De Voorzitter van de Tweede Kamer Postbus 90801
der Staten-Generaal 2509 LV Den Haag
Anna van Hannoverstraat 4
Binnenhof 1 A Telefoon (070) 333 44 44
2513 AA S GRAVENHAGE Fax (070) 333 40 33
www.szw.nl
2513AA22XA
Contactpersoon Ons kenmerk UB/AM/2007/21450
Doorkiesnummer Datum 19 juni 2007
Onderwerp stand van zaken keten loonheffingen en de effecten
daarvan
Geachte voorzitter,
Naar aanleiding van het Voortgezet Algemeen Overleg op 12 juni 2007 over de terugbetaling
van de inkomensafhankelijke bijdrage Zvw (Zorgverzekeringswet) is aan uw Kamer toegezegd
dat wij u informeren over de stand van zaken in de keten loonheffingen en de effecten daarvan
op andere processen.
Het lijkt ons goed om ter inleiding kort de samenhang te schetsen tussen de processen
loonheffingen, toeslagen en de terugbetalingen van inkomensafhankelijke bijdrage Zvw en
premies werknemersverzekeringen, zodat de onderlinge afhankelijkheden voldoende
inzichtelijk zijn.
de onderlinge samenhang
Vanaf 1 januari 2006 heft en int de Belastingdienst bij de inhoudingsplichtigen de
loonheffingen: de loonbelasting, de premies volksverzekeringen en de premies
werknemersverzekeringen. De Belastingdienst levert vervolgens de zogeheten loongegevens
door aan het UWV ten behoeve van de polisadministratie. Het UWV levert die loongegevens,
na toetsing, door aan haar afnemers zoals de gemeenten, het CBS, Belastingdienst en de
pensioenfondsen. Het UWV gebruikt het loongegeven zelf ook voor haar proces uitkeringen.
Met deze werkwijze is door de wetgever beoogd één loket voor de inhoudingsplichtigen te
creëren (één keer uitvragen van gegevens), waarmee tegelijkertijd de basis is gelegd voor de
vorming van de basisadministratie arbeidsrelaties bij het UWV.
De Belastingdienst heeft het loongegeven nodig voor:
- het definitief toekennen van toeslagen;
Ons kenmerk UB/AM/2007/21450
- de (definitieve) terugbetaling van de inkomensafhankelijke bijdrage Zvw en te veel
ingehouden premies werknemersverzekeringen;
- het verstrekken van zogeheten inkomensverklaringen aan burgers;
- het `nabeschrijven' van degenen die op basis van de loongegevens alsnog onder de
inkomstenbelasting moeten vallen;
- het aanbrengen van looncorrecties (in 2005 zijn er 280.000 correcties aangebracht tot een
bedrag van 500 miljoen inkomen).
de situatie nu
Het jaar 2006 was het eerste jaar van de invoering van de loonheffingen. De invoering ervan
was voor alle partijen inhoudingsplichtigen, Belastingdienst en UWV een complexe
aangelegenheid. Invoering van een systeem waar jaarlijks zo'n 200 miljoen nominatieve
gegevens en 7 miljoen collectieve aangiften in omgaan, gaat niet zonder fouten.
Daarom is er ook coulance betracht richting inhoudingsplichtigen waar het om beboeting ging,
maar dat neemt niet weg dat invoer van onjuiste en onvolledige gegevens tot problemen leidt
in de systemen van de Belastingdienst en het UWV. Zoals wij hebben aangegeven tijdens het
Algemeen Overleg van 24 mei, komen wij nog met een integrale knelpuntenanalyse en
mogelijke oplossingen.
Problemen in de gehele keten van loonaangifte, naar polisadministratie naar afnemers leiden
ertoe dat de bij het UWV beschikbare loongegevens over 2006 niet bruikbaar zijn voor de
Belastingdienst. Voor de technische oorzaken daarvan verwijzen wij naar de bijlage.
Het ziet er niet naar uit dat de loongegevens over 2006 op redelijke termijn bruikbaar zullen
zijn. Om die reden wordt een alternatief proces ingericht om zowel het toeslagenproces als de
terugbetaling van de inkomensafhankelijke bijdrage Zvw en de premies
werknemersverzekeringen toch te kunnen afwikkelen. Daartoe is een aantal mogelijkheden op
een rij gezet.
de onderzochte mogelijkheden
1. gebruik Voordeurapplicatie en foutbestanden
Allereerst is de mogelijkheid onderzocht om gegevens vanuit de zogeheten Voordeurapplicatie
(VDA), een applicatie van het UWV, gecombineerd met de gegevens uit foutbestanden, voor
de Belastingdienstprocessen bruikbaar te maken. Ondanks een maximale inspanning heeft
deze exercitie geleid tot de conclusie dat slechts bij 25-30% van de dienstverbanden een
bruikbaar resultaat kon worden geboekt. Aangezien bij de terugbetaling van de Zvw-bijdrage
en de premies werknemersverzekeringen het om mensen gaat met meer dienstverbanden of een
combinatie van een AOW-uitkering en een pensioen daalt het bruikbare percentage nog
aanzienlijk. Bovendien zeggen deze percentages niets over de volledigheid van de gegevens
---
Ons kenmerk UB/AM/2007/21450
uitgedrukt per werknemer/uitkeringsgerechtigde. Hiermee rekening houdend daalt het
percentage nog verder. Hiermee kwalificeren deze gegevens zich als onbruikbaar. Oorzaken
voor de achterblijvende kwaliteit zijn, dat een technische controle van de aangiftegegevens
"aan de poort" ontbreekt, en dat de gegevens door de werkgevers niet juist zijn aangeleverd.
