Gemeente Alkmaar
EMBARGO TOT 4 MEI 2007, 19.15 UUR
Herdenkingsrede burgemeester P.M. Bruinooge van Alkmaar
Grote Sint Laurenskerk, Alkmaar op 4 mei 2007, 19.15 uur
---
4 mei 2O07
Vandaag 4 mei 2007 komen we bijeen om de slachtoffers van de Tweede
Wereldoorlog te gedenken. We denken aan de miljoenen mensen die in
concentratiekampen zijn omgekomen, aan de ontelbare helden die hun verzet
tegen het naziregime moesten bekopen met de dood en aan de slachtoffers die
in Nederlands - Indie zijn gevallen.
Speciaal staan we stil bij burgerslachtoffers van oorlogsgeweld.
Helaas lijkt het wel of de wereld en dus ook wij niets geleerd hebben van de
verschrikkelijke jaren 40 - 45.
Oorlogen en geruchten van oorlogen zijn de laatste 60 jaar geen moment
uitgebannen geweest. In sommige van die oorlogen, conflicten zoals ze
eufemistisch genoemd worden zijn ook Nederlandse militairen en burgers
omgekomen en het is passend om hier nu bij hun stil te staan.
En als we dan morgen onze herwonnen vrijheid vieren dan hopen we dat er ooit
een dag komt dat we wereldwijd vreedzaam samen zullen leven.
Een utopie?
Wellicht, maar realiseert u zich dat er op dit moment meer dan 33 miljoen
mensen van huis en haard verdreven zijn. Mensen zoals u en ik. Mensen voor
wie vrijheid een verre droom lijkt.
Ook zij hebben het recht om in vrede te leven. En als wij dan onbekommerd van
onze vrijheid genieten is het goed om bij die mensen stil te staan.
Vrijheid en veiligheid horen bij elkaar. Wie niet veilig is zal zich nooit volledig vrij kunnen voelen. Veiligheid is een recht voor allen. Ook iets waar wij in onze samenleving betekenis aan kunnen geven.
Werkelijke vrijheid is meer dan wie anders is of anders denkt niet wordt
vervolgd of onderdrukt.
Werkelijke vrijheid is meer dan tolerantie voor wie anders is.
Werkelijke vrijheid is dat ruimte geboden wordt voor verschil en dat
verscheidenheid wordt bevorderd en beschermd, opdat mensen werkelijk in
vrijheid zelf hun leven vorm kunnen geven.
In een wereld van beangstigende dreigingen zoals klimaatverandering,
terrorisme, wreed geweld (ik hoef maar terug te denken aan wat vorige week op
de Jan Arentz scholengemeenschap is gebeurd) is het verleidelijk om te
verlangen naar veiligheid - hier, nu en snel. Dat past een beetje bij onze
samenleving. Maar veiligheid is geen pakketje dat we kunnen opeisen bij de
overheid. Het recht om vrij van angst te leven kan alleen in wisselwerking en
samenwerking tot stand komen, waarbij een ieder zijn of haar eigen
verantwoordelijkheid dient te nemen.
Vrijheid is keuzes maken. Om tijdens de Tweede Wereldoorlog te durven
strijden voor vrijheid, moesten mensen soms onmogelijke keuzes maken.
Eerbeton aan hun vereist van ons een actieve houding.
Herdenken en vieren is niet alleen iets van het verleden, maar juist van het
heden.
Het is dan ook goed dat naast oudere generatie juist jongeren stil staan bij
4 en 5 mei. Zij nemen de fakkel over.
Waar mensen samenleven, bestaat vrijheid alleen als mensen die met elkaar
delen. Daarvoor is actieve betrokkenheid nodig bij de samenleving waar wij deel
van uitmaken.
Mensen kunnen vrijheid maken en breken en een eenmaal verworven vrijheid is
nooit vanzelfsprekend. Het in stand houden van vrijheid vraagt betrokkenheid en
verantwoordelijkheid van iedereen die de vrijheid lief heeft.
Er is ook geen vrijheid zonder wetten en regels.
Wetten en regels zijn noodzakelijk om erop toe te zien dat de vrijheid van de één niet de vrijheid van de ander beperkt. Indien dit zonder spelregels aan de
samenleving zou worden overgelaten is het risico groot dat de sterkste, de rijkste of de slimste de meeste vrijheid weet te veroveren. Dat leidt tot onvrijheid vande ander.
Echter wetten en regels zijn slechts in beperkte mate in staat het gedrag van
anderen te beïnvloeden. Er is meer nodig: betrokkenheid; zorgvuldigheid, het
aanspreekbaar zijn op normen en waarden zoals die zich in de loop van de tijd
gevormd hebben.
Daarmee schets ik tevens een risico in onze samenleving.
Immers wie wil er aangesproken worden op zijn of haar gedrag?
Of wie durft de ander aan te spreken?
Ook in de Tweede Wereldoorlog was het moeilijk, gevaarlijk, levensbedreigend
eigenlijk onmogelijk om elkaar aan te spreken op verkeerd gedrag.
Gelukkig kan dat nu wel in vrijheid gebeuren.
Maar nog steeds geldt juist nu, wat de anonieme oorlogsdichter schreef:
Ons bedreigt
Een and're dood dan 't lood
Onverschilligheid
Wie daaraan leidt
Sterft voor zijn tijd
Petra van Vliet
afd. communicatie/representatie
tel. 072 548 8983 / 06 21217375
www.alkmaar.nl
---- --