Nederlandse Hartstichting

Kleine blijvende gedragsveranderingen noodzakelijk voor gewichtsbeheersing
24-5-2007
Kleine gedragsveranderingen die iemand lang weet vol te houden leiden tot minder lichaamsvet. Dit blijkt uit het Nederlands Researchprogramma Gewichtsbeheersing (NRG), gesteund door de Nederlandse Hartstichting (NHS). Eenvoudige veranderingen in eet- en beweegpatroon zijn bijvoorbeeld het minder drinken van suikerhoudende dranken, het vaker de trap nemen of het eten van meer vezelrijke producten. Vandaag presenteerden de onderzoekers de richtlijnen voor succesvolle gewichtsbeheersing, die dit onderzoek heeft opgeleverd.

Tijdens het NHS-NRG onderzoek kregen brugklassers op het VMBO, jongvolwassenen op het werk en pasgepensioneerden een jaar lang veranderingsmogelijkheden aangeboden. Na twee jaar controleerden de onderzoekers of deze veranderingen behouden bleven. Brugklassers bleken minder suikerhoudende dranken te consumeren en bij jongvolwassenen en pasgepensioneerden leidde de aanpak tot een hogere vezelinname. De jongvolwassenen zijn bovendien meer gaan bewegen op het werk en de pasgepensioneerden gingen meer sporten. De deelnemers aan dit onderzoeksprogramma slaagden erin om deze veranderingen grotendeels te handhaven.

De meeste programma's die zich eerder richtten op preventie van overgewicht verloren hun effect nadat de programma's waren beëindigd. Het inbedden van preventieprogramma's op scholen of op het werk is een voorwaarde om een langdurig effect te bewerkstelligen, zo blijkt uit dit onderzoek. Het blijkt vooral van belang te zijn dat mensen voor verschillende gedragsveranderingen kunnen kiezen, die gemakkelijk worden gemaakt in bijvoorbeeld school- of bedrijfskantines.

Het onderzoek laat zien dat omgevingsfactoren een belangrijke rol spelen bij het ontstaan van overgewicht. Zo maakt het overvloedige aanbod van voedingsmiddelen het gemakkelijk om te veel te eten en is lichaamsbeweging tot een minimum te beperken. Om deze situatie te verbeteren is het van belang gezonde voeding aan te bieden in bedrijfsrestaurants en lichaamsbeweging onderdeel te maken van het dagelijkse leven (zoals fietsen naar het werk). Ouders spelen een belangrijke rol om overgewicht bij hun kinderen te voorkómen. Zij kunnen het goede voorbeeld geven door gezond te eten en voldoende te bewegen.

Verontrustende tendensen overgewicht
Naast het aanbieden van veranderingsmogelijkheden, hebben de onderzoekers ook tendensen in overgewicht in beeld gebracht. Deze laten nieuwe zorgwekkende ontwikkelingen zien in overgewicht en ernstig overgewicht (obesitas). Jongere generaties bereiken het stadium van overgewicht steeds eerder. Ook bij hoogopgeleiden komt ernstig overgewicht steeds vaker voor. Voorheen was dit vooral te zien bij mensen met een relatief laag opleidingsniveau. Bij volwassenen is de gewichtsstijging het sterkst bij jongvolwassenen. Het onderzoek toont tevens aan dat het lichaamsgewicht boven de leeftijd van 60 jaar verder stijgt. Dit in tegenstelling tot eerdere verwachtingen dat het gewicht na het 60ste levensjaar zou dalen.

Over NHS-NRG
NHS-NRG is een multidisciplinair onderzoeksprogramma naar het voorkómen van gewichtstoename. Het onderzoek, dat is gesteund door de Nederlandse Hartstichting, resulteerde in richtlijnen voor gewichtsbeheersing bij verschillende bevolkingsgroepen. In dit unieke onderzoeksprogramma werkten voedings-, bewegings-, gedragswetenschappers en epidemiologen van verschillende onderzoekscentra met elkaar samen (Wageningen Universiteit, Universiteit Maastricht, Vrije Universiteit Amsterdam, RIVM Bilthoven).