13-07-2007
Beantwooring vragen Jaarverslag MIVD 2006
Vraagsteller: Vaste Commissie voor Defensie
Ministerie van Defensie
Postbus 20701
2500 ES Den Haag
Telefoon (070) 318 81 88
Fax (070) 318 78 88
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Plein 2
2511 CR Den Haag
Datum 13 juli 2007
Ons kenmerk HDAB2007019659
Onderwerp Kamervragen Jaarverslag MIVD 2006
Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen gesteld door de vaste commissie voor
Defensie op 13 juni 2007 betreffende het jaarverslag van de MIVD 2006 (verzoek met
kenmerk 07-DEF-B-055).
DE MINISTER VAN DEFENSIE
E. van Middelkoop
Pagina 1/16
Ministerie van Defensie
Antwoorden op vragen van de Vaste Commissie voor Defensie over
het jaarverslag MIVD 2006 (Kamerstuk 30800 X, nr. 85).
1 In hoeverre wordt de kwaliteit van de analyses van de MIVD ex post
getoetst teneinde de betrouwbaarheid te toetsen? Welke conclusies
2 zijn hieraan te verbinden?
Wordt er bij de "klanten" van de MIVD getoetst in hoeverre men
tevreden is over de aard en de kwaliteit van de aangeleverde
informatie?
De tevredenheid van klanten ten aanzien van MIVD-producten wordt door
de accountmanagers van de MIVD getoetst. Daarnaast is de MIVD bezig
het kwaliteitszorgsysteem te professionaliseren door onder andere de
oprichting van een bureau dat de kwaliteit van de (contra)inlichtingen- en
veiligheidsprodukten van de dienst toetst, en door het inrichten van
operational audits om producten en processen van de MIVD ex post te
toetsen.
3 Is de MIVD in staat voldoende en kwalitatief hoogwaardig personeel te
blijven werven?
7 Is de MIVD organisatorisch en qua personeel ingesteld op langdurige
en grootschalige missies als ISAF?
38 Sluit de MIVD zich met betrekking tot de werving van personeel aan bij
het beleid dat Defensiebreed m.b.t. de (steeds moeizamer)
personeelswerving wordt ontplooid, of noopt de aard van de dienst tot
een eigen personeelswervingsbeleid?
Wat zijn de doelstellingen van de MIVD m.b.t. de werving van burger-
en militair personeel?
Voor het vullen van de militaire functies is de MIVD afhankelijk van de
diverse krijgsmachtdelen, de dienst stelt zelf geen militairen aan. Daarom
voelt de MIVD, zeker met de recente uitbreiding, de defensiebrede
problemen die zich uiten door minder aanbod van militair personeel vanuit
de defensieonderdelen. Vooral in de hogere rangen (kapiteins, majoors) is
sprake van schaarste. Naast de werving die hiervoor nog in gang is, wordt
Pagina 2/16
Ministerie van Defensie
aan alternatieven gewerkt om de schaarste in met name de militaire
functies te kunnen opvangen. Zo wordt onderzocht of het mogelijk is jong
talentvol burgerpersoneel (HBO/Academisch werk en denkniveau) tijdelijk
aan te stellen onder bijvoorbeeld een tijdelijk militair contract met
specialisatie I&V. Overleg daartoe met Operationele Commando's is reeds
aangevangen.
Het tekort aan militair personeel is tot op heden opgelost door de
uitzending (op vrijwillige basis) van gemilitariseerde burgermedewerkers.
Met de geplande uitbreiding van de MIVD kan de dienst organiek zijn
bijdrage blijven leveren aan langdurige en grootschalige missies zoals
ISAF.
De doelstelling van de MIVD met betrekking tot de werving is het verkrijgen
van voldoende, adequaat opgeleid personeel dat tijdig instroomt in de
organisatie. Voor het wervingsbeleid kan kortheidshalve verwezen worden
naar het defensiebrede wervingsbeleid van de Hoofddirectie Personeel. De
MIVD maakt gebruik van dezelfde systematiek voor werving als de overige
defensieonderdelen en onderscheidt zich daarin niet.
38 In hoeverre maakt de MIVD gebruik en/of zal de MIVD gebruik gaan
maken van de generieke IT-diensten van defensie?
De MIVD maakt in het kader van employee self service en management
self service volledig gebruik van de generieke IT-diensten van Defensie.
Voor haar primaire productieproces beschikt de MIVD vanwege de
rubriceringseisen over een besloten IT-infrastructuur in eigen beheer.
38 Heeft de MIVD te leiden onder de vertragingen van de invoering van
systemen als MULAN, DIV-online en SPEER? Zo neen, waarom niet?
Zo ja, wat heeft dit voor consequenties voor de organisatie en de
operaties van de MIVD?
De vertraging bij DIV-online betekent dat de MIVD een aantal generieke
voorzieningen niet kan afnemen en deze zelf moet realiseren. De
vertragingen bij de overige projecten hebben geen directe invloed voor de
organisatie en de operaties van de MIVD.
Pagina 3/16
Ministerie van Defensie
4 Zijn er gevallen bekend van familieleden van uitgezonden soldaten in
Uruzgan die in Nederland worden lastiggevallen of bedreigd? Zo ja,
wat is de aard van deze gevallen en om hoeveel gevallen gaat het?
In 2006 zijn circa tien gevallen van overlast vastgesteld bij familie van
uitgezonden militairen die bij de betrokkenen als bedreigend werden
ervaren. Uit onderzoek van de MIVD is gebleken dat het veelal gaat om
telefonische overlast. De MIVD onderzoekt alle meldingen van telefonische
overlast bij families van uitgezonden militairen en adviseert de
betrokkenen. In gevallen waarbij de overlast aanvankelijk als bedreigend
werd ervaren, werd aangifte gedaan bij de politie die vervolgens aanvullend
onderzoek heeft verricht. Vastgesteld is dat in 2006 in geen van de
gevallen van overlast sprake is geweest van een serieuze bedreiging.
5 Betekent de vermelding dat "de samenwerking tussen de
veiligheidsdiensten in Afghanistan op initiatief van de MIVD werden
geïntensiveerd", dat de afspraken tussen de veiligheidsdiensten in het
kader van ISAF onvoldoende waren geregeld?
Wijkt de samenwerking van veiligheidsdiensten binnen ISAF af van
andere samenwerkingsrelaties in crisisbeheersingsoperaties?
15 Met welke buitenlandse partners werkt de MIVD in Afghanistan
samen? Zijn er aanwijzingen dat ook partnerorganisaties gevoelig zijn
voor corruptie? Is de MIVD tevreden met de informatie die door
buitenlandse partners wordt verstrekt? Met welke buitenlandse
partners verloopt de samenwerking goed? Met welke buitenlandse
partners verloopt de samenwerking minder goed?
36 Kan het kabinet een opsomming van alle internationale
samenwerkingsverbanden waarin de MIVD participeert verstrekken?
De samenwerking van Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (I&V-diensten)
is, ook tijdens crisisbeheersingsoperaties voldoende geregeld. In
Memoranda of Understanding zijn afspraken in internationaal verband over
samenwerking tussen I&V-diensten vastgelegd. Niettemin is het
veiligheidsrisico waarmee de krijgsmacht te maken krijgt tijdens een
crisisbeheersingsoperatie bepalend voor de vraag of aanvullende
samenwerking nodig is. De risicovolle veiligheidssituatie voor de
krijgsmacht in Afghanistan noopt tot de meest vergaande vormen van
Pagina 4/16
Ministerie van Defensie
samenwerking. De MIVD heeft daartoe het initiatief genomen. Over de
precieze inhoud van de maatregelen, de internationale
samenwerkingsverbanden en de kwaliteit van de samenwerking kan in het
openbaar uit veiligheidsoverwegingen geen mededeling worden gedaan.
De betreffende informatie wordt aan de Commissie voor de Inlichtingen- en
Veiligheidsdiensten van uw Kamer verstrekt door middel van het geheime
jaarverslag van de MIVD.
6 Het jaarverslag spreekt over de mogelijke oprichting van een Defensie
Inlichtingen en Veiligheids Raad (DIVR) - Hoe is de coördinatie nu
geregeld? Welke organen uit de inlichtingen- en veiligheidsketen
zullen onder de DIVR gaan vallen? Krijgt de DIVR een eigen staf. Zo ja,
hoe groot?
Coördinatie van de inlichtingen- en veiligheidstaken en -organisaties binnen
Defensie vond plaats in `ad hoc' overleg en reguliere besluitvormingsfora.
Er was geen structureel en integraal overleg over de prioriteiten voor de
MIVD en de andere I&V-onderdelen van Defensie. Het is om die reden dat
de Onderzoeksgroep Inlichtingen en Veiligheid Defensie (OIVD) de
oprichting van de DIVR heeft aanbevolen. De DIVR coördineert de
inlichtingen- en veiligheidsketen op hoofdlijnen. De DIVR is een forum op
het hoogste ambtelijke niveau binnen Defensie dat ongeveer drie tot vier
keer per jaar bijeen komt. De Raad beschikt niet over een eigen staf. De
Directeur MIVD heeft binnen de Raad een belangrijke signaalfunctie. De
MIVD levert tevens de secretaris.
8 Is er ten bate van ISAF sprake van een begrotingsoverschrijding? Zo
ja, hoe groot is die overschrijding? Zo ja, waaruit wordt deze
overschrijding gedekt?
De MIVD is niet als apart organisatieonderdeel zichtbaar gemaakt in de
defensiebegroting. Additionele uitgaven worden ten laste gebracht van de
structurele voorziening `uitvoeren crisisbeheersingsorganisaties' van HGIS
gebracht en drukken dus niet op de begroting van de MIVD.
9 Ten koste van welke taken ging het "realiseren van een adequate
inlichtingenproductie" over Afghanistan? Is hierdoor de veiligheid in
Pagina 5/16
Ministerie van Defensie
gevaar gekomen?
13 Het realiseren van een adequate inlichtingenproductie over
Afghanistan is volgens het jaarverslag ten koste gegaan van andere
taken. Welke andere taken zijn er niet uitgevoerd als gevolg van de
missie in Afghanistan? Heeft dit op enigerlei wijze gevolgen voor
Nederlandse militairen?
Om de inlichtingenproductie over Afghanistan op het gewenste peil te
krijgen is de personele capaciteit voor analyse van relevante
ontwikkelingen in de voormalige Sovjet Unie, het Verre Oosten, en de
Balkan teruggebracht. Dit is ten koste gegaan van de dieppang van de
betreffende inlichtingenactiviteiten. De veiligheid is daardoor niet in gevaar
gekomen.
10 Waarom wordt er in het jaarverslag niet gerept van de betrokkenheid
van de MIVD bij het verhoor van gevangenen in Afghanistan? Zijn er
inmiddels adequate instructies over de wijze waarop en in bijzijn van
wie MIVD-medewerkers verdachten mogen verhoren? Zo ja, kan de
Kamer inzicht krijgen in die instructies? Zo neen, waarom niet?
Hoewel het ondervagen als zodanig past binnen de taakstelling van de
MIVD, beschikt Defensie hiervoor over een gespecialiseerde eenheid van
de Koninklijke Landmacht (103 ISTAR-bataljon). Bij de militaire operatie die
thans wordt uitgevoerd in Afghanistan is een supervisor detention
aangesteld die in nauw overleg met de staf van de taakgroep Uruzgan en
de militair jurist toezicht houdt op de uitvoering van de detentieprocedures.
Alle ondervragers zijn na een strenge selectieprocedure opgeleid door het
Defensie Inlichtingen en Veiligheidsinstituut (DIVI). Het ondervragen is
geen organieke taak van de MIVD en zij is hier in de huidige operaties dan
ook niet mee belast.
11 Wordt de informatie van de MIVD over de mogelijkheid om al dan
niet `legaal' verkregen Nederlands materiaal te gebruiken voor de
fabricage van "bermbommen" en dergelijke serieus en adequaat
opgepikt door ISAF? Zo ja, waar blijkt dat uit? Zo neen, wat is het
kabinet van plan daaraan te doen?
12 Vindt de MIVD het beheer van de logistieke bevoorrading van de
Pagina 6/16
Ministerie van Defensie
Nederlandse ISAF-troepen in Uruzgan waterdicht? Zo ja, waar blijkt
dat uit? Zo neen, welke maatregelen heeft de MIVD voorgesteld om dit
beheer te verbeteren? Zijn deze adviezen op een adequate wijze
opgevolgd?
Door zowel de Nederlandse eenheden als ISAF worden maatregelen
genomen om te voorkomen dat materiaal dat gebruikt kan worden voor het
fabriceren van explosieven, zoals bermbommen, aan de bevolking wordt
verstrekt.
Het beheer van de logistieke bevoorrading van de Nederlandse ISAF-
troepen naar Uruzgan is geen verantwoordelijkheid van de MIVD. Wel geeft
de MIVD advies om de risico's bij de logistieke bevoorrading te
verminderen.
16 Bestaat bij de MIVD de indruk dat de recente maatregelen die de
Bosnische regering heeft genomen tegen jihad-strijders in Bosnië
effectief zijn?
De nieuwe anti-terrorisme maatregelen en de instelling van de commissie
herziening staatsburgerschappen, die de staatsburgerschappen die in de
jaren 1992-2005 onder meer aan voormalige Moedjahedien (islamitische
strijders) zijn verleend opnieuw moet beoordelen, laten zien dat de regering
van Bosnië-Herzegovina een bijdrage wil leveren aan de strijd tegen
islamitisch terrorisme. De effectiviteit van de maatregelen is nu nog niet
vast te stellen.
17 Hoe tracht Venezuela zijn invloed op de Nederlandse Antillen en
Aruba te vergroten? Om welke eilanden gaat het daarbij in het
bijzonder?
In het kader van de `Bolivariaanse revolutie' van president Chavez streeft
Venezuela naar meer samenwerking en integratie in Latijns-Amerika en het
Caribische gebied. Hiervoor wordt ook geld, vaak afkomstig uit de
opbrengsten van olieverkoop, vrijgemaakt. Tussen Venezuela en enkele
(ei)landen in het Caribische gebied bestaan overeenkomsten inzake
(preferentiële) olieleveranties, gratis medische behandelingen, en sociale
en culturele activiteiten. Hiermee wordt beoogd goodwill ten opzichte van
Pagina 7/16
Ministerie van Defensie
Venezuela te kweken. Ook richting de Benedenwindse eilanden worden
deze initiatieven ontplooid. Daarin liggen de accenten per eiland
verschillend
18 In hoeverre zijn de militair-economische ontwikkelingen in de
Volksrepubliek China punt van aandacht voor de MIVD?
Voor de MIVD zijn de militair-economische ontwikkelingen in de
Volksrepubliek China geen bijzonder aandachtspunt. De MIVD beperkt zich
om capaciteitsredenen tot algemene trends in het defensiebeleid en de
opbouw van de krijgsmacht alsmede tot analyse van specifieke militair-
technische ontwikkelingen in China.
19 Heeft de MIVD speciale aandacht voor het gebruik van T-54 en T-55
tanks door Eritrea? Wat is rol die deze tanks in het machtsevenwicht
tussen beide landen spelen?
De MIVD besteedt geen speciale aandacht aan het gebruik van T-54 en T-
55 tanks door Eritrea, omdat wordt ingeschat dat de tanks slechts een zeer
marginale rol spelen in de militaire balans tussen beide landen.
20 Heeft de MIVD in 2006 aanbevelingen aan de Tweede Kamer gedaan
om proliferatie van NBC-wapens of ongecontroleerde dual-use
exporten naar Iran, Syrië of Noord-Korea tegen te gaan? Zo ja, kan het
kabinet hiervan een overzicht verstrekken?
De MIVD heeft in 2006 geen aanbevelingen aan de Tweede Kamer gedaan
om de proliferatie van NBC-wapens of ongecontroleerde dual-use exporten
naar Iran, Syrië en Noord-Korea tegen te gaan. Het verstrekken van
exportvergunningen geschiedt door het ministerie van Economische Zaken.
Ook worden door zorg van voornoemd ministerie vergunningaanvragen
getoetst aan de criteria van exportregimes. Het ministerie van Buitenlandse
Zaken is verantwoordelijk voor het Nederlandse contra-proliferatiebeleid
waarvan de exportregimes deel uitmaken. Daarin wordt onder meer door
de MIVD en de AIVD ondersteuning verleend. De MIVD heeft in 2006
diverse malen assistentie geboden door het aanleveren van
inlichtingeninformatie en analyses ten behoeve van het handhaven van de
Pagina 8/16
Ministerie van Defensie
exportcontroleregimes.
