Bibliotheek efficiënter en interactiever
11.06.2007 / 18:40 / Rubriek: Binnenland / Organisatie: Ver. van openbare bibliotheken
Ver. van openbare bibliotheken
http://www.debibliotheken.nl
Het CBS gaf vandaag de statistieken vrij van het gebruik van de openbare bibliotheek over
2005. Het aantal leden en uitleningen is teruggelopen, terwijl bezoekersaantallen gelijk
bleven. De CBS-statistieken beperken zich tot cijfers die in het verleden relevant waren
voor bibliotheken. Hoewel de uitlening van boeken nog steeds core business is, nemen
activiteiten en digitale diensten een steeds grotere plek in het aanbod in.
Grootste bereik
Uit cijfers van de Vereniging van Openbare Bibliotheken blijkt dat bezoekersaantallen van
2004 tot 2005 gelijk bleven, terwijl het aantal vestigingen nagenoeg op peil bleef. Met
haar 86,1 miljoen bezoekers per jaar in 1086 vestigingen heeft de openbare bibliotheek
van alle publieke instellingen veruit het grootste bereik in gemeenten en wijken in
Nederland. Dit mede dankzij een efficiëntieslag, die de afgelopen vier jaar het
aantal organisaties terugbracht van 508 naar inmiddels slechts iets meer dan 300. Door
schaalvergroting kunnen veel meer specialisten ingezet worden, bijvoorbeeld op het gebied
van educatie en cultuur.
Bezoeker niet per se ook lid
Dat is ook nodig vanwege grote veranderingen in mediagebruik en vrijetijdsbesteding die
van invloed zijn op het gebruik en de functie van de openbare bibliotheek. Het gebruik
van lidmaatschapsgebonden diensten neemt sinds 2001 iets af, met name de uitleen van
non-fictie. Daar staat tegenover dat inmiddels massaal gebruik wordt gemaakt van aanbod
waarvoor mensen geen lid van de bibliotheek hoeven te zijn. Een aantal voorbeelden:
Om in de bibliotheek te kunnen internetten of bestanden als de Krantenbank,
Tijdschriftenbank en tests van de Consumentenbond te raadplegen, hoef je geen lid te
zijn. Van deze mogelijkheid wordt massaal gebruik gemaakt. Ter illustratie: In de nieuwe
hoofdvestiging van de bibliotheek van Amsterdam worden 800 internetcomputers voor het
publiek beschikbaar gesteld.
Openbare bibliotheken organiseren meer en meer activiteiten. Alleen al de bibliotheek
Amsterdam organiseert op jaarbasis zo'n 8.000 culturele en educatieve activiteiten
waarvan rond de 500 exposities.
Bibliotheken hebben zich ontwikkeld tot actieve partners van lokale instellingen. Zo wordt
inmiddels met meer dan 80% van de Vroeg- en Voorschoolse instellingen, 90 % van de
basisscholen en 85% van de instellingen in het voortgezet onderwijs samengewerkt. Voor
school worden nieuwe digitale diensten ontwikkeld zoals www.schoolbieb.nl, dat op maat
leestips, materialen voor werkstukken, handleidingen om te leren zoeken op internet,
lesmateriaal voor docenten en ondersteuning voor mediathecarissen biedt. Campagnes om
deze site te promoten starten in najaar 2007.
Via de digitale vragendienst al@din kan iedereen vragen stellen aan de bibliotheek over
alle denkbare onderwerpen. Het antwoord komt via de mail, mét verwijzingen naar
diverse informatiebronnen. al@din beantwoordt jaarlijks meer dan 100.000 vragen.
De bibliotheeksector is 'de' specialist op het gebied van publieksinformatie. Bibliotheken
bieden lokaal gespecialiseerde informatiepunten rond gezondheid, jongeren, geschiedenis,
uitgaan en cultuur, zowel fysiek in de bibliotheek als digitaal.
Het boek blijft
Op 4 april werd het startschot gegeven voor zoek&boek. Bibliotheekleden kunnen online
in een landelijke catalogus boeken, cd's, muziek-dvd's en bladmuziek aanvragen, om ze
vervolgens op te halen in de eigen lokale bibliotheek. Ook de Boekenautomaat is in
opmars: een boek uit de muur als de bibliotheek dicht is. En tijdens de actie Nederland
Leest kunnen leden van de bibliotheek - zolang de voorraad strekt - gratis een roman
ophalen. In 2006 zijn er meer dan 700.000 boeken aan volwassen leden uitgereikt. De
landelijk bibliotheekwebsite www.literatuurplein.nl biedt de meest uitgebreide
Nederlandstalige website op literatuurgebied, zowel voor leden als niet-leden.
---