Centraal Bureau voor de Statistiek
Persbericht
PB07-041
16 mei 2007
Uitgaven aan zorg stijgen met 4,4 procent In 2006
In 2006 waren de uitgaven aan de gezondheids- en welzijnszorg 65,7 miljard
euro. Dat is 4,4 procent meer dan in 2005. Al drie jaar ligt de stijging van de
zorguitgaven tussen de 4 en 5 procent. In de periode 1998-2003 bedroeg de
toename gemiddeld 9 procent. Dit blijkt uit voorlopige cijfers van het CBS.
In 2006 namen de loonkosten van de zorginstellingen toe. Ook de tarieven
van de vrije beroepsbeoefenaren stegen. Vooral de tarieven van
fysiotherapeuten lagen fors hoger. Daarnaast heeft ook een nieuw
financieringssysteem bij huisartsen tot hogere kosten geleid.
Uitgaven aan ziekenhuizen stijgen licht
Binnen de zorg vormen de ziekenhuizen en specialistenpraktijken (medisch-
specialistische zorg) verreweg de grootste kostenpost. Aan deze zorg is vorig
jaar 1,7 procent meer uitgegeven dan in 2005. Dit is echter niet de feitelijke
ontwikkeling van de verleende zorg. In werkelijkheid zullen de uitgaven aan
ziekenhuizen met ongeveer 6 procent gestegen zijn.
De vertekening heeft te maken met de introductie van Diagnose Behandel
Combinaties (DBC's) in 2005. Deze systematiek heeft geresulteerd in een
aanzienlijke overfinanciering van de ziekenhuiszorg in 2005. Deze
overfinanciering is verrekend met de zorguitgaven in 2006. De
overfinanciering in 2005 heeft de uitgaven aan ziekenhuizen dat jaar opwaarts
beïnvloed, terwijl diezelfde overfinanciering op de uitgaven in 2006 een
drukkend effect had.
Sterke stijging uitgaven aan huisartsen en fysiotherapeuten
De uitgaven aan huisartsenpraktijken zijn in 2006 met bijna 17 procent
gestegen. Dit is vooral toe te schrijven aan het nieuwe financieringssysteem
(een combinatie van inschrijf- en consulttarieven) door de komst van de
ln.... consulteenheden) te zijn gedeclareerd dan vooraf was ingeschat.
basisverzekering. Per verzekerde blijken meer diensten (zogenaamde
sbc....
Ook de uitgaven aan fysiotherapeutenpraktijken stegen met 14 procent
aanzienlijk. Dit komt volgens verzekeraars en fysiotherapeuten door een
inhaalslag naar marktconforme tarieven.
w Steeds duurdere geneesmiddelen
w De uitgaven aan geneesmiddelen zijn in 2006 met 4,5 procent toegenomen. In
2005 was de toename 4,4 procent. Niet alleen het aantal voorschriften is in
w 2006 sterk gegroeid, maar ook worden goedkopere geneesmiddelen steeds
meer vervangen door kwalitatief betere, maar duurdere geneesmiddelen.
CBS Persbericht PB07-041 pagina 1 van 4
Uitgaven aan welzijnszorg nemen met bijna 5 procent toe
In 2006 is aan welzijnszorg bijna 5 procent meer uitgegeven. Deze stijging is
gelijkmatig verdeeld over de verschillende verstrekkers van welzijnszorg. De
uitgaven aan ouderenzorg, gehandicaptenzorg, kinderopvang en andere
verstrekkers zijn met 4 à 5 procent gestegen.
Minder verzekerden met eigen risico
De nieuwe Zorgverzekeringswet van 2006 heeft geleid tot aanzienlijke
wijzigingen in de financiering van de zorg. De particuliere zorgverzekeringen,
met uitzondering van de aanvullende zorgverzekeringen, zijn ondergebracht in
de nieuwe basisverzekering. Aanzienlijk minder verzekerden dan voorheen
kozen voor polissen met een eigen risico. Hierdoor zijn de eigen betalingen
gedaald.
Technische toelichting
De Zorgrekeningen beschrijven het hele terrein van de gezondheidszorg en
grote delen van de welzijnszorg, zoals instellingen voor verstandelijk en
lichamelijk gehandicapten, verpleeg- en verzorgingshuizen, thuiszorg,
algemeen maatschappelijk werk, MEE-organisaties, kinderopvang en
opvanghuizen. Erbuiten vallen maatschappelijk werk gericht op specifieke
groepen, ouderenwerk, instellingen op het gebied van maatschappelijk advies
en informatie, buurt- en clubhuiswerk en samenlevingsopbouw, emancipatie-
en integratiewerk, jeugd- en jongerenwerk en overige maatschappelijke
begeleiding.
Deze terreindekking wijkt af van die van het Ministerie van VWS. Het
Ministerie van VWS bakent de zorgkosten af in termen van ministeriële
verantwoordelijkheid. Centraal daarin staan begrotingsgefinancierde uitgaven,
bijvoorbeeld op het terrein van de programmatische preventie, en het
Budgettair Kader Zorg (BKZ) dat de zorg omvat die uit de collectieve premies
wordt gefinancierd. Daarbuiten vallen bijvoorbeeld de kosten van
gemeentelijke gezondheidsdiensten, arbo-diensten, praktijken voor
alternatieve gezondheidszorg en kinderopvangcentra.
