De Voorzitter van de Tweede Kamer Postbus 90801
der Staten-Generaal 2509 LV Den Haag
Anna van Hannoverstraat 4
Binnenhof 1 A Telefoon (070) 333 44 44
2513 AA S GRAVENHAGE Fax (070) 333 40 33
www.szw.nl
2513AA22XA
Ons kenmerk AM/SAM/07/15124
Datum 21 mei 2007
Onderwerp Wet sociale werkvoorziening
Op respectievelijk 25 en 18 augustus 2006 is door het vorige kabinet het voorstel van wet tot
wijziging van de Wet sociale werkvoorziening en het concept-Besluit uitvoering sociale
werkvoorziening en begeleid werken bij uw Kamer aanhangig gemaakt (II 2005/06, 30673, nr.
2-4; II, 2005/06, 29817, nr, 26). Uw Kamer heeft behandeling van de wetswijziging uitgesteld
om het nieuwe kabinet de gelegenheid te geven een standpunt hierover in te nemen.
Bij het bepalen van zijn standpunt heeft het kabinet gekeken naar de Wsw en de plek die de
Wsw inneemt in het totale stelsel van de sociale zekerheid en de zorg. De afgelopen jaren is
met de introductie van de Wet werk en bijstand (WWB), de Wet werk en inkomen naar
arbeidsvermogen (Wet WIA) en de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) het stelsel
van de sociale zekerheid en zorg hervormd mede met als doel het bevorderen van de
participatie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. De Wsw is niet meegenomen in
deze hervorming. Het kabinet constateert dat zich als gevolg daarvan de volgende
vraagstukken voordoen.
In de eerste plaats de voortgaande groei van het beroep dat wordt gedaan op de Wsw. Doordat
de uitstroom uit de Wsw zeer beperkt is, zullen de wachtlijsten naar verwachting in snel tempo
toenemen. Bij de groep Wajongers is eveneens sprake van een voortgaande groei. Daarnaast
speelt het feit dat er op dit moment verschillende regelingen zijn voor mensen met een
arbeidsbeperking, de Wsw, de Wia en de Wajong, er allemaal op gericht waar mogelijk
arbeidsparticipatie van mensen met een arbeidshandicap te bevorderen. Bovendien zijn er ook
mensen met een arbeidsbeperking in de WWB. Deze regelingen moeten in onderlinge
samenhang worden bezien om problemen die zich voordoen binnen de afzonderlijke
regelingen aan te kunnen pakken.
De wetswijziging, zoals die aanhangig is gemaakt bij uw Kamer biedt geen antwoord op
bovengenoemde vraagstukken. Hiertoe is een meer fundamentele herbezinning nodig. De
wetswijziging staat deze herbezinning echter ook niet in de weg. Integendeel, het wetsvoorstel
maakt het mogelijk een aantal acute gevoelde problemen bij de uitvoering van de Wsw die zo
spoedig mogelijk om een oplossing vragen, aan te pakken.
Ons kenmerk AM/SAM/07/15124
Het met de wetswijziging van 1998 beoogde doel van de wet, namelijk het realiseren van
arbeidsplaatsen die aansluiten bij de capaciteiten en mogelijkheden van de individuele Wsw-
geïndiceerden in een zo regulier mogelijke omgeving, komt in de huidige uitvoeringspraktijk
nog onvoldoende tot stand. Medio 2006 is nog 81 procent van de Wsw-werknemers werkzaam
in de beschutte omgeving van het sw-bedrijf. Dit terwijl ongeveer de helft van de mensen die
wordt geïndiceerd, in staat wordt geacht tot het verrichten van aangepaste arbeid in dienst van een
reguliere werkgever, het zogenaamde begeleid werken. De bestaande mogelijkheden voor
detachering bij een reguliere werkgever of voor begeleid werken in dienst van een reguliere
werkgever met behulp van de Wsw-subsidie worden nog onvoldoende benut.
