Wageningen Universiteit

Persbericht Wageningen Universiteit, nr. 039, 4 juni 2007


*http://www.wur.nl/NL/nieuwsagenda/nieuws/Wageningen_UR_verguld_met_eerste_Spinozapremie.htm

Wageningen UR verguld met eerste Spinoza-premie

Wageningen Universiteit en Researchcentrum is bijzonder ingenomen met de toekenning van de NWO-Spinoza-premie 2007 aan prof. Marcel Dicke, hoogleraar Entomologie aan Wageningen Universiteit. De ecoloog ontvangt de grootste wetenschappelijke honorering van Nederland voor zijn multidisciplinaire onderzoek naar de ecologische wisselwerking tussen gastheerplanten, vraatinsecten en roofinsecten. Ook de leerstoelgroep Entomologie als geheel waarvan Dicke leerstoelhouder is, boekte de afgelopen jaren grensverleggende resultaten met hun innovatief onderzoek en publieksactiviteiten.

Het team van de leerstoelgroep Entomologie van Wageningen Universiteit dat circa zestig medewerkers telt, heeft onder de bezielende leiding van prof. Marcel Dicke reeds vele wetenschappelijke publicaties, prijzen en maatschappelijke activiteiten op zijn naam staan. Daaronder artikelen in mondiale toptijdschriften zoals Nature en Science, prijzen zoals de Britse Rank Prize, de Koninklijke/Shell-prijs, de eerste Academische Jaarprijs en de Eijkman Medaille die twee medewerkers deze zomer krijgen uitgereikt en maatschappelijke activiteiten zoals de tweejaarlijkse lezingenserie Insecten en Maatschappij en de niet eerder vertoonde manifestatie Wageningen City of Insects in 2006. De jaarlijkse NWO-Spinoza-premie van anderhalf miljoen euro, die voor het eerst wordt toegekend aan een Wageningse onderzoeker, is het voorlopige hoogtepunt in deze reeks.

Onderzoek
De leerstoelgroep Entomologie richt zich op zowel fundamenteel wetenschappelijk als op toepassingsgericht onderzoek. Het team concentreert zich bijvoorbeeld op de manier waarop plantenetende insecten hun waardplant vinden, en hoe planten vervolgens gaan samenwerken met vleesetende insecten die zij als een soort lijfwachten lokken door geuren te verspreiden. Ander onderzoek richt zich op malariamuggen: hoe vinden die hun gastheer, welke specifieke geuren vinden zij attractief dan wel afstotend? Dit fundamenteel onderzoek is de basis voor toegepast onderzoek. Daarin richten onderzoekers van Entomologie zich bijvoorbeeld op het ontwikkelen van biologische en geïntegreerde bestrijding van plagen in kassen, in fruit en in vollegronds groenteteelt en bestrijding van malariamuggen. Ook zoeken zij naar mogelijkheden om malariamuggen in de tropen buiten de dorpen te houden met behulp van afstotende geuren die uit het fundamenteel onderzoek zijn geïdentificeerd. Op zulke innovatieve manieren zijn ook ander plaaginsecten of ziekteoverbrengende insecten te weren.

De leerstoelgroep Entomologie heeft door haar wetenschappelijk onderzoek en haar maatschappelijke activiteiten insecten en hun veelvoudige relatie met de mens en maatschappij duidelijk op de kaart gezet.

Een greep uit de hoogtepunten van afgelopen jaren

2002

* NWO- Vici-subsidie, persoonsgebonden toekenning voor vernieuwend onderzoek voor prof. Marcel Dicke
* Science-publicatie: The ecology of genetically modified mosquitoes 2003

* NWO-Vidi-subsidiie, persoonsgebonden toekenning voor vernieuwend onderzoek voor dr. Bart Knols 2004

* Science -publicatie Ecogenomics benefits community ecology door Dicke et al. Over de rol van genomica bij ecologisch onderzoek.
* Start Nieuwsbrief van Entomologie voor belangstellenden en onderzoekers 2005

* Science-publicatie Entomopathogenic fungus for control of adult African malaria mosquitoes door Scholte et al. Over een schimmel die volwassen malariamuggen koloniseert en onschadelijk maakt.
* Nature-publicatie: Parasitic wasps spy on butterfly anti-aphrodisiac door Fatouros et al. Hoe sluipwespen bevruchte koolwitjes opsporen om hun eigen eieren te deponeren op het koolwitbroedsel.
* Science-publicatie Genetic engineering of terpenoid metabolism attracts bodyguards to Arabidopsis door Kappers et al. Over het overbrengen van een gen dat leidt tot geurstofproductie van de ene plant naar de andere met de aantrekking van roofmijten als gevolg.
* Koninklijke/Shell-prijs voor prof. Joop van Lenteren van Entomologie voor dertig jaar inzet voor duurzame productiemethoden in de landbouw met gewasbescherming via biologische bestrijding. 2006

* De Britse Rank Prize for Nutrition 2006 toegekend aan Entomologie-onderzoekers prof. Joop van Lenteren, prof. Louise Vet, en prof. Marcel Dicke voor een oorspronkelijk idee dat via fundamenteel onderzoek leidt tot toepassingen die aantoonbaar ten goede komen aan de mensheid.
* Kunst-expositie met insecten als inspiratiebron. Werken van 19 kunstenaars.
* Financiële bijdrage van enige miljoenen euro van de Bill and Melinda Gates Foundation voor onderzoek om malariamuggen te verdrijven dan wel te lokken met geurstoffen (via dr. Willem Takken van Entomologie).
* Insectenkwartet: met sublieme foto's en interessante details van 36 insectenachtigen.
* NWO-Veni subsidiie, persoonsgebonden toekenning voor vernieuwend onderzoek voor dr. Ties Huigens
* Ig Nobel Prijs 2006 - Biologie uitgereikt aan dr. Bart Knols en dr. Ruurd de Jong op Harvard University (VS), in het beroemde Sanders Theatre.
* De groep Entomologie wint de eerste Academische Jaarprijs (100.000 euro).
* De manifestatie Wageningen City of insects trekt meer dan twintigduizend bezoekers en wordt wereldwijd bekend; media-aandacht tot in China.
* Presentatie populair wetenschappelijk boek Muggenzifters en Mierenneukers 2007

* Eijkman Medaille voor onderzoek naar de relatie zweetvoeten - malariabesmetting door de entomologen dr. WillemTakken en dr. Bart Knols.
* NWO-Spinozapremie voor prof. Marcel Dicke.