toetreding EG tot de Werelddouaneorganisatie
Voorstel voor een Besluit van de Raad betreffende de toetreding van de
Europese Gemeenschappen tot de Werelddouaneorganisatie en de
uitoefening van de rechten en plichten die aan het voorlopig
lidmaatschap zijn verbonden.Datum Raadsdocument: 14 mei 2007
Nr Raadsdocument: 2007/0087 (ACC)
Nr. Commissiedocument: COM (2007) 252
Eerstverantwoordelijk ministerie: FIN i.o.m. BZ, EZ, LNV en
VenWBehandelingstraject in Brussel: Groep Douane-unie (tijdpad nog
niet bekend)
* Achtergrond, korte inhoud en doelstelling van het voorstel
* Subsidiariteit en proportionaliteit
* Consequenties
* Nederlandse belangen en eerste algemene standpuntbepaling
Achtergrond, korte inhoud en doelstelling van het voorstel
Het voorstel beoogt de toetreding van de EG tot de
Werelddouaneorganisatie (WDO) mogelijk te maken. De organisatie is
opgericht bij het Verdrag tot oprichting van de Internationale
Douaneraad (Brussel, 15 december 1950) . Na de oprichting van de
Wereldhandelsorganisatie wordt de organisatie WDO genoemd om te
illustreren dat de douane een belangrijke rol speelt bij de
implementatie van de WTO regels. De WDO beoogt wereldwijde
harmonisatie en vereenvoudiging van douaneprocedures en houdt zich met
alle aspecten van het douanewerk bezig (inclusief rechtshandhaving en
personele en organisatorische aspecten). Het huidige verdrag voorziet
alleen in toetreding door landen. Voor een volwaardig lidmaatschap van
de Europese Gemeenschap is een wijziging van het oprichtingsverdrag
nodig die door de 171 WDO lidstaten moet worden goedgekeurd. In het
besluit wordt voorgesteld in een overgangsfase een voorlopig
lidmaatschap te accepteren waarvoor de voorwaarden door de WDO zullen
worden geformuleerd. Deze voorwaarden staan pas definitief vast na de
vergadering van het hoogste orgaan van de WDO (de Council) die van 28
tot en met 30 juni wordt gehouden.
Rechtsbasis van het voorstel: Artikel 133 in samenhang met artikel
300, lid 2, eerste alinea, eerste zin, en tweede alinea, van het
Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap.
Besluitvormingsprocedure en rol Europees Parlement: Gekwalificeerde
meerderheid. Geen rol van het EP.
Instelling nieuw Comitologie-comité: Niet van toepassing
Subsidiariteit en proportionaliteit
Het voorstel heeft betrekking op gebieden van Communautaire
competentie. De WDO houdt zich ook bezig met terreinen die tot de
competentie van de lidstaten behoren (derde pijler of puur nationaal).
Nederland moet erop toezien dat het voorlopige lidmaatschap en de
eventuele latere, volwaardige toetreding van de EG tot de WDO alleen
ziet op de gebieden van Communautaire competentie en geen wijziging
brengt in de huidige verdeling van bevoegdheden. Zo mag de Commissie
geen exclusief woordvoerderschap claimen voor alle onderwerpen die in
de WDO aan de orde komen.
Subsidiariteit: niet van toepassing aangezien het voorstel exclusieve
Gemeenschapscompetentie betreft.
Proportionaliteit: Twijfelachtig. Een besluit van de Raad is op zich
het juiste instrument om te komen tot het beoogde EG lidmaatschap van
de WDO. Echter, de precieze voorwaarden die zullen gelden voor het
pseudo-lidmaatschap zijn nog niet bekend. Zonder deze voorwaarden kan
geen definitief eindoordeel worden gevormd, dit is pas mogelijk als
alle condities bekend zijn. Daarnaast hecht Nederland er belang aan
dat het woordvoerderschap van de Europese Commissie in de WDO
duidelijk vastgesteld wordt.
Consequenties
Consequenties voor de EU-begroting:
EUR1 miljoen per jaar, oplopend tot EUR2 miljoen in 2012 aan
jaarlijkse contributie plus twee extra formatieplaatsen om het besluit
uit te voeren (voor een bedrag in 2008 van EUR 216.000). Deze
financiering zal plaatsvinden binnen de reeds bestaande financiële
kaders.
Financiële, personele en administratieve consequenties voor de
rijksoverheid, decentrale overheden en/of bedrijfsleven en burger:
Bij een vermindering van de bijdrage van de lidstaten evenredig met
het bedrag van de bijdrage van de EG (ad EUR 1 miljoen) kan een
besparing op de jaarlijks door Nederland verschuldigde contributie
worden gerealiseerd. Dit is niet de strekking van het voorstel.
Het voorstel heeft geen gevolgen voor decentrale overheden, het
bedrijfsleven en de burger.
