Miniverdrag zonder grondrechten en referendum is slechte zaak
Balkenende met Europese vlag 23 mei 2007
Premier Balkenende bezoekt vandaag het Europees Parlement om zijn visie te
geven op de toekomst van Europa. GroenLinks waardeert het dat de premier de
inzet van het Nederlandse kabinet komt verdedigen. Kathalijne Buitenweg
hoopt echter dat hij ook luistert naar de kritiek van veel
europarlementariërs.
Naar verwachting zal het Europarlement vooral het voorstel van de
Nederlandse regering om de grondrechten weg te laten uit het nieuwe
verdrag bekritiseren. Die kritiek is terecht, vindt GroenLinks.
Grondrechten in verdrag noodzakelijk
"Een nieuw verdrag moet tegemoet komen aan de bezwaren van Franse en
Nederlandse nee-stemmers tegen de Grondwet", vindt Buitenweg. Volgens
haar doe je dat niet met het schrappen van de grondrechten en een
nieuw miniverdrag er doorheen te jagen, zoals het kabinet-Balkenende
van plan is: ""Mensen stemden niet tegen de Grondwet om zoveel
mogelijk bij het oude te houden. 79 procent van de nee-stemmers in
Nederland wilde juist een grondiger hervorming van de Europese Unie."
De grondrechten schrappen uit het nieuwe verdrag is een onzalig idee,
vindt Buitenweg. "Grondrechten bieden juist bescherming tegen een
opdringerige, onzorgvuldige of nalatige Europese overheid. Er hebben
maar weinig mensen tegen de Grondwet gestemd omdat ze daarmee meer
rechten verkregen. Veel nee-stemmers zullen zich bekocht voelen als er
straks een verdrag ligt dat hun niet meer maar minder
rechtsbescherming biedt."
Het grondrechtenhandvest maakt onderdeel uit van de door Nederland in
2005 afgewezen Grondwet. Het is een lijst van rechten die burgers
bescherming biedt wanneer de Europese Unie haar steeds uitgebreidere
bevoegdheden misbruikt. In het handvest staan ook de klassieke
grondrechten, zoals de vrijheid van meningsuiting, en sociale rechten
zoals het recht op onderwijs.
Vermijden referendum
Volgens Buitenweg lijkt het voorstel van de regering vooral ingegeven
door de wens om een nieuw referendum te vermijden: "Als het nieuwe
verdrag geen grondrechten bevat, lijkt het minder op een grondwet. Dan
kan het gemakkelijker als een technische aanpassing van de Europese
spelregels worden gepresenteerd, waarover de burgers zich niet hoeven
uit te spreken. Balkenende lijkt op een fietsverkoper die tegen een
ontevreden klant zegt: 'U mag uw fiets omruilen, maar alleen tegen een
step'. Dat is goedkoop en gemakzuchtig. Europa heeft geen kleiner
verdrag nodig, maar een beter verdrag. Geen step, maar een stevige
fiets."
GroenLinks is voorstander van een nieuw referendum, liefst Europawijd.
"En juist daarom vind ik dat de Nederlandse regering moet ijveren voor
verdragswijzigingen die wél tegemoetkomen aan reële bezwaren tegen de
Grondwet. Voor een betere afbakening van nationale en Europese
bevoegdheden. Voor meer democratie. Denk bijvoorbeeld aan de invoering
van Europawijde correctieve referenda, die burgers in staat stellen om
ongewenste wetgeving terug te draaien", aldus Buitenweg.
Impasse doorbreken
Tijdens de Europese Top eind juni besluiten de regeringsleiders welke
zaken in een nieuw verdrag zullen worden geregeld. Deze top markeert
het einde van het Duitse EU-voorzitterschap. Bondskanselier Merkel
heeft van het vlot trekken van de onderhandelingen over een nieuw
verdrag haar topprioriteit gemaakt.
Zie ook:
* vanaf 15.00 uur live debat met premier Balkenende via EP Live met
bijdrage Kathalijne Buitenweg
* dossier Toekomst van de EU
GroenLinks