2. ontsluiten archiefbakken
Een alternatief in de vorm van het ontsluiten van gegevens uit de zogeheten archiefbakken bij
Belastingdienst en UWV heeft een soortgelijk resultaat als onder 1. met een gelijkluidende
conclusie opgeleverd.
3. afpelmethode
Als derde alternatief is onderzocht een doelgroepenbenadering. Uitgaande van alle
rechthebbende burgers is bezien of voor delen van de doelgroep een alternatieve werkwijze
kon worden gevonden. Voor de toeslagen betekent dit bijvoorbeeld het volgende:
· een deel van de doelgroep heeft aangifte gedaan voor de inkomstenbelasting. De
belanghebbenden binnen deze doelgroep (zo'n 2 miljoen gevallen) ontvangt op basis
van het inkomen in de aangifte hun definitieve toeslag;
· van de overige rechthebbenden is het inkomen lager dan het drempelbedrag voor de
toeslagen. Deze groep heeft recht op een vast toeslagbedrag. Bijvoorbeeld 65-plussers
met een stabiel inkomen. Ook aan deze groep, die kan worden gevonden op basis van
historische gegevens, kan een definitieve toeslag worden toegekend (indicatief zo'n 0,5
miljoen huurtoeslag en 1,5 miljoen zorgtoeslaggevallen)
· De resterende groep van 3 miljoen rechthebbenden kan op deze wijze niet worden
bereikt en moet worden uitgevraagd.
Voor de terugbetaling van de inkomensafhankelijke bijdrage Zvw en de premies
werknemersverzekeringen is het beeld als volgt. De doelgroep betreft zo'n 750.000
rechthebbenden met meer dan één dienstverband (dus tenminste 1,5 mln dienstverbanden) en
zo'n 430.000 inhoudingsplichtigen. Aangezien de noodzakelijke gegevens voor de toekenning
niet voorhanden zijn, zullen deze zonder nadere maatregelen separaat aan alle 430.000
inhoudingsplichtigen (van de in totaal 550.000) moeten worden uitgevraagd.
Omdat de mogelijke rechthebbenden alleen op basis van historische gegevens kunnen worden
achterhaald, zal bovendien niet de gehele groep kunnen worden onderkend.
Dit alternatief uitgaande van doelgroepbenadering heeft een enorme maatschappelijke impact.
Miljoenen rechthebbenden en nagenoeg alle inhoudingsplichtigen moeten worden benaderd
om te komen tot een correcte afwikkeling van de toeslagen en de terugbetalingen. Ook met
deze inspanning zal een deel van de rechthebbenden geen definitieve toeslag of terugbetaling
ontvangen omdat dit deel van de doelgroep niet kan worden opgespoord. Deze
belanghebbenden moeten dan alsnog zelf bij de Belastingdienst aan de bel trekken. Naast deze
effecten voor de rechthebbenden en de inhoudingsplichtigen zal de Belastingdienst een
---
Ons kenmerk UB/AM/2007/21450
werkproces moeten inrichten met een omvang en impact van het toeslagenproces eind 2005.
Met naar verwachting vergelijkbare problemen. Dat is geen wenkend perspectief.
Conclusie onderzochte mogelijkheden
Geconcludeerd moet worden dat de onderzochte mogelijkheden helaas niet een bruikbaar
alternatief hebben opgeleverd. Desondanks is het voor de definitieve toekenning van
toeslagen, de terugbetaling van Zvw-bijdragen en de premies werknemersverzekeringen en een
aantal andere werkprocessen noodzakelijk dat de Belastingdienst de beschikking krijgt over
loon- en uitkeringsgegevens. Tevens kan de conclusie worden getrokken dat er op dit moment
slechts één speler binnen het loondomein over deze gegevens beschikt: de inhoudingsplichtige.
Gezien het grote maatschappelijke belang dat rechthebbenden kunnen beschikken over hun
toeslag of terugbetaling zal een beroep op hen worden gedaan om de daarvoor noodzakelijke
gegevens aan de Belastingdienst te leveren. Hoewel wij ons bewust zijn van de reikwijdte van
dit beroep, zien wij geen mogelijkheden om aan deze verregaande optie te ontkomen. Omdat
wij terdege beseffen wat dit betekent mag van de Belastingdienst een maximale inspanning
worden verwacht om de inhoudingsplichtigen hierbij te ondersteunen. Dit houdt in dat nadere
uitwerking in nauwe samenwerking met de marktpartijen (in het bestaande overleg) zal
plaatsvinden en dat inhoudingsplichtigen voor de gegevenslevering maximaal worden
ondersteund. Op deze wijze wordt getracht de lasten voor het bedrijfsleven tot het minimaal
noodzakelijke te beperken. Wij willen het derde kwartaal van 2007 gebruiken om de gegevens
bij de Belastingdienst te krijgen. Ten aanzien van de rechthebbenden is het streven erop
gericht om in het vierde kwartaal te komen tot de definitieve toekenning van toeslagen en
terugbetaling van de Zvw-bijdragen en de premies werknemersverzekeringen.
Verwachtingen 2007: hoe nu verder?
Hoewel het jaar 2007 nog niet op de helft is moet nu reeds de verwachting worden
uitgesproken dat de kwaliteit en de volledigheid van de gegevens die zijn opgenomen in de
polisadministratie ook over dit jaar wellicht tot een soortgelijke problematiek als over 2006
kan leiden. In de integrale probleemanalyse die voorzien en aan uw Kamer is toegezegd vóór
Prinsjesdag zullen wij nader en gedetailleerd ingaan op de maatregelen die wij op dit punt
willen treffen.
---
Ons kenmerk UB/AM/2007/21450
De Minister van Sociale Zaken De Staatsecretaris van Financiën
en Werkgelegenheid,
(J.P.H. Donner) (mr.drs. J.C. de Jager)
---
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid