Nivel
Hulpverleners na vuurwerkramp ook slachtoffer
24 april 2007
Niet alleen burgers kampen na een ramp met gezondheidsproblemen. Hulpverleners ook. Bij politie, brandweer en ambulance is na de vuurwerkramp in Enschede vier keer zoveel ziekteverzuim. Onderzoekers van het NIVEL publiceren hun bevindingen deze week in het Canadian Medical Association Journal.
In opdracht van het ministerie van VWS onderzocht het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) de gevolgen van de vuurwerkramp bij politie, brandweer en ambulance. Het onderzoek maakt deel uit van de Gezondheidsmonitoring Getroffenen Vuurwerkramp Enschede (www.ggve.nl).
Ramp-bestendig?
"De gevolgen van rampen voor de gezondheid van direct getroffenen zijn goed gedocumenteerd. De gevolgen voor de gezondheid van hulpverleners een stuk minder", vertelt NIVEL-onderzoeker dr. Mattijn Morren. "Hulpverleners zijn veelal gezonde, getrainde mensen, die veel ervaring hebben met crisissituaties. Vaak wordt gedacht dat ze daardoor beter bestand zijn tegen de gevolgen van rampen dan burgers. Dat blijkt onjuist. Na de vuurwerkramp zagen wij een opvallende toename van het aantal hulpverleners dat ziek is. Bovendien waren zij vaker en meer dagen ziek dan voor de ramp en ook vergeleken met collega's uit een andere regio."
Psychisch en lichamelijk
Meteen na de ramp krijgen meer hulpverleners klachten in hun rug, spieren, botten en gewrichten. Ze krijgen meer luchtweginfecties, last van vermoeidheid en psychische klachten zoals stressreacties. Het verzuim wegens ziekte blijft bij de klachten in spieren, botten en gewrichten en bij de luchtweginfecties verhoogd tot drie jaar na de ramp. De psychische klachten en vermoeidheid zijn na een jaar weer normaal, maar vanaf dat moment krijgen meer hulpverleners hoofdpijn en migraine.
Alert blijven
"Training en ervaring maken hulpverleners niet immuun voor de gevolgen van een ramp", concludeert Morren. "Omdat ook zij vaak lichamelijke en geestelijke problemen krijgen, moet er steeds nazorg beschikbaar zijn. Gelukkig was dit na de vuurwerkramp goed geregeld. Klachten die onmiddellijk na de ramp ontstaan, kunnen jaren aanhouden. We zagen twee tot drie jaar na de ramp nog steeds nieuwe klachten ontstaan. Het is daarom belangrijk dat niet alleen bedrijfsartsen maar ook huisartsen alert blijven op gezondheidsproblemen die verband houden met de ramp."
Uniek
Rampen zijn niet te voorzien en daardoor alleen achteraf te onderzoeken. Door te focussen op het ziekteverzuim, kreeg het NIVEL ook een beeld van de gezondheid van de hulpverleners vóór de ramp. Waardoor zeker is dat de latere toename aan klachten, aan de ramp is toe te schrijven. Het onderzoek beslaat de periode van zes maanden voor de vuurwerkramp tot drie jaar daarna. De onderzoekers vergeleken de gezondheid van 1403 hulpverleners uit het rampgebied met die van 1650 hulpverleners uit een vergelijkbare Nederlandse stad die niet bij een grootschalige ramp waren ingezet. Wereldwijd is het ziekteverzuim van hulpverleners niet eerder op deze manier onderzocht.
Zie ook
het artikel in het Canadian Medical Association Journal.