In 2005 zijn de Diagnose Behandel Combinaties (DBC's) ingevoerd in de
medisch-specialistische zorg. De overgang op de nieuwe DBC-systematiek is
onder meer gepaard gegaan met een aanzienlijke overfinanciering (feitelijke
opbrengsten hoger dan de budgetten) van de door ziekenhuizen geleverde
zorg. Deze overfinanciering is ontstaan doordat de verrekentarieven van de
DBC's hoger dan noodzakelijk zijn vastgesteld, onder andere om
liquiditeitsproblemen bij ziekenhuizen tegen te gaan. Dit geldt voor 2005 en
een groot deel van 2006.
De overfinanciering in 2005 is inmiddels in 2006 voorlopig verrekend. De
exacte omvang van de overfinanciering en verrekening is echter nog niet
definitief vastgesteld. Dit betekent dat de cijfers van de uitgaven aan medisch-
specialistische zorg met extra onzekerheden zijn omgeven.
In 2006 is de Zorgverzekeringswet van kracht geworden. De particuliere
zorgverzekeringen, met uitzondering van de aanvullende zorgverzekeringen,
zijn ondergebracht in de nieuwe basisverzekering. Tevens hebben veel
CBS Persbericht PB07-041 pagina 2 van 4
verzekerden (ex-ziekenfonds- en ex-particulierverzekerden) van deze
gelegenheid gebruik gemaakt om nieuwe afwegingen te maken bij het nemen
van een eigen risico en het afsluiten van aanvullende zorgverzekeringen. De
consequenties van de gemaakte keuzes zijn nog niet in alle opzichten
duidelijk. Dit houdt in dat ook de cijfers over de financiering van de zorg nog
met enige onzekerheden zijn omgeven.
Onder particuliere en overige betalingen worden verstaan de aanvullende
zorgverzekeringen, eigen betalingen en betalingen door instellingen en
bedrijven.
De gepresenteerde bedragen zijn in lopende prijzen. Gegevens over prijs- en
volumeontwikkelingen, verleende diensten en gebruik van diensten, alsmede
over de nu nog ontbrekende delen van de welzijnszorg komen in een later
stadium beschikbaar.
Achtergrondinformatie over de bijstellingen
De in dit persbericht gepubliceerde cijfers over 2005 zijn ten opzichte van
eerder gepubliceerde cijfers (persbericht mei 2006) bijgesteld. Dit is het
gevolg van het beschikbaar komen van meer definitieve enquêteresultaten en
financieringscijfers. In 2005 heeft een aanzienlijke overfinanciering
plaatsgevonden van de door ziekenhuizen geleverde zorg. Deze
overfinanciering maakte in het persbericht van mei 2006 geen deel uit van de
cijfers. In dit persbericht zijn de uitgaven aan medisch-specialistische zorg in
2005 wel inclusief de overfinanciering. Op de website van het CBS is onder
het thema Gezondheid en welzijn de "Working paper Zorgrekeningen 1998-
2005" (december 2006) te vinden. Hierin is over deze bijstelling
gerapporteerd.
Zorguitgaven (mutatie t.o.v. jaar eerder)
*) voorlopige cijfers.
Bron: CBS.
CBS Persbericht PB07-041 pagina 3 van 4
Tabel 1. Uitgaven aan aanbieders van zorg, 2004-2006
2004 2005* # 2006* 2006*
%-mutatie
mln euro t.o.v. 2005
Totale uitgaven 59 891 62 891 65 654 4,4
Aanbieders gezondheidszorg 37 203 39 154 40 799 4,2
Verstrekkers van medisch-
specialistische zorg 16 364 17 580 17 877 1,7
Verstrekkers van geestelijke
Gezondheidszorg 3 748 4 048 4 182 3,3
Huisartsenpraktijken 1 982 1 970 2 298 16,7
Tandartsenpraktijken 1 857 1 852 1 919 3,6
Paramedische en
Verloskundigenpraktijken 1 163 1 227 1 398 14,0
Gemeentelijke Gezondheidsdiensten 701 706 684 -3,1
Arbodiensten 1 046 993 993 0,0
Leveranciers van geneesmiddelen 5 251 5 482 5 731 4,5
Leveranciers van therapeutische
Middelen 2 440 2 479 2 654 7,1
Verstrekkers van ondersteunende
Diensten 637 654 729 11,4
Overige verstrekkers van
Gezondheidszorg 2 014 2 162 2 333 7,9
Aanbieders welzijnszorg 20 765 21 635 22 651 4,7
Verstrekkers van ouderenzorg 12 337 12 660 13 266 4,8
Verstrekkers van gehandicaptenzorg 5 217 5 598 5 867 4,8
Verstrekkers van kinderopvang 2 679 2 816 2 933 4,2
Overige verstrekkers van
Welzijnszorg 533 561 585 4,3
Beleids- en beheersorganisaties 1 923 2 101 2 205 4,9
euro
Uitgaven zorg per hoofd van de
bevolking 3 678 3 854 4 017 4,2
Uitgaven zorg als % bbp 12,2 12,4 12,4
*) voorlopige cijfers
#) deze cijfers zijn bijgesteld, zie voor meer informatie de technische toelichting
Bron: CBS.
CBS Persbericht PB07-041 pagina 4 van 4
---- --