21 jun 2007
Lekken in aardgasleidingen onder de grond kunnen in de toekomst
ontdekt worden met behulp van satellietbeelden. Gewassen zoals maïs
en tarwe die in de buurt van een lek staan, krijgen namelijk een iets
andere kleur.
Promovenda drs. Marleen Noomen van de leerstoelgroep Resource Ecology
van Wageningen Universiteit ontdekte dat planten minder zonlicht
absorberen als er aardgas in de grond zit. Hierdoor krijgen de
bladeren een iets andere kleur. De verandering is zo klein dat die
niet met het blote oog waarneembaar is, maar geavanceerde
satellietbeelden zouden uitkomst kunnen bieden.
Noomen: âGewassen reflecteren zonlicht. Afhankelijk van hoeveel ze
absorberen, zien wij verschillende kleuren, zoals rood, geel en groen.
Maar de veranderingen die optreden door het aardgas vinden plaats in
het infrarode spectrum. Die kleur zien wij niet.â
Grote lekken, die acuut explosiegevaar opleveren, zijn overigens niet
met behulp van gewassen op te sporen. De planten verkleuren namelijk
pas na twee weken. Bij kleine gaslekken, die langere tijd bestaan
zonder tot uitbarsting te komen, kan de methode wel nuttig zijn.
Het lekkende aardgas verdringt beetje bij beetje de gassen die van
nature aanwezig zijn in de wortelomgeving van planten, zoals zuurstof.
Andere gassen nemen hun plaats in. Noomen bestudeerde de gevolgen
hiervan op tarwe en maïs. Door het zuurstoftekort dat optreedt,
groeien de gewassen minder hard. Daarnaast veroorzaakt het
aardgaselement ethaan chemische veranderingen in de planten. Na opname
van dit gas verandert de stofwisseling in de bladeren waardoor maïs
en tarwe meer zonlicht terugkaatsen naar de atmosfeer. âDe planten
zien er op satellietbeelden dan iets geler uitâ, zegt Noomen.
De huidige satellietbeelden zijn echter nog niet nauwkeurig genoeg om
het verschil te zien. Noomen verwacht dat de technologie over een paar
jaar ver genoeg gevorderd is. Ondertussen tonen gasbedrijven uit
Oost-Europa en Rusland al interesse in haar resultaten. Deze landen
zijn belangrijke leveranciers van aardgas, maar kampen met
achterstallig onderhoud aan de pijpleidingen.
Regelmatige controle van gebieden waar leidingen lopen met
satellietbeelden, kan straks de gevolgen van kleine lekken beperken.
âAls op satellietbeelden rare gele plekken te zien zijn boven
pijpleidingen, is de kans groot dat het om een gaslek gaat en kunnen
bedrijven de lekken dichten.â
Marleen Noomen promoveert op 22 juni bij prof. Andrew Skidmore,
bijzonder hoogleraar Vegetation and agricultural land use survey,
verbonden aan ITC Enschede.
Laurien Holtjer
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het
weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Het wordt u
aangeboden door de afdeling Corporate Communicatie. Meer informatie
bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail:
pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail:
resource@cereales.nl. Zie archief (inclusief Wb-artikelen) op
http://www.resource-online.nl.
Wageningen Universiteit