VVD Leeuwarden VVD Leeuwarden
VVD: huisbezoek onmisbaar bij bestrijding bijstandsfraude
Bron: VVD Leeuwarden (03-05-2007)
Schriftelijke vragen aan het college van burgemeester en wethouders
zoals bedoeld in artikel 41, eerste lid, van het Reglement van Orde
voor de vergadering van de raad der gemeente Leeuwarden.
3 mei 2007
Geacht college,
De afgelopen tijd is er in gemeenteland commotie en onduidelijkheid
ontstaan over het afleggen van huisbezoeken aan bijstandsgerechtigden.
Dit naar aanleiding van een uitspraak van de Centrale Raad van Beroep
(CRvB) van 14 april jl.. De CRvB zegt in deze uitspraak dat
huisbezoeken als zodanig een noodzakelijk en adequaat
controle-instrument kunnen zijn om de aanspraak op bijstand te kunnen
vaststellen. Dat is op zich winst!
Volgens het CRvB moet echter bij het inzetten ervan recht worden
gedaan aan de waarborgen voor de bescherming van de persoonlijke
levenssfeer van de bijstandscliënt. Dit betekent dat aan de
bijstandscliënt/bewoner vooraf toestemming moet worden gevraagd voor
het binnentreden en dat hem/haar vooraf moet worden verteld dat het
eventuele weigeren van toestemming geen directe gevolgen heeft voor de
bijstandsverlening. Slechts wanneer de gemeente op grond van feiten en
omstandigheden reden heeft om te twijfelen aan de rechtmatigheid van
de bijstandsverlening, kan het weigeren van toestemming gevolgen
hebben. De bewijslast dat de bewoner, na voorgelicht te zijn over zijn
rechten, vrijwillig toestemming heeft gegeven voor het binnentreden,
berust bij de gemeente. De Centrale Raad van Beroep heeft geoordeeld
dat het enkele feit dat op de bijstandscliënt een bepaald
risicoprofiel van toepassing is, geen redelijke grond vormt om zonder
toestemming medewerking te kunnen verlangen voor het afleggen van een
huisbezoek.
Het is dus een beetje een dubbele uitspraak die in de praktijk voor de
nodige interpretatieverschillen en uitvoeringsproblemen kan zorgen.
Want hoe kan je twijfel aan rechtmatigheid van de bijstand bewijzen,
als je geen (onaangekondigd) huisbezoek kan afleggen?
Huisbezoek is volgens de VVD Leeuwarden een onmisbare schakel in de
bestrijding van bijstandsfraude. Ook met het oog op het behoud van het
draagvlak voor de sociale zekerheid. De VVD Leeuwarden is groot
voorstander van het continueren van de huisbezoeken. Daarom heeft de
VVD de volgende vragen:
* Wat zijn de consequenties van de uitspraak van de Centrale Raad
van Beroep met betrekking tot huisbezoeken, volgens het college
van b. en w.?
* Kan Leeuwarden uit de voeten met de door de Centrale Raad van
Beroep gestelde voorwaarden? Waarom wel/niet? Wat zijn de gevolgen
voor de praktijk in Leeuwarden? Leeuwarden werkt ook met
risicoprofielen, moet deze aanpak worden heroverwogen?
* Welke beperkingen legt de uitspraak Leeuwarden feitelijk op ten
opzichte van de oude situatie?
De gemeenten Amsterdam en Den Haag hebben inmiddels aangegeven gewoon
door te zullen gaan met huisbezoeken bij alle nieuwe aanvragers. De
rechter heeft het namelijk niet verboden. Deze gemeenten zien dit als
het middel om onterechte uitkeringen te voorkomen. In Amsterdam leiden
de huisbezoeken er bijvoorbeeld toe dat 30% van de aanvragen alsnog
wordt afgewezen.
* Wat is de lijn van het college van b. en w. in Leeuwarden (in dit
verband)?
De G4 (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht) hebben er inmiddels
bij minister Donner op aangedrongen de wettelijke ruimte voor
huisbezoeken te verruimen. Eerder heeft staatssecretaris Aboutaleb
aangegeven dat hij de wet wil aanpassen als rechters het afleggen van
huisbezoeken gaan verbieden. Een kamermeerderheid stond daar achter.
Ook de VNG vraagt zich af of de wet niet moet worden aangepast om
fraudebestrijding goed in te kunnen zetten, omdat die van belang is
voor het behoud van draagvlak in de sociale zekerheid. In zowel
artikel 8 van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens (EVRM)
en in artikel 10 van de Grondwet staat, dat er in de wet beperkingen
kunnen worden gesteld aan de eerbiediging van de persoonlijke
levenssfeer.
* Is het college van b. en w. van mening dat er door de uitspraak
negatieve consequenties zijn voor het handhavingsbeleid van
Leeuwarden? Zo ja, is het college van b. en w. (eventueel met de
G27-gemeenten) dan ook bereid bij CDA-minister Donner en
PvdA-staatssecretaris Aboutaleb (beide Sociale Zaken) aan te
dringen op de wettelijke verruiming en verankering voor
(onaangekondigde) huisbezoeken? Zo nee, waarom niet?
* Indien er door de uitspraak negatieve consequenties zijn voor de
fraudebestrijding in Leeuwarden, is de VVD Leeuwarden overigens
voorstander van een wettelijk verbod op het weigeren van een
huisbezoek, dat geeft duidelijkheid.
Wij hopen en verwachten dat u de vorenstaande vragen op korte termijn
kunt beantwoorden.
Met vriendelijke groet,
Namens de VVD-fractie,
Aukje de Vries.
Gemeente Leeuwarden