Gemeente Utrecht

Grafveld bouwers Utrechts Castellum gevonden

Utrechtse archeologen hebben bij Grand Hotel Karel V een Romeins grafveld gevonden. Het is een zeer bijzondere vondst want gezien de vroege periode (40-70 na Chr.), gaat het om de eerste lichting, en misschien zelfs wel om de bouwers van het Utrechtse castellum aan het Domplein. Aan te nemen valt dat het grafveld veel groter is dan het onderzoeksterrein. Het zijn de eerste Romeinse graven die in de Utrechtse binnenstad zijn gevonden. Op maandag 18 juni wordt om 12.00 uur in aanwezigheid van wethouder Harm Janssen (Monumenten) een perspresentatie gehouden in Grand Hotel Karel V.

Vroege militaire begravingen
Het grafveld is aangetroffen op het voormalig kloosterterrein van de Duitse Orde, dat nu in gebruik is bij Grand Hotel Karel V. Het gaat om minimaal vijf crematies en twee inhumaties (lijkbegravingen). Twee daarvan zijn aan de hand van aardewerk gedateerd in de periode tussen 40 en 70 na Chr., dus in de regeerperiode van de keizers Claudius en Nero. Het gaat om crematies waarbij de verbrande resten van de dode samen met brandstapelresten en bijgiften rechtstreeks in de grond zijn begraven. Door de aanwezigheid van hoofdzakelijk 'terra sigillata' aardewerk in de begravingen gaat het vrijwel zeker om Romeinse militairen of bewoners uit de 'vicus', het naast het fort gelegen kampdorp, waar de vrouwen en kinderen van de soldaten woonden. Gezien de vroege datering gaat het om de eerste soldaten die in het Romeinse 'castellum' gelegerd waren. Misschien waren het zelfs wel de bouwers ervan, want de eerste versie van het fort werd in de jaren veertig van de eerste eeuw gebouwd. Daarmee gaat deze vondst dus terug tot het allereerste begin van het huidige Utrecht. Romeinse militaire begravingen van vóór het jaar 70 zijn in Nederland tot nu toe alleen in Nijmegen en Valkenburg (ZH) aangetroffen.

Kindergraf met bijgiften
Het grafveld is voor langere tijd in gebruik geweest, of na enige tijd weer in gebruik genomen, want naast de vroege crematies zijn er ook twee latere begravingen gevonden. Een daarvan is een crematie in een ruwwandige urn uit de periode 150-250 na Chr. Het andere betreft een graf van een kindje van ongeveer 6 maanden oud dat ergens tussen 175-250 ter aarde moet zijn besteld. Net als veel van de andere begravingen had ook het kindje grafgiften meegekregen, waaronder een ijzeren ringetje met een glazen steentje (gem), een muntje, een ruwwandig kookpotje, een geverfde beker en een wit gladwandig potje. Ook lag er in het graf een klein rivierkiezeltje met een gaatje erin, wat erop duidt dat het steentje misschien als hangertje is gebruikt.

Noot voor de media
U bent van harte welkom bij de presentatie op maandag 18 juni om 12.00 uur in Karel de V, Geertebolwerk 1, 3511 XA Utrecht. Archeologe Annette Bakker zal de vondst van het grafveld toelichten en daarna kan het onderzoeksterrein worden bezocht.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Anette Bakker, sectie Cultuurhistorie Stedenbouw en Monumenten, gemeente Utrecht, telefoon: 030 - 286 3990 of met Bestuurscommunicatie, Dianne Westerink, tel. 030 286 1015.