21 Bekend is dat de Iraanse opwerkingscentrale is geschoeid op
Nederlandse technologie, is er in dit licht nog speciale Iraanse
aandacht gesignaleerd voor de producten van Nederlandse bedrijven?
Zo ja hoe vaak en is hier actie op ondernomen?
22 Is er een overzicht te geven van bedrijven die in 2006 beboet zijn op
grond van de overtreding van restricties op de export van dual use
goederen en/of hoogwaardige technologie in verband met beleid van
Nederland of een buitenlandse overheid om proliferatie van NBC
wapens te voorkomen?
Het Iraanse nucleaire programma heeft de nadrukkelijke aandacht van de
MIVD.
23 Kan een inschatting worden gegeven van de tijdsperiode die Syrië
nodig heeft om ballistische raketten te ontwikkelen die West-Europa
respectievelijk Noord-Amerika kunnen bereiken?
De nadruk in Syrië ligt vooral op de kwalitatieve verbetering van zijn
raketten en niet op het vergroten van de dracht. De thans lopende
programma's voorzien niet in een verdere doorontwikkeling van de dracht
van het huidige raketarsenaal (ca. 700 km). De Syrische militaire doctrine
van de zogenoemde `strategische afschrikking' is primair gericht tegen
Israël.
24 Kan het "Handvest van de Opperste Raad van Jihadi Groepen" naar
de Kamer worden gezonden?
Een analyse van het document is te vinden op de website van de
Israëlische deskundige Reuven Paz, die gespecialiseerd is in het monitoren
van jihadistische websites en het volgen van ideologische discussies door
geestelijke leiders van jihadistische organisaties. WWW.E-PRISM.ORG
25 Het totale aantal zelfmoordaanslagen in Afghanistan steeg aanzienlijk
ten opzichte van 2005. Welke verwachting is er ten aanzien van het
aantal aanslagen met bermbommen en zelfmoordaanslagen 2007?
Pagina 9/16
Ministerie van Defensie
Verwacht wordt dat het hoge aantal zelfmoordaanslagen en aanslagen met
bermbommen in 2007 zal aanhouden en mogelijk zelfs zal toenemen. Het
is echter lastig conclusies te verbinden aan dergelijke statistieken.
26 In het jaarverslag wordt aangegeven dat Pakistan zich meer moet
inspannen om te voorkomen dat Taliban of al-Qaída-eenheden vrijelijk
heen en weer de grens met Afghanistan over kunnen steken. Welke
activiteiten worden er tot nu toe ondernomen om dit te voorkomen?
Pakistan heeft recent aangegeven haar eenheden aan de grens met
10.000 soldaten te hebben versterkt. Pakistan heeft nu officieel 90.000
militairen actief in het grensgebied met Afghanistan. Dit aantal omvat
overigens ook het militieleger Frontier Corps en diverse lokale stammen.
De totale lengte (2500 km) en het moeilijk begaanbare terrein maken het
lastig om controle te krijgen over dit grensgebied. Desondanks probeert
Pakistan het grensverkeer (duizenden personen per dag) met technische
middelen enigszins onder controle te krijgen. Ook is Pakistan druk doende
delen van de grens met hekwerk fysiek af te bakenen.
Internationaal tracht Islamabad intussen meer erkenning te krijgen voor
haar pogingen de grens sluitend te krijgen. Enkele Afghaanse
vluchtelingenkampen zijn er verworden tot `safe havens' voor militanten,
waar actief wordt gerekruteerd en getraind. Begin juni 2007 heeft Pakistan
wederom aangegeven deze vluchtelingenkampen daadwerkelijk te zullen
sluiten.
27 Zijn er recente uitspraken van Al Qa'ida bekend waarin wordt
aangegeven dat men massavernietigingswapens wil gebruiken?
