Persbericht van de Universiteit Utrecht
Faculteit Geowetenschappen
10 april 2007
Nieuwe methode voorspelt waterstand van rivieren nauwkeuriger
Noodzakelijke dijkhoogte kan beter worden bepaald
De Utrechtse geowetenschapper Menno Straatsma heeft een nieuwe methode ontwikkeld om de vegetatiehoogte en de vegetatiedichtheid in riviergebieden in kaart te brengen. Met deze gegevens kunnen de maximale waterstanden van rivieren nauwkeuriger berekend worden, waardoor vervolgens de noodzakelijke hoogte van de dijken beter kan worden bepaald. Straatsma promoveert op 18 april 2007 aan de Universiteit Utrecht.
Door klimaatverandering worden in de toekomst hogere waterstanden verwacht. Tegelijkertijd verandert de vegetatie op de uiterwaarden door natuurontwikkelingsprojecten. Naast bodemhoogte en zomerkaden hebben vegetatiehoogte en vegetatiedichtheid de grootste invloed op de waterstanden van rivieren. Hoe hoger en dichter de vegetatie op de uiterwaarden is, hoe lager de stroomsnelheid van het water is, en hoe hoger het waterniveau wordt. Doordat steeds meer mensen in riviergebieden wonen, is het van groot belang dat waterstanden nauwkeurig berekend kunnen worden. Op basis van deze waterstanden wordt de dijkhoogte gebaseerd.
Dichtheid en hoogte van vegetatie
Straatsma heeft een geautomatiseerde methode bedacht waarmee de vegetatiestructuur snel en nauwkeurig in kaart kan worden gebracht op basis van een dicht netwerk van hoogtemetingen gecombineerd met kleurinformatie. Deze data kunnen in korte tijd worden verzameld vanuit een helikopter of een vliegtuig. De hoogtemetingen worden gedaan met een laserafstandsmeter. De metingen worden met nieuw ontwikkelde technieken omgezet naar vegetatiehoogte en -dichtheid. De kleurinformatie, vergelijkbaar met satellietbeelden, wordt gebruikt om water, zand, wegen en weilanden te onderscheiden.
Opstuwing van water
Om de opstuwing van water in de uiterwaarden te bepalen, heeft Straatsma ook een nieuwe methode ontwikkeld, het zogenaamde '3D float tracking'. Een drijver stroomt mee met het water en wordt gevolgd in locatie en hoogte. Hiermee kunnen waterstandsverschillen en stroomsnelheden heel nauwkeurig worden bepaald. De huidige methoden om de opstuwing van het water door de vegetatie op uiterwaarden tijdens hoogwater te bepalen, zijn duur en gezien de sterke stroming enigszins riskant. Daarom worden de rekenmodellen voornamelijk gevoed met data uit het laboratorium. De methode van Straatma is direct in het veld toe te passen.
Fotobijschrift
Een drijver stroomt mee met de rivier en geeft gedetailleerde informatie over de stroomsnelheid en hoogte van de waterstand (3D float tracking).
Promotie en symposium
Menno Straatsma (Geowetenschappen) promoveert op woensdag 18 april 2007 om 14.30 uur in het Academiegebouw, Domplein 29 te Utrecht. Proefschrift: Hydrodynamic roughness of floodplain vegetation. Promotoren: Prof.dr. S.M. de Jong en prof.dr. E.A Koster, copromotor: dr. H. Middelkoop. Voorafgaand aan de verdediging wordt 's ochtends een symposium over het onderwerp georganiseerd.
Meer informatie
Peter van der Wilt, Perscommunicatie Universiteit Utrecht, (030) 253 3705, p.m.vanderwilt@uu.nl.
Universiteit Utrecht