Achternaam van invloed op wetenschappelijke carrière
Gepubliceerd op 8 mei 2007
In de economische wetenschappen is het gebruikelijk om bij
wetenschappelijke artikelen met meer dan één auteur hun namen in
alfabetische volgorde te noemen. Dit is voordelig voor wetenschappers
wiens achternaam begint met een van de eerste letters van het alfabet,
zo stellen UvA-economen prof. dr. Mirjam van Praag, hoogleraar
Ondernemerschap en Organisatie, en prof. dr. Bernard van Praag,
universiteitshoogleraar, in The Benefits of Being Economics Professor
A (and not Z). Het artikel is verschenen in de serie CESifo Working
Papers en wordt binnenkort gepubliceerd in het Engelse
wetenschappelijke tijdschrift Economica.
Bij ongeveer 85 procent van de door een groep geschreven artikelen in
het vakgebied economie wordt gekozen voor een alfabetische
naamvolgorde. Citatie-indexen hebben lange tijd alleen de
eerstgenoemde auteur meegeteld. En als wetenschappelijke artikelen
elders geciteerd worden, wordt vaak alleen de eerste auteur genoemd,
gevolgd door et al.. Hoogleraar A zal dus een hogere citatiescore
hebben en meer naamsbekendheid krijgen dan hoogleraar Z. Van Praag en
Van Praag concluderen dat de achternaam van een wetenschapper van
significante invloed is op zijn wetenschappelijke productie en
reputatie. De manier waarop de naamvolgorde binnen een groep van
auteurs wordt bepaald, is dus een strategische beslissing.
Van Praag en Van Praag onderzochten ook of auteurs zich ervan bewust
zijn dat de volgorde ertoe doet en of ze dit effect serieus nemen. Dat
bleek wel zo te zijn: verschillende kenmerken van een groep auteurs
kunnen leiden tot het besluit om af te wijken van de gebruikelijke
alfabetische volgorde. Als er bijvoorbeeld grote verschillen zijn in
staat van dienst of in de mate waarin iemand aan het onderzoek heeft
bijgedragen, laten auteurs dáár vaak de volgorde door bepalen.
Van Praag en Van Praag concluderen dat er ruimte is voor een
correctiemethode waarbij individuele prestaties gecorrigeerd worden
voor de voor- of nadelen van iemands plaats in het alfabet. Een andere
oplossing voor de discriminatie van Z-auteurs zou kunnen zijn dat
redacties van wetenschappelijke tijdschriften voortaan beslissen over
de (willekeurige) volgorde van namen, en ook bekendmaken dat ze dat
doen.
Universiteit van Amsterdam