Er zijn dergelijke verklaringen die al ouder zijn en soms opnieuw op
jihadistische fora worden verspreid. Uit trainingshandleidingen die op
internet beschikbaar zijn, kan worden afgeleid dat jihadistische organisaties
een voortdurende belangstelling hebben voor 'vuile' chemische en
biologische explosieven. Onduidelijk is hoeveel en welke organisaties
daadwerkelijk experimenteren op basis van die handleidingen en hoever zij
met hun experimenten zijn gevorderd. In de laatste boodschap van Usama
Pagina 10/16
Ministerie van Defensie
bin Ladin geeft hij aan dat de organisatie zich niet onder druk laat zetten en
een eigen tijdschema volgt. Een nieuwe grote aanslag in de VS zal pas
worden uitgevoerd als alle voorbereidingen zijn afgerond en succes is
verzekerd.
In Irak en Afghanistan zijn er regelmatig meldingen over het transport van
gifstoffen voor de vergiftiging van de drinkwatervoorziening en
voedselvoorziening. Tot nu toe zijn er incidentele kleinschalige gevallen
van vergiftiging geweest. Een nieuwe ontwikkeling was het gebruik van
chloorvrachtwagen/autobommen in Irak. De vrees bestaat dat deze
aanvalsmethode zich verder zou kunnen verspreiden naar andere jihadi
strijdtonelen.
Een eerder terreurplan voor een aanslag in de Verenigde Staten waarbij
gebruik gemaakt zou worden van een vuile chemische bom werd
afgeblazen omdat de inschatting was dat er te weinig slachtoffers zouden
vallen.
28 Zijn er signalen die kunnen wijzen op het radicaliseren van
islamitische personen binnen de krijgsmacht? Als deze signalen er
zijn, om wat voor gevallen gaat het? Welke stroming binnen de
radicale islam hangen zij aan?
De MIVD onderzoekt radicaal islamisme binnen de krijgsmacht. In 2006 zijn
signalen c.q. meldingen over het (vermeend) radicaliseren van islamitische
personen onderzocht. Uit het door de MIVD ingestelde onderzoeken is
gebleken dat onder het defensiepersoneel geen sprake is van
radicalisering. Het merendeel van de meldingen betreft het zich
nadrukkelijker als moslim manifesteren met de daarbij horende gebruiken
als het vijfmaal per dag uitoefenen van het gebed, de vraag om een aparte
ruimte om te bidden en de vraag om halal voedsel.
29 Is er zicht op de daders van door Onkruit opgeëiste grote
vernielingsacties op militaire complexen? Zo neen, wat gaat de MIVD
samen met de AIVD en het OM alsnog ondernemen om de daders en
organisaties aan te pakken?
Er bestaan vermoedens omtrent de dadergroep. De vermoedens zijn
Pagina 11/16
Ministerie van Defensie
echter nog onvoldoende om concrete stappen te ondernemen.
Het behoort tot de wettelijke taak van de MIVD om onderzoek te verrichten
dat nodig is voor het treffen van maatregelen ter voorkoming van
activiteiten die ten doel hebben de veiligheid of paraatheid van de
krijgsmacht te schaden (Wiv 2002, art. 7, lid 2, sub. C, ten eerste). De
MIVD verricht dergelijk onderzoek om inzicht te krijgen in de dadergroep.
Overigens is `Onkruit' een containerbegrip, dat waarschijnlijk door
meerdere personen wordt gebruikt bij het plegen van een actie tegen
defensiebelangen.
30 Hoe verklaart het kabinet de significant gestegen hoeveelheid
weigeringen van afgifte van geen bezwaar in 2006 (t.o.v. eerder jaar
verdubbeld)?
In 2006 was sprake van substantiële toename van het aantal
veiligheidsmeldingen in vergelijking met voorgaande jaren. Deze meldingen
hebben geleid tot een toename van hernieuwde veiligheidsonderzoeken.
De toename van de hernieuwde veiligheidsonderzoeken heeft geleid tot
een toename van het weigeren of intrekken van de verklaring van geen
bezwaar. Daarnaast is de informatievoorziening met betrekking tot het
uitwisselen van justitiële gegevens verbeterd waardoor beter inzicht is
verkregen in openstaande justitiële zaken van zowel sollicitanten als zittend
personeel. Een openstaande justitiële zaak is in eerste aanleg reden om de
verklaring van geen bezwaar te weigeren.
31 Welke andere weigerings- of intrekkingsgronden bestaan er naast de
justitiële redenen? Kan het overzicht van weigeringen en intrekking
verder uitgesplitst worden naar de verschillende gronden?
