Vlaamse Overheid

Nieuwsbericht van de Vlaamse overheid van vrijdag 25 mei 2007

Verplichte gedragscode regelt kinderreclame

Op voorstel van mediaminister Geert BOURGEOIS keurde de Vlaamse Regering vandaag een gedragscode goed voor reclame die zich richt op kinderen en jongeren. Deze code legt een aantal verplichte regels op om de reclameboodschappen op radio en televisie zo kind- en gezinsvriendelijk mogelijk te maken. Ondermeer de Gezinsbond en het Kinderrechtencommissariaat zaten bij het opstellen ervan mee aan tafel.

De code komt er na de afschaffing van de zogenaamde vijfminutenregel die reclame verbood vijf minuten voor en na kinderprogramma's. De regel miste echter haar doel. Zenders zoals Nickelodeon en Cartoon Network konden de Vlaamse regeling omzeilen door vanuit het buitenland uit te zenden, terwijl ze zich toch richten tot de Vlaamse markt. Omwille van deze oneerlijke concurrentie dreigden Vlaamse commerciële omroepen dit voorbeeld te volgen. De minister vreesde dat dit uiteindelijk zou leiden tot méér kinderreclame, en dan nog zonder enige wettelijke beperking of gedragsregels.

Pogingen om de vijfminutenregel uit te breiden tot geheel Europa, stuitten op verzet van diverse lidstaten. Daarom stelde Bourgeois de afschaffing van de vijfminutenregel voor, evenwel gekoppeld aan een verplichte, wettelijke gedragscode die kinderen maximaal zou beschermen.

De mediaminister bracht daarom de Gezinsbond, het Kinderrechtencommissariaat, de openbare en de commerciële omroepen, de Raad voor de Reclame, de Unie der Belgische Adverteerders en de Vlaamse Regulator voor de Media rond de tafel, met voorliggend resultaat.

De code vormt een aanvulling op de reeds bestaande reclameregels in de mediadecreten (o.a. verbod op discriminatie, op aansporen tot gedrag dat schadelijk is voor de gezondheid, op tabaksreclame....). Wat minderjarigen betreft, bevatten de mediadecreten vandaag echter enkel verbodsbepalingen op reclame die profiteert van de onervarenheid van minderjarigen, op reclame die hen ertoe aanzet hun ouders of anderen te overreden tot de aankoop van producten of diensten en op reclame die misbruik maakt van het vertrouwen dat minderjarigen hebben in ouders, leerkrachten of anderen.

De aanvullende gedragscode stelt ondermeer dat reclame die gericht is op kinderen (tot 12 jaar) en jongeren (tot 16 jaar) voor hen duidelijk als dusdanig herkenbaar moet zijn. De reclame mag positieve sociale gedragingen, levensstijlen en houdingen niet ondermijnen. Geweld en antisociaal gedrag zijn taboe, evenals reclame die gevoelens van angst of ongemak oproept. Ook mogen de reclameboodschappen het gezag en de verantwoordelijkheid van ouders en opvoeders niet ondermijnen.

Veiligheid krijgt veel aandacht. Zo mag kinderreclame geen teksten of visuele voorstellingen bevatten die kinderen of jongeren geestelijk, moreel of fysiek schade kunnen berokkenen, die hen ertoe aanzet om zich in onveilige toestanden te begeven of aanspoort tot gevaarlijke handelingen. Concreet wordt dan verwezen naar ondermeer verkeersveiligheid, huishoudelijke situaties, vuur, chemische producten....

Reclame moet de mogelijkheden en eigenschappen van een product correct voorstellen, zodat kinderen niet misleid worden. Belangrijk is ook dat kinderen niet het gevoel mogen krijgen dat het bezit van een product hen een bepaald voordeel biedt ten opzichte van andere kinderen. Of dat ze door het niet te bezitten, minderwaardig of onpopulair zijn.

De prijs van het product mag niet worden geminimaliseerd, noch mag gesuggereerd worden dat het tot de mogelijkheden van elk familiaal budget behoort.

Alcohol wordt uitdrukkelijk geweerd uit het reclameblok voor en na kinderprogramma's. Evenmin mag buitensporig verbruik aangemoedigd worden van voedingsmiddelen en dranken met stoffen waarvan een overmatige consumptie schadelijk kan zijn, zoals vetten, suikers en zout. Daarmee loopt Vlaanderen alvast vooruit op de ontwerprichtlijn "Audiovisuele mediadiensten zonder Grenzen", gisterenavond goedgekeurd op de Raad van Europese mediaministers, die de lidstaten vraagt om de media aan te sporen een gedragscode te ontwikkelen betreffende reclame voor dit soort voedingswaren.

De Vlaamse Regulator voor de Media ziet toe op de naleving van de gedragscode en kan overtreders bestraffen. Ook de Jury voor Ethische Praktijken inzake Reclame (JEP) zal ze toepassen, op eigen initiatief dan wel na een klacht of wanneer reclamebureaus of omroepen advies vragen nog voor de uitzending van een reclameboodschap. Bij betwistingen over de code kunnen de betrokken partijen eveneens het advies vragen aan de JEP. Minister Bourgeois rekent sterk op de zelfregulering door de sector.

"Ik was eerst nogal ongelukkig over de Europese weigering om de Vlaamse vijfminutenregel uit te breiden tot heel de EU" zegt minister Bourgeois, "maar uiteindelijk kwamen we toch tot een heel positief resultaat. Met de nieuwe gedragscode bieden we kinderen en jongeren voortaan een maximale bescherming én verhinderen we dat Vlaamse zenders uitwijken naar het buitenland, wat uiteindelijk zou geleid hebben tot nog veel meer kinderreclame die bovendien aan geen enkele beperking of code onderworpen zou zijn".

De gedragscode wordt nu voorgelegd aan de Vlaamse Mediaraad en de Vlaamse Jeugdraad. Na advies van de Raad van State komt de tekst terug op de regeringstafel.

Voor meer persinformatie kunt u terecht bij:

Mevr. Marijke Verboven
Tel: 02 552 70 89
GSM: 0475 48 12 32
Email: persdienst.bourgeois@vlaanderen.be