Rabobank: "Participatie ouderen haalt angel uit vergrijzing"
12.06.2007 / 14:05 / Rubriek: Binnenland / Organisatie: Rabobank nederland
Rabobank nederland
Rabobank:'Maatschappelijke participatie ouderen haalt angel uit vergrijzing'
Ouderen hebben de oplossing voor het vergrijzingsvraagstuk in handen. Als zij langer en
meer maatschappelijk actief zijn, hoeft de vergrijzing geen last voor de samenleving te
betekenen. Dat schrijven economen van de Rabobank in de vandaag verschenen juni-editie
van het Economisch Kwartaalbericht. Daarin wordt nu eens niet de noodklok geluid over de
vergrijzing, maar staat vooral het potentieel van de groeiende groep ouderen centraal.
Door de ruime mogelijkheden voor vervroegde uittreding raakten ouderen de afgelopen
decennia al ver voor hun 65e levensjaar 'vrijgesteld' van maatschappelijke
verplichtingen, zoals het leveren van betaalde arbeid en het meebetalen aan de AOW. In de
jaren negentig verrichtte nog maar de helft van de Nederlanders tussen de 45 en 65 jaar
betaalde arbeid. Inmiddels zijn de mogelijkheden tot vervroegde uittreding al fors
beperkt en neemt de arbeidsparticipatie in voornoemde leeftijdscategorie alweer toe: van
52% in 2000 tot 58% in 2005. Deze inhaalslag heeft echter niets te maken met een sterke
positie op de arbeidsmarkt, maar is vooral te danken aan de sterk bijgetrokken
arbeidsparticipatie van vrouwen in deze leeftijdscategorie. Een algemene toename van de
arbeidsparticipatie van ouderen zou bovenal een aanzienlijk extra arbeidspotentieel
blootleggen.
Menskracht en ervaring
Ouderen keren zich ook buiten de arbeidsmarkt af van de samenleving. Zij verruilen niet
zozeer betaalde voor onbetaalde maatschappelijke participatie, maar richten zich vooral
op persoonlijke ontplooiing en welzijn, door bijvoorbeeld theaterbezoek en reizen. Door
deze 'vrijblijvende' invulling van hun tijdbesteding hebben ouderen een meer in zichzelf
gekeerde positie en vervullen zij voor de samenleving als geheel een minder zinvolle rol
dan mogelijk zou zijn. Waardevolle menskracht en ervaring blijven immers onbenut.
Bovendien kan meer maatschappelijke participatie door ouderen de negatieve beeldvorming
pareren die zij over zich afroepen door zich terug te trekken in hun
'Zwitserlevengevoel'.
Maar ouderen doen ook zichzelf tekort door niet langer te participeren in het
maatschappelijk leven. Ook oudere mensen die zorg van anderen nodig hebben, verkeren
liever in een positie van 'geven en nemen' dan in een positie van eenzijdige
afhankelijkheid. Bovendien kan een grotere maatschappelijke participatie van ouderen een
rol spelen bij het terugdringen van het beroep op professionele zorg. Denk aan
vrijwilligerswerk en mantelzorg. Overigens nam de vergrijzing tot nog toe slechts een
bescheiden plaats in in de groei van de vraag naar zorg. Met het klimmen der jaren nemen
de lichamelijke beperkingen weliswaar toe, maar beslist niet alle ouderen zijn
hulpbehoevend. Zo kent maar liefst de helft van de mensen van tachtig jaar geen of
slechts lichte beperkingen. Oud is dus niet hetzelfde als gebrekkig, aldus de
Rabo-economen.
En verder...
Naast de (inter-)nationale macro-economische visie van de Rabobank behandelt het
Economisch Kwartaalbericht van juni verder onder meer de politieke en economische
situatie in Turkije, het groeiend aantal startende ondernemers in ons land en vier
toekomstscenario's voor de Nederlandse detailhandel. Ook is de eerste aflevering van de
nieuwe rubriek Blik op de BRIC opgenomen, waarin de landenrisico-economen van de Rabobank
hun licht laten schijnen op de economie van Brazilië, Rusland, India en China.
Het Economisch Kwartaalbericht is te downloaden op www.rabobankgroep.nl/kennisbank