TCF2 gen blijkt beschermend te werken tegen diabetes
02 juli 2007 Een gen dat het risico op prostaatkanker vergroot, blijkt
juist beschermend te werken voor type 2 diabetes. Het gaat om mutaties
in het TCF2 gen. Dit blijkt uit onderzoek van Cisca Wijmenga
(hoogleraar Humane Genetica) en Marten Hofker (hoogleraar Moleculaire
Genetica) van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Zij zijn al
enige tijd betrokken bij een groot internationaal onderzoek deCODE-
naar de genetica van type 2 diabetes. Zij publiceren deze week over de
uitkomsten van hun onderzoek in Nature Genetics.
Iedereen heeft het TCF2 gen. Ernstige mutaties in het TCF2 gen kunnen
een vorm van type 2 diabetes, MODY genaamd, veroorzaken. Deze vorm
komt zelden voor en staat los van de huidige diabetesepidemie onder
jongeren met overgewicht. De onderzoekers gingen na wat het effect is
van subtielere mutaties van dit gen op type 2 diabetes. Zij
onderzochten dit verder door het DNA van in totaal 10000 diabetes
patiënten te analyseren. De uitkomst was dat een variatie in dit gen
juist beschermend werkt voor type 2 diabetes.
Recente genetische doorbraken voor diabetes
Recent had het samenwerkingsverband van de UMCG-onderzoekers met
deCODE en een aantal andere groepen al een doorbraak opgeleverd met de
identificatie van het CDKAL1 gen als gen dat de gevoeligheid voor type
2 diabetes verhoogt (Nature Genetics, juni 2007). Het genetische
onderzoek op het gebied van diabetes heeft een enorme sprong vooruit
gemaakt door nieuwe technieken. Van de meeste nieuwe genen is de
relatie met diabetes nog onduidelijk. Verdere opheldering van de
genstructuur zal nieuwe aanknopingen opleveren voor therapie. De
huidige ontdekking kan een belangrijke doorbraak zijn in de
behandeling van diabetes. Tegelijkertijd houdt die een waarschuwing in
omdat het gen een dubbel gezicht heeft: de TCF2-variant beschermt
tegen diabetes, maar het gen vergroot het risico op prostaatkanker.
TCF2 en prostaatkanker
Eerder was al ontdekt dat er een gen voor prostaatkanker ligt op
chromosoom 17. Recent is daarom een zogeheten genoombrede
associatiestudie verricht, waarbij tegelijkertijd naar 300.000
genetische variaties is gekeken. Daaruit kwam naar voren dat
genetische variatie in het TCF2 gen de gevoeligheid voor
prostaatkanker vergroot. Nu is dus gebleken dat de TCF2 variant die
prostaatkanker veroorzaakt juist beschermend werkt bij diabetes!
Het deCODE-onderzoek
Het deCODE-onderzoek wordt geleid door het op IJsland gevestigde
deCODE Genetics Centre. Medische centra uit Europa en de Verenigde
Staten doen ook aan de studie mee. De beide onderzoekers van het UMCG
zijn al enige tijd bij het onderzoek betrokken. Het onderzoek op
IJsland naar de genetica van algemeen voorkomende ziekten, zoals
kanker, diabetes en hart- en vaatziekten is wereldberoemd, omdat een
zeer groot deel van de bevolking mee doet. Ook staat IJsland bekend om
de uitstekende genealogische gegevens. Deze gegevens maakte uitgebreid
genetisch onderzoek eind jaren 90 mogelijk en leidde tot de ontdekking
van chromosomale gebieden waarop genen liggen die een rol spelen bij
ziekten als kanker en diabetes.
Contactpersoon: Voor meer informatie kunt u contact opnemen met bureau
Voorlichting van het UMCG, bereikbaar op telefoonnummer (050) 361 22
00.
Academisch Ziekenhuis Groningen