Naast justitiële antecedenten wordt de verklaring van geen bezwaar
geweigerd of ingetrokken op grond van andere persoonlijke gedragingen
en omstandigheden. Dit betreft een veelheid aan onderwerpen. Ook wordt
de verklaring van geen bezwaar geweigerd wanneer het onderzoek
onvoldoende gegevens oplevert op basis waarvan uit veiligheidsoogpunt
een oordeel kan worden gegeven. Dit is bijvoorbeeld het geval bij personen
die nog geen vijf jaar in Nederland verblijven en met het land van herkomst
geen overeenkomst is om dergelijke informatie uit te wisselen.
Pagina 12/16
Ministerie van Defensie
32 Worden bij de Defensie Inlichtingen en Veiligheids Raad (DIVR) ook
buitenlandse militairen opgeleid? Zo ja, welke nationaliteiten, en in
welke aantallen? Kan het kabinet een opsomming verstrekken van
opleidingen, trainingen, kennisproducten en kennisdiensten, die bij
DIVR worden gegeven?
Het Defensie Inlichtingen en Veiligheids Instituut (DIVI) leidt personeel van
diverse Navo- en EU-landen op in verschillende vakgebieden. Ook
ontwikkelt het DIVI in samenwerking met het European Defense Agency
(EDA) een Europese opleiding voor analisten, waarvan in 2008 de pilot
gaat draaien. De gebieden waarop het DIVI opleidingen en trainingen
verzorgt zijn vastgelegd in het Plan van Oprichting DIVI (legerplan 1462).
Het DIVI verzorgt als zodanig krijgsmachtbrede opleidingen. Het
cursusaanbod van kennisproducten en kennisdiensten varieert per
deelgebied en staat verwoord in verschillende syllabi.
33 Hoe wordt de gezamenlijke verantwoordelijkheid van AIVD en MIVD
voor de National Signals Intelligence Organisatie (NSO)
organisatorisch vormgegeven? Voor welke buitenlandse afnemers
werkt NSO? Vinden er nog activiteiten in het kader van NSO op de
Marine Kazerne Kattenburg in Amsterdam plaats? Zo ja, welke?
De gezamenlijke verantwoordelijkheid van de AIVD en de MIVD voor de
NSO is organisatorisch vormgegeven door het instellen van de commissie
Gezagsmatige Aansturing. De commissie staat onder leiding van de
plaatsvervangend hoofden van de diensten. Er vinden in het kader van de
NSO geen activiteiten plaats op de Marinekazerne Kattenburg. Er kan in
het openbaar uit veiligheidsoverwegingen geen mededeling worden
gedaan over de vraag ten aanzien van de buitenlandse afnemers.
34 Is al uitvoering gegeven aan de aanbeveling van de Commissie van
Toezicht betreffende de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD
nr. 5a, 2005) om een operatieteam in stellen van AIVD en MIVD om tot
een doelmatiger onderzoek naar de proliferatie van
massavernietigingswapens te komen? Zo ja sinds wanneer en hoe
groot is dit?
Pagina 13/16
Ministerie van Defensie
In mei 2006 hebben beide diensthoofden een gezamenlijke gerubriceerde
(AIVD-MIVD) werkprocedure ondertekend voor de gegevensuitwisseling en
samenwerking in het kader van gezamenlijke operationele onderzoeken.
35 Waarom meldt het jaarverslag niets over de (moeizame)
samenwerking binnen het coördinerend overleg terrorismebestrijding
waarover door de pers melding is gemaakt? Betekent de vermelding
dat de MIVD "een bijdrage levert aan het formuleren van het beleid"
dat de dienst vindt dat zij haar rol op een afdoende manier kan
invullen? Zo ja, waar blijkt dat uit? Zo neen, welke initiatieven zijn
ondernomen om die rol bevredigender in te vullen?
In het kader van terrorismebestrijding is de MIVD, samen met andere
overheidsorganisaties, belast met het verzamelen van inlichtingen en het
verstrekken van informatie. Deze informatie vormt mede de basis voor het
formuleren van nationaal uitvoeringsbeleid en daaraan te relateren
uitvoeringsmaatregelen. Daarom draagt de MIVD in deze geen
beleidsverantwoordelijkheid, maar bewaakt ze in het proces van
beleidsvorming met name dat de door de dienst verstrekte informatie juist
wordt geïnterpreteerd.
