Het Koninklijk Huis
---
Toespraak Prinses Laurentien, 12 mei 2007
als aantredende Voorzitter, European Cultural Foundation, Amsterdam
Excellentie, waarde aanwezigen, dear friends from abroad,
lieve familie,
Centraal vanavond staan de European Cultural Foundation en haar
Voorzitter, Prinses Margriet, die de afgelopen 24 jaar zo immens veel
voor de ECF heeft betekend- en gelukkig blijft betekenen.
Ik heb dit afgelopen jaar het voorrecht gehad om samen met jou de
stichting in alle facetten te mogen ervaren. Deze samenwerking was
voor mij niet alleen intellectueel stimulerend. Het was ook een
geweldig plezier om dit met jou te doen en het heeft mijn waardering
voor jou professioneel en persoonlijk nog verder verdiept.
De ECF zal je diplomatieke vaardigheden, toewijding, kennis en
institutioneel geheugen missen. Deze unieke combinatie van
kwaliteiten is onmogelijk te vervangen. Ik zal je missen maar... ik
weet je te vinden!
Dank voor je vertrouwen - ik voel mij gesterkt door een gedreven en
professioneel team en indrukwekkende Board-leden en leden van de
Advisory Council: ik kijk ernaar uit met u allen te werken aan de
belangrijke opdracht die de ECF zich stelt, en waarmee ik me ten
diepste verbonden voel.
Ik beleef Europa vanuit mijn instinct. Ik weet niet beter; het
"Europeaan-zijn" is mij als kind bijgebracht en onbewust mijn tweede
natuur geworden. Is het mijn cultuur? Zelfs dat heb ik nooit
onderzocht, laat staan in twijfel getrokken. Ik heb veel geleend van
allerlei culturen binnen en buiten Europa die ik heb opgezocht en die
op mijn pad zijn gekomen. Deze leen-acties heb ik altijd als
verrijkend en een voorrecht ervaren.
Europa, cultuur en de stichting. Deze gebieden draaien uiteindelijk
om één fenomeen: mensen. Het zijn mensen die ideeën, gedachten en
meningen hebben, en wij zullen het samen met elkaar moeten doen. De
ECF investeert op concrete en vaak onverwachte wijze in artistieke
uitingen van mensen en organisaties, zoals...
jongeren, kunstenaars, film-makers, studenten en pionierende culturele
organisaties. Door mensen hun verrijkende culturele ervaringen en
perspectieven met elkaar te laten delen, kan de kracht van cultuur
zijn werk doen en daarmee bijdragen aan het begrip en respect onder
mensen in Europa.
Tegen de achtergrond van deze activiteiten en doelstellingen van de
ECF deel ik graag drie persoonlijke gedachten met u, ter afsluiting
van deze samenkomst.
1. Luisteren is een kunst
Communicatie is, laten wij zeggen, 80% luisteren, 20% spreken of
zenden. Door eerst open te luisteren, wordt het spreken opbouwender.
Want juist door luisteren wordt duidelijk wat elkaars verwachtingen
zijn.
Belangrijk, want wij weten het allemaal: verkeerde verwachtingen
leiden tot misverstanden, teleurstellingen en andere negatieve
reacties.
De ECF faciliteert en ondersteunt individuen en organisaties om op
beeldende, tastbare en sprankelende wijze inzicht te krijgen in de
cultuur van een ander. Niet als doel op zich, maar om te luisteren
naar elkaars verschillen, en te spreken over wat verbindt; om zo tot
daadwerkelijke communicatie en dialoog te komen. Het is dan aan ons
als ECF om de uitkomsten en lessen hiervan zo concreet mogelijk uit te
dragen, als bijdragen aan een meer vreedzame en nadenkende
samenleving.
2. Cultuur is dynamisch
In welke vorm van dialoog ook geldt: iedereen heeft altijd een beetje
gelijk. Artistieke uitingen zijn een natuurlijke catalysator om ideeën
uit te wisselen, begrip te creëeren en om meningen te delen zonder er
waarde-oordelen aan vast te plakken. Waarom? Misschien wel omdat
artistieke uitingen uiteindelijk tot hele zuivere menselijke emoties
zijn terug te brengen. "Culture is the widening of the mind and of
the spirit," zei de Indiase politicus Nehru.
Juist daarom vind ik het zo geweldig dat de ECF in heel Europa, kansen
voor kunstenaars helpt faciliteren en creëren om in dialoog te treden
met andere kunstenaars en betrokkenen op het culturele vlak. Zij
vertellen ons hoeveel deze "widening of the mind and of the spirits"
voor hen betekent.
3. Openstaan voor diversiteit vergt zelf-reflectie
Ook onze mate van diversiteit evolueert in de tijd. Staat of valt de
duurzaamheid van een cultuur niet bij haar vermogen om inclusief te
zijn; om open te staan voor verschillende invloeden? Dat wil dus ook
zeggen: openstaan voor zelf-reflectie. Bijvoorbeeld, wij spreken veel
over diversiteit binnen Europa. Is het niet interessant dat wanneer
wij buiten Europa gaan, deze diversiteit ons veel relatiever lijkt?
En laten wij niet vergeten dat waarden die wij geneigd zijn voor lief
te nemen niet voor iedereen "gewoon" zijn. Om bij de basis te
beginnen: als je niet van jongs af aan een gevoel van eigenwaarde
meekrijgt, is het niet evident om respect en begrip voor anderen te
ontwikkelen.
Die eerste levensjaren van een mens zijn dus erg belangrijk. Ook als
moeder zie ik hoe de waarden en de wijze waarop kinderen naar
zichzelf, elkaar en om zich heen kijken, al op heel jonge leeftijd
worden gevormd.
Dialoog tussen jongeren is belangrijk met een blik op de toekomst.
Maar even zo belangrijk is de culturele dialoog tussen generaties.
Want om het heden en de toekomst te kunnen begrijpen, te omarmen en
positief voor ons te laten werken zullen wij het verleden met ons
moeten meedragen: dan kunnen we leren van fouten en positieve krachten
versterken.
Tot slot: investeren in cultuur is niet investeren in een "goed
doel". Het is investeren in ons welzijn en wat ons bepaalt.
Om nog maar eens aan te geven dat de rijkdom van diversiteit ook
Europese grenzen overstijgt, citeer ik nogmaals Nehru: "Peace is not a
relationship of nations. It is a condition of mind brought about by a
serenity of soul. Peace is not merely the absence of war. It is also a
state of mind. Lasting peace can come only to peaceful people."
Dank u wel.
© RVD