Universiteit van Amsterdam

Achternaam van invloed op wetenschappelijke carrière

Gepubliceerd op 8 mei 2007

In de economische wetenschappen is het gebruikelijk om bij wetenschappelijke artikelen met meer dan één auteur hun namen in alfabetische volgorde te noemen. Dit is voordelig voor wetenschappers wiens achternaam begint met een van de eerste letters van het alfabet, zo stellen UvA-economen prof. dr. Mirjam van Praag, hoogleraar Ondernemerschap en Organisatie, en prof. dr. Bernard van Praag, universiteitshoogleraar, in The Benefits of Being Economics Professor A (and not Z). Het artikel is verschenen in de serie CESifo Working Papers en wordt binnenkort gepubliceerd in het Engelse wetenschappelijke tijdschrift Economica.

Bij ongeveer 85 procent van de door een groep geschreven artikelen in het vakgebied economie wordt gekozen voor een alfabetische naamvolgorde. Citatie-indexen hebben lange tijd alleen de eerstgenoemde auteur meegeteld. En als wetenschappelijke artikelen elders geciteerd worden, wordt vaak alleen de eerste auteur genoemd, gevolgd door et al.. Hoogleraar A zal dus een hogere citatiescore hebben en meer naamsbekendheid krijgen dan hoogleraar Z. Van Praag en Van Praag concluderen dat de achternaam van een wetenschapper van significante invloed is op zijn wetenschappelijke productie en reputatie. De manier waarop de naamvolgorde binnen een groep van auteurs wordt bepaald, is dus een strategische beslissing.

Van Praag en Van Praag onderzochten ook of auteurs zich ervan bewust zijn dat de volgorde ertoe doet en of ze dit effect serieus nemen. Dat bleek wel zo te zijn: verschillende kenmerken van een groep auteurs kunnen leiden tot het besluit om af te wijken van de gebruikelijke alfabetische volgorde. Als er bijvoorbeeld grote verschillen zijn in staat van dienst of in de mate waarin iemand aan het onderzoek heeft bijgedragen, laten auteurs dáár vaak de volgorde door bepalen.

Van Praag en Van Praag concluderen dat er ruimte is voor een correctiemethode waarbij individuele prestaties gecorrigeerd worden voor de voor- of nadelen van iemands plaats in het alfabet. Een andere oplossing voor de discriminatie van Z-auteurs zou kunnen zijn dat redacties van wetenschappelijke tijdschriften voortaan beslissen over de (willekeurige) volgorde van namen, en ook bekendmaken dat ze dat doen.