37 Kan het kabinet nauwkeuriger omschrijven wat de ontvlechting van de
J2 functionaliteit inhoudt en wat de gevolgen daarvan zijn? Betekent
dit een verdere verzelfstandiging van de MIVD?
Inmiddels is invulling gegeven aan de aanbeveling van de
Onderzoeksgroep Inlichtingen en Veiligheid Defensie (OIVD) om de
organisatie van de J2-functie aan te passen. De Directie Operaties van de
Commandant der Strijdkrachten (DOPS) krijgt een afdeling J2 die
verantwoordelijk is voor de vraag naar inlichtingen. De MIVD blijft
verantwoordelijk voor het aanbod. Dit is door middel van een
reorganisatieplan `Oprichting Afdeling J2 DOPS' gerealiseerd. De koppeling
tussen J2 DOPS en de MIVD geschiedt via de Afdeling Militaire Operaties
van de MIVD. Dit betekent niet een verdere verzelfstandiging van de MIVD.
Wel zal er sprake zijn van een hechtere samenwerking tussen J2 DOPS en
de MIVD.
Pagina 14/16
Ministerie van Defensie
39 Is de kwaliteit van het materieelbeheer bij de MIVD vergelijkbaar met
door de ARK geconstateerde matige situatie van het
materieelbeheer bij heel Defensie?
Het materieelbeheer bij de MIVD was in 2005 al inzichtelijk, maar nog niet
structureel geborgd in de werkprocessen van de organisatie. Hiertoe zijn
verbeterstappen gezet die ertoe leiden dat er jaarlijks een audit wordt
gehouden naar de werking van het materieelbeheer. Als gevolg daarvan
wijkt de kwaliteit van het materieelbeheer in positieve zin af van het
algemene beeld van het materieelbeheer bij Defensie.
39 Is de aanpak om tot een verbetering van het materieelbeheer te komen
een MIVD-project, of onderdeel van een Defensiebrede aanpak? Is de
MIVD aanpak een voorbeeld voor de rest van de
Defensieorganisatie? Zo ja, waarom? Zo neen, waarom niet?
De MIVD aanpak om tot verbetering van het materieelbeheer te komen
wijkt niet wezenlijk af van de defensiebrede aanpak, maar wordt wel als
separaat MIVD-project uitgevoerd.
40 Wordt er gewerkt aan een structurele oplossing voor de blijkbaar als
problematisch ondervonden - huisvesting? Zo ja, kan het kabinet de
Kamer daarover nader berichten? Zo neen, welke invloed heeft de als
matig gewaardeerde huisvesting op de kwaliteit van de dienst?
Defensie bezint zich momenteel op de huisvesting voor de gehele Haagse
regio. Uitbreiding of herhuisvesting van de MIVD wordt daarin integraal
meegenomen.
41 Vindt er (zoals toegezegd) nog overleg met de Tweede Kamer plaats
voordat het Basisselectiedocument definitief wordt?
Voordat het Basisselectiedocument definitief wordt, zal (zoals toegezegd)
overleg plaatsvinden met de Tweede Kamer.
42 De MIVD is volgens het jaarverslag betrokken bij de implementatie van
Pagina 15/16
Ministerie van Defensie
de herziene Administratieve Organisatie Materieelbeheer. De
Algemene Rekenkamer constateert in haar rapport ernstige
onvolkomenheden in het wapen- en munitiebeheer. Kan de MIVD
inschatten welke oorzaken aan het verdwijnen van wapens en munitie
ten grondslag liggen? Zo ja, welke oorzaken zijn dit?
De MIVD meldde in het Jaarverslag 2006 dat een belangrijk speerpunt in
het vernieuwde materieelbeheer van de MIVD het opstellen van een
herziene Administratieve Organisatie Materieelbeheer is. Deze herziene
Administratieve Organisatie omvat processen en aanwijzingen om tot een
juist, volledig, tijdig en rechtmatig materieelbeheer te komen en is binnen
de MIVD in 2006 grotendeels geïmplementeerd. Het wapen- en
munitiebeheer van Defensie valt niet onder de taken van de MIVD.
Pagina 16/16
---- --
Ministerie van Defensie