Met de wetswijziging worden voor gemeenten en uitvoerders betere randvoorwaarden geboden
om beleidsregie en verantwoording zodanig vorm te geven dat deze gericht zijn op het
eigenlijke doel van de Wsw - het op een kosteneffectieve wijze realiseren van arbeidsplaatsen
die op de behoefte en situatie van de individuele Wsw-geïndiceerde zijn toegesneden en
bijdragen aan de ontwikkeling van de arbeidsbekwaamheid in de richting van zo regulier
mogelijke arbeid. Gemeenten krijgen meer mogelijkheden om regie te voeren op de Wsw. Zij
worden verantwoordelijk voor hun eigen Wsw-geïndiceerden. Het Wsw-budget zal dan ook,
net als het WWB-budget, verstrekt worden aan individuele gemeenten. Door vereenvoudiging
van de regelgeving krijgen gemeenten ook meer ruimte om Wsw-plaatsen te realiseren die
passen bij de mogelijkheden van de doelgroep én worden ze gestimuleerd om meer te sturen
op een kosteneffectieve uitvoering. Ook de Wsw-geïndiceerden zelf krijgen met de
wetswijziging meer zeggenschap. Zij kunnen via cliëntenparticipatie invloed uitoefenen op het
beleid en de uitvoering door gemeenten en kunnen door gebruikmaking van het
persoonsgebonden budget zelf invulling geven aan een begeleid werkenplaats bij een reguliere
werkgever.
Op een aantal punten zal het kabinet het wetsvoorstel en het concept-Besluit, zoals bij uw
Kamer aanhangig gemaakt, aanpassen. Doel daarvan is om de wachtlijstproblematiek te
verzachten alsook om gemeenten een extra stimulans te geven om begeleid werkenplekken te
realiseren bij reguliere werkgevers. Zo wil het kabinet tegemoet komen aan de eerder door een
ruime meerderheid van uw Kamer geuite wens om het mogelijk te maken dat re-
integratiemiddelen worden ingezet voor het activeren van diegenen op de wachtlijst die nog
geen aanbod op een Wsw-plaats in het vooruitzicht hebben, zodat hun arbeidsvaardigheden
niet achteruit gaan. Ook wil het kabinet gemeenten de ruimte geven om extra kwetsbare
groepen, zoals Wajongers, bij voorrang te plaatsen vanaf de wachtlijst. De 18 miljoen euro, die
vanaf 2008 structureel beschikbaar is, wil het kabinet inzetten voor de introductie van een
bonussystematiek om de beweging naar aangepaste arbeidsplaatsen in dienst van reguliere
werkgevers - het zogenaamde begeleid werken - te stimuleren.
Het voornemen tot invoering van de wetswijziging per 1 januari 2008 en de intentie van het
kabinet om de wachtlijstproblematiek te verzachten alsook om gemeenten een extra stimulans
---
Ons kenmerk AM/SAM/07/15124
te geven om begeleid werkenplekken te realiseren bij reguliere werkgevers kan op instemming
rekening van de VNG en de cliëntenorganisaties. Veel gemeenten en sw-bedrijven zijn,
anticiperend op invoering van de wetswijziging, al van start gegaan met het verbeteren van de
uitvoering, hiertoe mede gestimuleerd door de regionale voorlichtingsbijeenkomsten die het
afgelopen jaar zijn georganiseerd door de VNG. VNG, Cedris en de cliëntenorganisaties zullen
door mij worden betrokken bij de door het kabinet noodzakelijk geachte fundamentele
herbezinning op de Wsw in onderlinge samenhang met andere regelingen voor mensen met
een arbeidshandicap.
Uw Kamer ontvangt voor het zomerreces een nota van wijziging op het wetsvoorstel en een
aangepast concept-Besluit en zal dan teven worden geïnformeerd over de wijze waarop het
kabinet de discussie over de verdere toekomst van de Wsw ter hand wil nemen.
De Staatssecretaris van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid,
(ing. A. Aboutaleb )
---
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid