namens Technische commissie bodembescherming: Aandacht voor bodemkwaliteit bij biomassateelt voor energie
Biomassa lijkt als vrijwel geheel vernieuwbare energiebron een veelbelovende vorm van duurzame energie. Voor biomassa is de bodem een belangrijke productiefactor, als standplaats en als voedingsbodem. Om die reden heeft de Technische commissie bodembescherming (TCB) in 2006 onderzoek laten doen door het Nutriënten Management Instituut NMI bv, naar wat de gevolgen zijn van een toenemende productie van bio-energie op het landgebruik en de bodemkwaliteit in Nederland. Dit onderzoek heeft geresulteerd in het rapport 'Effecten van biomassaketens op landgebruik en bodemkwaliteit in Nederland'. Het rapport beschrijft de ontwikkeling en toepassing van een toetsingkader voor de beoordeling van de effecten van bio-energie op de bodem.
De TCB heeft eerder dit jaar mede op basis van dit rapport advies uitgebracht aan de Minister van VROM, de Minister van LNV en de Minister van EZ.
De TCB pleit er in haar advies voor om in het kader van duurzamer energieproductie, kleinschalige energieopwekking met behulp van vergistinginstallaties op boerderijen van overheidswege te stimuleren.
Voorts is zij kritisch over de eerste generatie biomassa voor brandstoffen (waaronder graan en koolzaad). Enerzijds zal een intensieve teelt de bodem kunnen verschralen. Anderzijds zijn grote oppervlakten nodig voor de teelt vanwege de relatief geringe energetische opbrengst. Indien deze biomassa voor brandstofproductie wordt geïmporteerd zal dit leiden tot een nieuw meststoffenoverschot in Nederland.
De tweede generatie biomassa voor brandstoffen (meerjarige houtachtige gewassen en grassen) kan een positief effect hebben op de bodemstructuur en de nutriëntenbehoefte. De TCB adviseert om voor verdere ontwikkeling gewassen te selecteren die naast een hoog energetische opbrengst een sterke wortelontwikkeling hebben. Als deze wortels na de oogst achterblijven op het land draagt dit bij aan een goed organisch stofbeheer van de bodem.
Tot slot vindt de TCB het in zijn algemeenheid raadzaam om tot verdere kennisontwikkeling te komen over de gevolgen van de productie van biomassa op de bodemkwaliteit. Met deze kennis kan de huidige ontwikkeling van de productie van biomassa zodanig worden gestuurd dat de bodem, in Nederland maar ook elders op de wereld, zo duurzaam mogelijk wordt gebruikt.
Meer weten?
Het advies Effecten productie biomassa voor energie op bodemkwaliteit in Nederland TCB S07 (2007) is evenals het NMI-rapport 'Effecten van biomassaketens op landgebruik en bodemkwaliteit', te downloaden via de website http://www.tcbodem.nl/. Het advies is tevens in het Engels beschikbaar.
Noot voor redacties (