Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu

2007

Een teek? Pak 'm beet! 20 april 2007

Let op een tekenbeet. Dat is de boodschap die de overheid wil meegeven aan iedereen die de natuur in gaat. Een tekenbeet is meestal ongevaarlijk, maar kán leiden tot de ziekte van Lyme. Teken komen in heel Nederland voor. Contoleer daarom na ieder verblijf in de natuur, uzelf en eventueel een ander op teken.

Teken zijn zo klein als een speldenkop:1 tot 3 mm. Ze lijken op spinnetjes en leven van het bloed van mensen en dieren. Een tekenbeet is meestal onschuldig. Maar een deel van de teken in Nederland draagt een bacterie bij zich (de Borreliabacterie) die de ziekte van Lyme kan veroorzaken. Als een besmette teek langer dan 24 uur op de huid vast zit, kan de bacterie worden overgebracht. Daarom is snel verwijderen belangrijk. De kans dat iemand ziek wordt na een tekenbeet, is minder dan 5%. Maar de ziekte van Lyme kan zonder behandeling voor ernstige en soms blijvende klachten zorgen.

De meeste mensen lopen een tekenbeet op in de periode van maart tot en met oktober maar teken komen het hele jaar voor. Ze leven in hoog gras en struikgewas van bossen, duinen, weilanden, heidegebieden, tuinen en parken, overal in Nederland.

Uit landelijk onderzoek van het RIVM is gebleken dat het aantal tekenbeten in heel Nederland de laatste jaren is toegenomen. Huisartsen hebben in 2005 bij circa 17.000 mensen in Nederland de ziekte van Lyme vastgesteld. In 2001 waren het er 12.000. Het RIVM zet het onderzoek naar teken en de ziekte van Lyme voort.

Goed controleren
Een tekenbeet voel je meestal niet. Bovendien zijn teken erg klein en ze nestelen zich vaak op warme, vochtige plekken waar ze niet zo snel opvallen. De liezen, oksels en knieholtes bijvoorbeeld. Bij kinderen kruipen ze ook vaak achter de oren, op het hoofd of net achter de haargrens. Bekijk die plekken dus goed. Als u op de paden blijft en contact met struiken en lang gras vermijdt, verkleint u de kans op een tekenbeet. Ook het dragen van kleding die de huid bedekt is zinvol. Afgezien van deze maatregelen adviseert de GGD om altijd even op tekenbeten te controleren na een uitstapje in de natuur.

Een teek? Pak m beet!
Een tekenbeet is meestal onschuldig, maar kán u ziek maken als de teek langer dan 24 uur op uw huid zit. Geef de teek dus geen kans. Een tekencontrole na een uitstapje in de natuur is een kleine moeite. Heeft een teek u toch te pakken, dan kunt u hem eenvoudig zelf verwijderen.

Verwijderen
Een gevonden teek moet u binnen 24 uur verwijderen. Dat doet u zo:
* Pak de teek zo dicht mogelijk bij de huid vast met een puntig of speciaal tekenpincet. Pas op dat u de teek niet plat drukt.
* Trek de teek langzaam uit de huid.

* Ontsmet het wondje met alcohol of jodium.
* Noteer de datum, dat is handig als er later toch klachten ontstaan.

* Let tot 3 maanden na de beet op of er ziekteverschijnselen zijn.

Afbeelding teken verwijderen

Herkennen
Na het verwijderen van een teek verschijnt er vaak een rood vlekje op de huid. Dat is normaal en gaat meestal vanzelf weer weg. Als er een rode ring op de huid verschijnt die groter wordt dan 5 centimeter, kan dat op de ziekte van Lyme wijzen. Ga dan naar de huisarts. Ook is het verstandig naar de huisarts te gaan als u na een tekenbeet geen kring gezien heeft, maar er treden griepachtige verschijnselen op. Geef uw huisarts dan de datum van de tekenbeet door. De ziekte van Lyme is goed te behandelen met een antibioticumkuur.

Voor meer informatie kunt u terecht bij de GGD in uw regio. U kunt ook kijken op de website van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu: www.rivm.nl/infectieziekten

..