Vervolgtraject financiële afspraken: niet van toepassing
Consequenties voor nationale en decentrale regelgeving/beleid,
(informatie over het inschakelen van nationale agentschappen /
zelfstandige bestuursorganen e.d., implementatie en uitvoering,
notificatie en handhaving en/of sanctionering): Niet van toepassing
Voorgestelde implementatietermijn (bij richtlijnen) dan wel
voorgestelde datum inwerking treding (bij verordeningen en
beschikkingen) met commentaar t.a.v. haalbaarheid:
Het pseudo-lidmaatschap zou bij een gunstige beslissing van de Council
van de WDO, na aanvaarding van het onderhavige voorstel (voorzover
betrekking hebbend op het pseudo-lidmaatschap) en na het voldoen aan
de daarbij gestelde voorwaarden snel kunnen worden gerealiseerd.
Het definitieve, volwaardige lidmaatschap behoeft instemming met
wijziging van het verdrag tot oprichting van de Internationale
Douaneraad door alle 171 WDO lidstaten; de afronding daarvan kan
enkele jaren in beslag nemen.
Consequenties voor ontwikkelingslanden:
De grotere betrokkenheid van de EG bij de activiteiten van de WDO kan
leiden tot een actievere financiële bijdrage aan het Columbus
programma dat vooral de douanediensten in ontwikkelingslanden via
gestructureerde capacity building in staat moet stellen om het SAFE
Framework te implementeren. Het SAFE Framework houdt een nieuwe
benadering van douanecontroles in waarbij het zwaartepunt komt te
liggen op douanecontrole in het land van verzending die vervolgens
erkend wordt door alle andere douaneadministraties die betrokken zijn
bij de desbetreffende logistieke keten. Hierdoor kan de veiligheid en
het soepele verloop van logistieke ketens worden verzekerd waar thans
nog vaak controles worden herhaald in betrokken landen. Daarmee levert
het SAFE Framework een bijdrage zowel aan veiligheid als aan
handelsvereenvoudiging.
Nederlandse belangen en eerste algemene standpuntbepaling
Nederland verliest invloed in de WDO doordat de EG de rol van de
lidstaten overneemt op het gebied van de exclusieve Communautaire
competentie. Hierdoor zullen initiatieven die inspelen op de
Nederlandse "gateway to Europe" ambities minder dan in het verleden
aan de orde kunnen worden gesteld in de daartoe meest geëigende
internationale organisatie. Dit kan op termijn een risico betekenen
voor de mogelijkheden om de Nederlandse douanepraktijk en de wijze van
samenwerking met andere inspectiediensten aan te passen aan
veranderende economische behoeften. In het algemeen dreigt door de
geringe affiniteit van de Europese Commissie met de douanepraktijk en
door de begrijpelijke neiging om met 27 lidstaten "middle of the road"
te opereren, een forse teruggang in Europese initiatieven binnen de
WDO.
Het lidmaatschap van de EG is in beginsel echter een logisch gevolg
van de douane-unie en de vergaand geharmoniseerde douanewetgeving. Het
werkterrein van de WDO is echter breder dan wat tot de exclusieve
Communautaire competentie behoort. De Gemeenschap dient zich te houden
aan de grenzen van de competenties.
Het voorstel is echter prematuur omdat het hoogste orgaan van de WDO
(de Council) nog niet heeft ingestemd met het verzoek van de EG en
daarom de precieze voorwaarden die zullen gelden,voor het
pseudo-lidmaatschap nog niet bekend zijn (eind juni WDP Council). Er
kan geen blanco cheque worden uitgeschreven. Een definitief oordeel is
pas mogelijk na het bekend worden van de voorwaarden.
Hoewel geen onderdeel van het in 2001 verleende
onderhandelingsmandaat, kan met een overgangsfase waarin een
pseudo-lidmaatschap voor de EG geldt, worden ingestemd mits de
bijdrage van de EG bij het uiteindelijke volwaardige lidmaatschap
leidt tot een geringere bijdrage van de EU lidstaten.
Het woordvoerderschap dient zodanig te worden geregeld dat de Europese
Commissie slechts op de terreinen van exclusieve Communautaire
competentie het woord voert namens de lidstaten. Er dient goed opgelet
worden dat de Commissie niet ook ten aanzien van zaken die onder de
bevoegdheid van de lidstaten vallen, het exclusieve woordvoerderschap
claimt. Het definitieve, volwaardige lidmaatschap is nu nog niet aan
de orde. Eerst zullen alle lidstaten van de WDO moeten instemmen met
de wijziging van het Verdrag tot oprichting van de Internationale
Douaneraad.
* Ministerie van Buitenlandse Zaken
* Bezuidenhoutseweg 67
* Postbus 20061
* 2500 EB Den Haag
* Tel.: 070-3 486 486
* Fax: 070-3 484 848
* Internet: www.minbuza.nl
Ministerie van Buitenlandse Zaken