDE:
Politiek bedrijven gaat altijd gepaard met kritiek. Ook als alles goed zou zijn. Dan nog zou er kritiek komen.

SLOTBOOM:
Het is natuurlijk ook kritiek die voortkomt uit de verkiezingscampagne?


BALKENENDE:
Ja, ach. Dat begrijp ik allemaal wel. Aan de andere kant: we zijn nu dus bezig om het kabinetsbeleid - nadat we dat eerst het coalitieakkoord hadden in de steigers hadden gezet - de dingen uit te werken. Daar werkt iedereen keihard aan mee en ik geloof ook dat dat belangrijk op het ogenblik is. Want ik zie ook wel weer dat allerlei zaken naar voren komen. Kijk, kritiek dat hoort erbij. Dat kom je in debatten tegen. Dat hoort bij de democratie. Alleen is het een kwestie van: hoe ga je met kritiek om? Maar vooral: doe je je werk?

SLOTBOOM:
Tegelijkertijd kun je denken: misschien ontdekt Wouter Bos dat regeren moeilijker is dan oppositie voeren.


BALKENENDE:
In de eerste plaatst merk ik dat de heer Bos als minister van Financiën goede invullingen geeft. Hij weet heel duidelijk te maken hoe financiële spelregels zijn. Wat er op het spel staat. Hoe je toewerkt naar een begrotingsoverschot van 1% in 2011 en wat daar voor nodig is. Dat is gewoon het vakmanschap dat de minister van Financiën behoort te hebben.

SLOTBOOM:
Maar is het ook geen kwestie van compromissen sluiten wat moet in een regering?


BALKENENDE:
Kijk, het is natuurlijk altijd zo dat wanneer er een regering komt - en dat is natuurlijk de vrucht van coalitieoverleg - het een kwestie is van geven en nemen. Neem bijvoorbeeld een pardonregeling. U weet: het CDA zat daar niet op te wachten. We waren daar destijds tegen en uiteindelijk om een regering mogelijk te maken ga ik ermee akkoord. Ten aanzien van topinkomens hebben we afspraken met elkaar gemaakt. Normering in de publieke sfeer. Mensen die bij de overheid zitten. Maar goed, dat is een duidelijke lijn. Wat betreft het bedrijfsleven gaan we de rol van de ondernemingsraden versterken en er is een afspraak gemaakt dat de commissie-Frijns de afspraken die zijn neergelegd in de code-Tabaksblatt gaat onderzoeken. Waarom doe je dat? Om goed in beeld te hebben van: hoe zit het met het beloningsbeleid? Nou, dat zijn de afspraken. Die hebben we gemaakt en die worden nu uitgevoerd.

SLOTBOOM:
Toch krijg je soms het idee dat dat debat over die inkomens een ritueel is. Het komt elk jaar terug. Elk jaar roept de minister of uzelf van: men moet zijn verantwoordelijkheid nemen. En iedere keer neemt niemand zijn verantwoordelijkheid, want een jaar later stijgen de inkomens weer.


BALKENENDE:
Ja, dat is natuurlijk een lastig onderwerp en ik begrijp de gevoelens heel goed. Alleen de vraag is: wat is het meest effectief? Want het is nu aan de orde geweest van: moet je niet een hogere belastingtarief hebben? Dat snap ik best dat een keer zoiets wordt gesteld. Er wordt wel eens verwezen naar een land als Duitsland. Daar gaat men voor mensen met een hoger inkomen, een paar honderdduizend euro, naar een hoger tarief. Wat heb je in Duitsland? Daar heb je een toptarief van 42%. Dan komt er zo'n extra schijfje bij van 3%. Dan heb je een toptarief van 45%, ook voor de mensen met de allerhoogste inkomens. Kijk je naar Nederland: ons toptarief is al 52%. Dan moet je natuurlijk wel de vraag stellen van als je daar nog een paar procent bovenop zou doen: helpt dat nu echt? En als je zo'n maatregel zou treffen: treft dat nu de echt zware jongens in het bedrijfsleven die echt hele hoge inkomens krijgen of treft het ook mensen die helemaal niet zo'n hoog inkomen hebben.

SLOTBOOM:
Maar moet dan niet de conclusie zijn: laten we er überhaupt over ophouden. We leven in een kapitalistisch land en de keuze is dat mensen kunnen verdienen wat ze verdienen en dat is dan maar zo.


BALKENENDE:
Nou, dat zou te gemakkelijk zijn. Kijk, je moet goed kijken van: waar kan de overheid zelf ingrijpen?

SLOTBOOM:
Dat is niet zo veel wat ze kunnen.


BALKENENDE:
Wat we wel kunnen doen dat is bijvoorbeeld bij mensen die bij ministeries werken te zeggen: dan gaan we de zaak plafonneren.

SLOTBOOM:
Maar dan loopt u het risico dat straks bij ministeries mensen tegen een plafond aan zitten en bij het bedrijfsleven het torenhoog groeit.


BALKENENDE:
Bij het bedrijfsleven geldt natuurlijk het volgende: aandeelhouders die - en de vereniging van aandeelhouders is natuurlijk buitengewoon relevant - moeten heel goed kijken wat een redelijk inkomensbeleid is. Want je weet ook dat wanneer er binnen de ondernemingen te veel gedoe ontstaat. Ik heb vaak ook gezegd: als de top een hoog salaris heeft, moet je ook kijken wat de gevolgen daarvan zijn voor de werknemers. En als je tegen de werknemers zou moeten zeggen: u moet loonmatiging betrachten, ja, dan moet je ook wel ergens een voorbeeld geven als je in de top zit. En dat is ook precies de reden waarom we hebben gezegd: laten we dan ook dat adviesrecht van ondernemingsraden versterken. Maar je kunt niet een soort geleide loonpolitiek als overheid gaan voeren. Daar leent dat zich niet voor.

SLOTBOOM:
Nog even terugkerend naar Wouter Bos. Vier, vijf jaar geleden kreeg u veel kritiek. Hervormingsagenda. Heel vaak: Balkenende doet het niet goed. Nu is het Bos die in het middelpunt van de kritiek staat. Heeft u nog een tip voor hem?


BALKENENDE:
Het is aardig dat u een vergelijking maakt met wat ikzelf hier mee heb gemaakt een paar jaar lang. Dat is dat er heel veel kritiek is gekomen. Maar ik heb toen destijds altijd mezelf voorgenomen van: datgene wat ik voor ogen had, dat wil ik graag bereiken. Dan moet je wel een even kijken als er kritiek is en affaires gewoon van je af laten glijden. Je moet je werk gewoon goed doen. Wat ik nu merk bij Wouter Bos is dat hij evenzeer bezig is om goed beleid te voeren en vooral ook de zaak gewoon rustig te houden. Dat is het belangrijkste.

SLOTBOOM:
Dus niet twijfelen maar doorgaan?


BALKENENDE:
Gewoon doorgaan. We hebben met elkaar een missie opgesteld. We weten wat ons te doen staat en daarop zullen we worden afgerekend. (letterlijke tekst, ongecorrigeerd, IW)