Wageningen Universiteit

21 mei 2007
Nummer: P035

Prof.dr. René Wijffels is aan Wageningen Universiteit benoemd tot gewoon hoogleraar Bioprocestechnologie. Hij volgt prof.dr. Hans Tramper op. Prof. Wijffels gaat leiding geven aan de onderzoeksgroep Bioprocestechnologie, die ruim veertig medewerkers telt. Prof. Tramper blijft als hoogleraar aan de leerstoel verbonden en gaat zich in het bijzonder richten op onderwijs-vernieuwing in de biotechnologie. René Wijffels is reeds in januari 2005 vanwege zijn verdiensten in onderzoek en onderwijs benoemd tot zgn. persoonlijk hoogleraar aan Wageningen Universiteit. Met de benoeming tot gewoon hoogleraar richt hij zich op een veel breder onderzoeksveld.

Als leerstoelhouder van de leerstoelgroep Bioprocestechnologie concentreert prof. Wijffels zich op complexe biologische processen zoals die met name plaatsvinden in een bioreactor. Met bioprocestechnologie zijn nieuwe productieprocessen te ontwerpen en bestaande processen te verbeteren, zoals op het gebied van de industriële biotechnologie. Meer specifiek richt de leerstoel zich op de bioreactorkunde die vereist is voor een optimaal ontwerp van een bioreactor voor bepaalde reactorprocessen. Te denken valt aan de productie van hoogwaardige ingrediënten in hoge concentraties en winbare vorm voor bijvoorbeeld medicijnen of âgroene chemieâ.

Het bioproces dat zich in de reactor voltrekt, wordt bestudeerd op verschillende schaalgroottes, variërend van de gehele bioreactor, tot het moleculaire niveau van de metabole stoffen in een cel. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de leerstoelgroep Bioprocestechnologie met tal van (theoretische) biologische onderzoeksgroepen binnen en buiten Wageningen samenwerkt en voor toepassingsgebieden samenwerking zoekt met het bedrijfsleven. De samenwerking moet leiden tot meer toegespitste ontwerpen van reactoren en (modellen van) bioprocessen.

Onder de nieuwe leiding zal de leerstoelgroep Bioprocestechnologie zich richten op nieuwe ontwerpen voor bioreactoren, waarin de groep reeds een leidende positie inneemt. Het betreft bijzondere reactoren waarin bijvoorbeeld geen vloeistoffen, maar slechts vaste stoffen (solid state) voorkomen, die deels gefermenteerd worden of een fotobioreactor, waar licht in doordringt dat het inwendige proces beïnvloedt.
Onderzoeksgebied van de leerstoelgroep is ook om de mate van omzetting in een reactor te meten, bijvoorbeeld reactieproducten afkomstig van levende cellen. Nauwkeurige metingen brengen de zwakke schakels in het reactieproces beter in beeld.
Om grip te krijgen op complexe omstandigheden in en in de omgeving van een cel in een reactor, met duizenden ingrediënten en chemische en fysische variabelen, ontwikkelt de groep wiskundige modellen die bijvoorbeeld de geleidelijke overgang in een reactor zoals van zuurstofarm naar zuurstofrijk beschrijven.

Toepassingsgebied van nieuwe reactorontwerpen, kennis van processen en verfijnde modellen is de industriële biotechnologie, met zijn actuele aandacht voor duurzame ontwikkelingen, zoals biobrandstoffen en grondstoffen op basis van afbreekbare materialen zoals bioplastics. De expertise van de groep was tot nu toe voor 35
(biotechnologie)bedrijven reden met hen samen te werken. Een tweede toepassingsgebied van ligt op het gebied van dierlijke celtechnologie. De groep verwierf wereldfaam in onderzoek met cellen van zoogdieren en insecten. De zoogdiercellen worden benut voor de productie van farmaceutische eiwitten. De insectencellen leverden eiwitten voor medische en veterinaire toepassingen. Ook de mariene biotechnologie is een toepassingsgebied waar de groep internationaal een pioniersfunctie vervult. Als persoonlijk hoogleraar concentreerde René Wijffels zich op een fundamentele aanpak van het verkrijgen van bioactieve stoffen uit zee-organismen zoals sponzen.

Prof. Hans Tramper, die wereldwijd een van de meest geciteerde wetenschappers is in de micro Hans Tramper biologie, blijft intensief betrokken bij de leerstoelgroep. Hij zal zich meer gaan toeleggen op het ontwikkelen, herzien en moderniseren van onderwijs dat jonge mensen opleidt in de biotechnologie. Daartoe gaat de groep in samenwerking met collegaâs in binnen- en buitenland nieuw digitaal studiemateriaal ontwikkelen. Het curriculum combineert vakkennis uit diverse disciplines zoals DNA-technologie, celbiologie, microbiologie en biochemie, die nu reeds een ideale vakkenintegratie blijkt te zijn voor toekomstige ontwerpers van bioreactoren.