Ingezonden persbericht


P E R S B E R I C H T

Publiekspremière documentaire Edith Stein in Limburgs Museum

Edith Stein, Echt en de waarheid

Op zondag 29 april aanstaande om 14 uur heeft het Limburgs Museum in Venlo de publiekspremière van de documentaire over Edith Stein (1891-1942) van Frederieke Jochems. De in 1998 heilig verklaarde slotzuster Edith Stein was een beroemd Duits filosofe van joodse afkomst die zich tot het katholicisme bekeerde. Zij leefde enkele jaren in het Karmelklooster van het Midden-Limburgse Echt, waarvandaan zij door Duitsers werd gedeporteerd om in Auschwitz te worden vergast. Frederieke Jochems heeft negen jaar aan de film (50 minuten) gewerkt. Zij deed uitgebreid onderzoek naar het levensverhaal van Stein en met name naar de controverse rond de heiligverklaring. Daartoe reisde zij onder meer naar Keulen, Echt, Visé, Valkenburg, Hilversum, Maastricht, Utrecht en Leuven. In de film wordt de vraag gesteld waarom de opvattingen over het leven van Edith Stein en haar tragische dood zo divers zijn en hebben geleid tot een religieus debat dat tot op de dag van vandaag voortduurt. Aan de film werkten onder anderen mee: de nicht van Edith Stein Susanne Batzdorff, hulpbisschop Everard de Jong, rabbijn Tzvi Marx, theologe Thalia Gur-Klein, psychiater in ruste Max Hamburger, theoloog Marcel Poorthuis en filosofe Marianne Sawicki.

Edith Stein wordt op 12 oktober 1891 geboren in Breslau (nu Wroclaw). Ze is nog maar een kind als ze haar vader verliest. De begaafde, maar ook lastige Edith wordt opgevoed door oudere zussen. Als één van de eerste vrouwen in Duitsland volgt ze een universitaire studie fenomenologie die ze summa cum laude voltooit. Ze schrijft boeken en publicaties over empathie, pedagogiek, gezondheidszorg en de rol van de vrouw in de samenleving. Ze onderbreekt haar wetenschappelijke studie om tijdens de Eerste Wereldoorlog als Rode Kruis verpleegster te werken aan het front.

Na het lezen van de autobiografie van de heilige Teresa van Avila, bekeert de atheïste Edith Stein zich tot het katholicisme. Wanneer Hitler aan de macht komt, verliest ze haar baan en perspectief op een nieuwe functie. In 1933 treedt ze in bij de zusters Karmelietessen in Keulen. Ze krijgt een nieuwe kloosternaam - Theresia Benedicta van het Kruis - en doet afstand van de wereld. In de periode dat ze haar kloostergeloftes aflegt, schrijft ze haar autobiografie 'Leven in een joodse familie'. Met dit boek probeert ze tegenwicht te bieden aan de heersende antisemitische propaganda. Ondanks haar geïsoleerde bestaan in een slotklooster is zij zich zeer bewust van de bedreigingen die 'haar volk' ten deel vallen. Ze schrijft een brief aan paus Pius XI waarin ze vraagt om een ontmoeting en om een encycliek tegen de jodenvervolging. Als antwoord ontvangt ze slechts de pauselijke zegen.

Na de Kristallnacht, eind 1938, vlucht Edith Stein naar het Midden-Limburgse Echt. Later voegt zich haar eveneens bekeerde zus Rosa bij haar die portier wordt van het klooster. Maar ook in Echt zijn de zusters niet veilig. In 1942 worden tweehonderd katholiek gedoopte joden, onder wie beide zussen. opgepakt. Het is een wraakreactie van de nazi's op een bisschoppelijke protestbrief van kardinaal de Jong. Via Kamp Westerbork worden zij gedeporteerd naar Auschwitz. Hier worden Edith en Rosa Stein vermoord op 9 augustus 1942, de Grote Treurdag in de joodse traditie.

Documentairemaakster Frederieke Jochems (Schiedam 1961) groeide op in Brunssum in Limburg. Zij studeerde film in Binghamton New York en op de Rijksakademie in Amsterdam. Zij maakte vele korte kunstzinnige films die op internationale festivals draaien. Ook werkt en exposeert zij als autonoom fotografe en initieert zij wijkgerichte sociale kunstprojecten met bewoners op locatie. De laatste jaren legt Jochems zich vooral toe op het produceren en regisseren van historische documentaires voor onder meer regionale omroepen.

Limburgs Museum
Keulsepoort 5
5911 BX Venlo
tel 077 352 21 12
web www.limburgsmuseum.nl

open
dinsdag tot en met zondag 11-17 uur
maandagen gesloten

inlichrtingen
Frank Holthuizen
telefoon
077 352 21 12