Discussie over onderwijskwaliteit leidt niet tot verbetering
22.05.2007 / 08:38 / Rubriek: Binnenland / Organisatie: Open universiteit nederland
Open universiteit nederland
http://www.ou.nl
De onenigheid over de kwaliteit van het onderwijs en de verongelijkte discussie over wie
er schuldig is aan de ontstane situatie, bieden geen vruchtbare bodem voor een andere
aanpak en zijn bovendien erg onwetenschappelijk. Dat stelt prof.dr. Theo Bastiaens,
hoogleraar Onderwijskunde, gericht op de didactiek van nieuwe media ten behoeve van
docenten in primair en voortgezet onderwijs, bij het Ruud de Moor Centrum van de Open
Universiteit Nederland in zijn inaugurele rede op vrijdag 25 mei a.s.
Volgens Bastiaens zijn wetenschappers, leraren en niet te vergeten onderwijsadviseurs er
allemaal schuldig aan dat 'vernieuwingen' onvoldoende gefundeerd zijn. Al te vaak baseert
men zich op populaire 'artikeltjes' over een onderwijsvernieuwing zonder op de gedegenheid
te letten. Het is dan ook niet vreemd dat er onbedoelde en ongewenste ontwikkelingen
optreden. Bovendien werden innovatieprojecten nogal eens alleen met ideologie onderbouwd.
'Nieuwe leren' faalt door verkeerde innovatiestrategie
Bij 'het nieuwe leren' was men vanuit een constructivistische ideologie (de lerende
bewerkt en verwerkt informatie) blind voor de praktijk. Door ideologisch wensdenken heeft
men in het onderwijs te lang geen lering getrokken uit de verspreiding van innovaties in
het verleden. Bastiaens vindt ook dat bij zijn eigen thematiek 'het leren met nieuwe
media' te veel is uitgegaan van 'wensdenken en technologie' en minder vanuit 'realiteit
en leren'. Men dient zich vooraf af te vragen wat de toegevoegde waarde van nieuwe media
in het leerproces is.
Gezegd moet worden dat er soms nauwelijks kennis gedeeld kan worden, omdat er op het
betreffende terrein nog niet veel bekend is. Op het gebied van Bastiaens' leerstoel
bijvoorbeeld is nog weinig praktijkonderzoek gedaan. De didactiek van nieuwe media is
echter zeer belangrijk geworden. Volgens Bastiaens zo belangrijk dat er, analoog aan
Duitsland, een heel vakgebied voor ingericht zou moeten worden: de mediadidactiek.
Leraar geen onderwijsgever maar onderwijsmaker
Diegene die vanouds de spil is in het leerproces, moet deze rol nadrukkelijk weer spelen.
Volgens Bastiaens is het huidige probleem dat de leerling (en zijn ouders) op een
overdreven manier centraal staan. Dit zorgt voor verwende beterweters, die het feitelijk
niet beter weten dan de professional voor de klas. Bastiaens wil niet terug naar
vervlogen tijden waar de leraar centraal stond, de nadruk moet liggen op 'het leren'. De
hoogleraar pleit voor vakbekwame leraren die gericht het leerproces voor hun leerlingen
ontwerpen. Nieuwe media, zoals het gebruik van educatieve software maar ook intelligente
schoolborden, moeten daarbij verantwoord ingezet worden. Voor dat het zo ver is, dient er
echter heel wat te gebeuren bij de opleiding van leraren. Op dit moment is er weinig
aandacht in de lerarenopleidingen voor de didactiek van nieuwe media en het zelf
ontwerpen van onderwijsmaterialen.
CV Theo Bastiaens
Prof. dr. Theo J. Bastiaens (Heerlen, 1968) studeerde na de Pedagogische Academie in
Heerlen, Onderwijskunde aan de Universiteit Utrecht. Hij promoveerde in 1997 aan de
Technische Universiteit Twente, waar hij als universitair docent werkte. In 1998 trad hij
in dienst bij de Open Universiteit Nederland. Vanaf januari 2006 is Bastiaens als
hoogleraar Mediendidaktik verbonden aan de Fernuniversität in Hagen (Duitsland). Hij
is tevens plaatsvervangend directeur van het Institut für Bildungswissenschaft und
Medienforschung aldaar. Theo Bastiaens werkt als hoogleraar Onderwijskunde parttime aan
het Ruud de Moor Centrum van de Open Universiteit Nederland.
Internationaal symposium
Voorafgaand aan de oratie van Theo Bastiaens vindt er op 25 mei aan de Open Universiteit
Nederland een internationaal symposium plaats over elektronische ondersteuning bij leren
en instructie. Naast een viertal workshops van medewerkers van het Ruud de Moorcentrum,
zullen twee vooraanstaande internationale wetenschappers een lezing geven. Dat zijn
professor dr. Peter Baumgartner van de Donau-Universtität in Krems (Oostenrijk) en
professor dr. Tom Reeves van de University of Georgia (Verenigde Staten).