Wageningen Universiteit

Persbericht 2007-4, 8 mei 2007

Genetisch gemodificeerde cichorei brengt hoop voor de Afrikaanse malariapatiënt

In opdracht van Dafra Pharma International NV start Plant Research International, onderdeel van Wageningen UR, nieuw onderzoek om de productie van artemisinine te optimaliseren dankzij de ontwikkeling en het gebruik van genetisch gemodificeerde cichoreiplanten. Doel van het onderzoek is het realiseren van goedkope, grootschalige en goed controleerbare productie van artemisinine. Artemisinine is een basisgrondstof die gebruikt wordt in ACT's (Artemisinin based Combination Therapies), de nieuwste generatie en meest effectieve antimalariabehandeling volgens de WHO (de World Health Organization van de VN).

Malaria en ACT's
Wereldwijd worden 300 à 500 miljoen malariagevallen per jaar gerapporteerd volgens de WHO. Jaarlijks kost dit aan 1,5 à 2 miljoen mensen het leven, waarvan 90% in Afrika. In de meeste Afrikaanse landen is malaria de voornaamste doodsoorzaak, meer dan HIV/Aids. De ziekte is vooral dodelijk voor zwangere vrouwen (10 000 per jaar) en jonge kinderen (3000 per dag). Elke 30 seconden sterft er in Afrika een kind jonger dan 5 jaar aan malaria.

Malaria is heel goed te behandelen. Snelle diagnose en behandeling met een combinatietherapie op basis van artemisinine kunnen de patiënt genezen vóórdat de ziekte levensbedreigend wordt. Omdat de malariaparasiet resistent geworden is tegen de oudere meer conventionele antimalariabehandelingen zoals chloroquine, SP enz beveelt de WHO de ACT's aan als eerste lijnsbehandeling in de Afrikaanse landen. Artemisinine is echter een duur plantenextract. Daardoor kost een ACT vandaag gemakkelijk 10x meer dan een behandeling met bvb chloroquine. ACT's zijn daardoor te duur voor de Afrikaanse patiënt. Het is dus noodzakelijk dat de prijs van ACT's, en dus van artemisinine, sterk daalt.

Biosynthetische aanmaak van artemisinine via planten Eerder onderzoek van Plant Research International, in opdracht van Dafra Pharma International NV wees uit dat cichorei flinke hoeveelheden sesquiterpeen lactonen produceert, de stof waaraan ze haar bittere smaak te danken heeft. De Wageningse onderzoekers onder leiding van Prof. Harro Bouwmeester en Dr. Maurice Franssen konden aantonen dat de enzymen die in cichorei bij de productie van de bitterstoffen zijn betrokken ook in staat zijn andere reacties uit te voeren. Door een omleiding van de biosynthese van de bitterstoffen, willen ze de chemische precursor voor artemisinine (dihydroartemisininezuur) aanmaken in de wortels van cichorei. De groep van Prof. Bouwmeester heeft in een hele reeks plantensoorten laten zien dat het omleiden van de biosynthese van terpenen zeer efficiënt kan worden uitgevoerd.

In het nu startende nieuwe onderzoek van Plant Research InternationaI, ook in opdracht van Dafra Pharma International NV, zal nu bekeken worden hoe de precursor van artemisinine optimaal in de cichorei gemaakt kan worden. Dafra Pharma International NV beschikt over de chemische ervaring en know-how om na extractie de precursor om te zetten tot artemisinine, dat direct bruikbaar is voor de aanmaak van ACT's.

Industriële opschaling voor een humaan doel
Om Afrika te bevrijden van malaria - de slogan van Wereldmalariadag 2007 - zullen er 400 miljoen behandelingen per jaar nodig zijn. Plant Research International en Dafra Pharma International NV zullen daarom intensief verder werken aan de optimalisatie van de biosynthesetechnologie voor de industriële aanmaak van artemisinine.

Daartoe wordt een aan Plant Research International toegekende patent verkocht aan Dafra Pharma International NV. Op die manier zal de theoretische kennis doorstromen naar een productgericht proces.

Plant Research International en Dafra Pharma International NV hebben gekozen voor de inuline cichorei als artemisinine productie platform, omdat cichorei een reeds bestaand industrieel gewas is, waarvoor de hele keten van grootschalige landbouwkundige productie tot en met extractie al aanwezig is, zowel in België als in Nederland.

Dr FH Jansen, R&D Directeur bij Dafra Pharma International NV, stelt dat het de doelstelling van Dafra Pharma International NV is over 3 à 5 jaar over te kunnen gaan tot goedkope, grootschalige en goed controleerbare industriële productie van artemisinine via de wortel van de cichoreiplant.

Deze nieuwe goedkope basisgrondstof moet Dafra Pharma International NV toelaten om in de toekomst ACT's op de markt te brengen voor een halve dollar per antimalariabehandeling van een volwassen patiënt.


---