Oratie: De politieke theologie van overtuigingen
Oratie Godsdienstwetenschappen
vrijdag 25 mei, 14.30 uur
Prof. dr. Th.B. Hansen, hoogleraar Godsdienstwetenschappen: Cool Passion. The Political Theology of Conviction.
Thomas Hansen spreekt in zijn oratie over overtuigingen. Het hebben van een overtuiging wordt geassocieerd met principes en waarden die mensen aanhangen, omdat zij overtuigd zijn door hun waarheidsgehalte of ethische superioriteit. Een overtuiging is dus iets anders dan het geloof in religieuze of bovennatuurlijke krachten. Een overtuigd mens is iemand die stand houdt, oprecht en gewetensvol is en de moed heeft te handelen naar zijn overtuigingen, iemand die bereid is om comfort en zelfs zijn leven op te offeren om trouw te blijven aan bepaalde waarden of ideologieën. Overtuigingen worden altijd bewust gekozen - een conceptuele kooi waardoor iemand zich vrijwillig laat overtuigen. Dit hebben van overtuigingen en cultiveren van een innerlijk geweten waarin men zichzelf (on)vrijwillig laat overtuigen door de eigen overtuigingen, is tegenwoordig in grote delen van de wereld een dominant persoonlijkheidsmodel. Het heeft de manier waarop geloof en religieuze waarheden worden gepresenteerd sterk beïnvloed: mensen worden nu overtuigd via tekstueel en/of wetenschappelijk 'bewijs' of logische argumenten. De kracht van overtuigingen is afhankelijk van het bekoorlijkste menselijke vermogen: dat om beslissingen te nemen, om jezelf te overtuigen of je te laten overtuigen, zelfverzekerd te handelen, je leven opnieuw vorm te geven, zelfs het leven van een ander te beëindigen, geweld te gebruiken of andere radicale maatregelen te nemen, in de naam van een abstract doel of principe. Het 'wonder' van het nemen van beslissingen in zaken die de staat en de politiek aangaan, brengen een 'politieke theologie' voort: het toeschrijven van magische en charismatische kwaliteiten aan degenen die beslissingen nemen, de leider of de staat. Je kunt een soortgelijk kader gebruiken om de meer alledaagse 'wonderen' van overtuigingen te begrijpen. Het wonder zit hem in de vastberadenheid, de brute kracht van 'waarheid' en de wil en het vermogen om te handelen, te straffen en te veroordelen, vaak in alle oprechtheid en met vleesgeworden passie.
Meer informatie over de items in deze agenda kunt u krijgen bij de afdeling Persvoorlichting, tel. 020 - 525 2695, e-mail:
Universiteit van Amsterdam