Hier vindt U de tekst van de toespraak die burgemeester Opstelten
uitsprak tijden de Herdenking Bombardement aan de Statenweg op maandag
14 mei 2007.
Dames en heren.
Vandaag herdenken we de verwoesting van de Rotterdamse binnenstad in
1940. Op deze plaats komen we jaarlijks bijeen om stil te staan bij
het bombardement op Rotterdam. We denken terug aan de verschrikkingen
van die 14de mei, de dag die in het geheugen van velen staat gegrift.
De uren met familie onder de trap. Het geloei van de sirenes. Het
dreunen van inslaande bommen. De geur van het brandende puin.
Iedereen heeft zijn eigen beelden bij deze dag, soms uit eigen
herinnering, vaker uit de mond van anderen of uit de literatuur die
erover is verschenen. De 14de mei is een dag die voor zovelen zoveel
betekent.
Een dag ook die zo bepalend was voor de ontwikkeling van de stad.
Door onze stad loopt een brandgrens. Het is de grens tussen het
verwoeste gebied en het deel dat gespaard bleef. Tot daar had de brand
haar verwoestende uitwerking. Binnen die grens werd het puin geruimd
en de stad opnieuw opgebouwd.
Die brandgrens is het verbindende element in het herdenkingsprogramma
van vandaag. De gehele dag zijn er activiteiten en vanavond wordt de
brandgrens verlicht door middel van 130 schijnwerpers. Dat
verlichtingsproject maakt deel uit van Rotterdam Architectuurstad
2007.
De verlichting van de brandgrens vanavond is eenmalig, maar de
gemeente heeft besloten om de herinnering aan de brandgrens levend te
houden door de grens blijvend te markeren. Vanmiddag maken we bekend
op welke wijze dat gaat gebeuren. En ook welke kunstenaar wordt
uitgenodigd om het ontwerp te maken.
Het draagt bij aan het herinneren en herdenken van ons verleden. Het
is van groot belang dat we weet hebben van wat er is gebeurd. Dat we
kennis nemen van de veranderingen die onze stad heeft ondergaan. Dat
we weten hoe de binnenstad er voor de oorlog uitzag, welke gebouwen er
zijn verwoest en hoe het gebied na de oorlog is opgebouwd.
Vandaag herdenken we de verwoesting van Rotterdam. Maar we herdenken
ook de herbouw van de stad. Beide thema's worden aangrijpend verbeeld
door het monument 'De Verwoeste Stad' van Ossip Zadkine. Het is het
beeld van de stad zonder hart.
Vandaag is de onthulling van het gerestaureerde beeld op het
vernieuwde Plein 1940, het plein tussen het Maritiem Museum en het
appartementengebouw De Coopvaert. Het plein ligt ingesloten tussen de
nieuwe bebouwing, met zicht op het water, op de Leuvehaven en op de
Maas.
Dat beeld krijgt een nieuwe symbolische betekenis nu het gat in het
beeld steeds meer gevuld wordt door de sky-line van de gebouwen
eromheen. Als we nu naar het beeld kijken, weten we: Rotterdam heeft
een nieuw hart.
Dames en heren,
U hebt jarenlang de fakkel gedragen van de herdenking van deze dag.
Hier aan de Statenweg, waar de capitulatie werd ondertekend. U kwam
hier jaarlijks bijeen en hield de fakkel brandend. In tijden van kou
en regen. Door u werd de traditie levend gehouden.
We zien nu een verbreding. We zien een hernieuwde belangstelling voor
het verleden. Bij nieuwe generaties, bij nieuwe Rotterdammers. Bij
jongeren merk ik een geweldige betrokkenheid bij wat gebeurd is.
Medegevoel bij het verdriet van toen. Een trots ook op de helden van
toen, op de moed van hun opa of het doorzettingsvermogen van hun
overgrootmoeder.
Dat maakt de herdenking van deze dag breder en intenser. Met nieuwe
invalshoeken en nieuwe vormen van herdenken.
Met elkaar herdenken we deze dag, die voor iedereen van zoveel
betekenis is.
Ieder op zijn eigen manier, maar in een sfeer van verbondenheid. We
voelen de kracht van het gezamenlijke doorwerken in de vertrouwdheid
van de eigen kring.
Zo gaan we de toekomst tegemoet.
"Met elkaar", want dat is de enige manier waarop we dingen kunnen
bewerkstelligen,
"Met elkaar" dat is het kenmerk van deze herdenkingsdag,
"Met elkaar" want dat is ook het kenmerk van Rotterdam.
Bron: Bestuursdienst, 14-05-2007
Gemeente Rotterdam