Uit: PH Nieuwsbrief 266.10
Wekelijkse nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health van het Julius Centrum, Utrecht
DRIEKWART GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG VERLAAT AWBZ
Op 1 januari 2008 gaat een groot deel van de geestelijke gezondheidszorg (GGz) over van de Awbz naar de Zorgverzekeringswet. De verwachting is dat zorgverzekeraars dan kritischer deze zorg gaan inkopen. Alleen de zorg voor psychiatrische patiënten die langer duurt dan één jaar blijft in de Awbz. Dat betekent dat driekwart van de financiële middelen in de Awbz overgaat naar de Zorgverzekeringswet. Deze informatie kwam naar voren tijdens een bijeenkomst van AGIS ZORGVERZEKERINGEN op donderdag 12 juli te Amersfoort. De zorgverzekeraar had voor die bijeenkomst dertig experts uitgenodigd om te brainstormen over die overgang en het prijs- en kwaliteitsbewust inkopen van zorg.
ZESTIG PROCENT VAN GGZ WERKT MET ZORGPROGRAMMA'S
Van de instellingen voor geestelijke gezondheidszorg werkt zestig procent met zorgprogramma's voor specifieke doelgroepen, bijvoorbeeld voor mensen met een depressie, voor patiënten met een langdurige zorgvraag of voor kwetsbare ouderen. Vrijwel alle instellingen zijn bezig dergelijke programma's te ontwikkelen. In totaal bestaan er 850 zorgprogramma's gericht op veertig verschillende doelgroepen. Van die 850 draait 50% reeds in de praktijk. Al deze gegevens staan te lezen in een dezer dagen verschenen artikel in het Maandblad Geestelijke Volksgezondheid dat auteurs Adri Peters, Jetty Thiessen, Henk Verburg, Aart Schene en ondergetekende schreven. Het artikel heet Zorgprogrammering in de GGz zet door: de stand van zaken in 2006. De auteurs merken op, dat bij 50% van de programma's NIET wordt samengewerkt met eerstelijn, ziekenhuizen of andere partners. Verder valt op dat ingevoerde programma's nauwelijks worden geëvalueerd, niet op processen en niet op kwaliteitseffecten. Wil je het artikel lezen? Surf naar www.integratedcare.nl/publicaties. Wil je contact met de auteurs? Stuur een mail naar de eerste auteur op a.peters@umcutrecht.nl
GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG VIA HET INTERNET WETENSCHAPPELIJK ONDERBOUWD
Frontiers in Stepped eCare, eHealth Methods in Behavioural and psychosomatic Medicine, dat is de titel van een recent verschenen monografie van een groep van zestien wetenschappers uit Nederland en Duitsland. In negen hoofdstukken komen aan de orde: telemonitoring bij chronische migraine, computer ondersteunde psychotherapie, spanningsregulering via het internet bij patiënten met persoonlijkheidsstoornissen, post traumatisch stress syndroom en bulimia, als ook internetbegeleiding bij gewone kleine psychische stoornissen. Het boek begint met theoretische vergelijkingen tussen face to face contacten en internet contacten. Het is geproduceerd en geredigeerd door de Utrechtse eHealth hoogleraar Marjolijn Sorbi. Zij sluit het boek af met een prachtig artikel gebaseerd op haar oratie: eHealth and a New World Online. Het boek heeft als nummer ISBN 978-90-393-4549-8 en is uitgegeven via de Faculteit der Sociale Wetenschappen (www.fss.uu.nl). Marjolijn Sorbi is bereikbaar via m.j.sorbi@uu.nl
CHRONISCHE ZIEKTEN BEDREIGEN OOK ONTWIKKELINGSLANDEN
Kanker, diabetes, obesitas en hartziekten zullen ook in ontwikkelingslanden in 2015 de belangrijkste doodsoorzaken zijn, waarschuwt de Wereldbank in haar rapport Public Policy and the Challenge of Chronic Noncommunicable Diseases. Op dit moment zijn chronische ziekten de oorzaak van 56% van de sterftegevallen in de armste landen ter wereld. De Wereldbank ziet drie manieren om de toenemende chronische ziekten in de derde wereld tegen te gaan: 1. een goede economische groei 2. het terugdringen van het gebruik van tabak, alcohol en eenzijdige voeding 3. het verbeteren van samenhangende, medische zorg. Het rapport is te downloaden van het volgende website adres http://siteresources.worldbank.org/INTPH/Resources/PublicPolicyandNCDsWorldBank2007FullReport.pdf
AWBZ PRODUCTIEAFSPRAKEN MATCHEN NIET MET INDICATIESTELLING
Per brief van 6 juli heeft de Nederlandse Zorgautoriteit aan Awbz instellingen laten weten, dat zij geen zorg mogen leveren die niet in de productie afspraken zijn genoemd. Ook al hebben patiënten een indicatiebesluit in hun bezit. Ondergetekende signaleert hier een patstelling. Of we hebben aanbodsturing in de Awbz via productie afspraken. Of we hebben vraagsturing via indicatiestelling. Maar beide tegelijk, dat kan niet. Wel lenen beide zich voor kostenbeheersing. Bij vraagsturing is dan nodig dat de indicatiestelling wordt aangescherpt. Bij aanbodssturing gebeurt door de productie afspraken te beperken.
VEREVENINGSFONDS IS ACHILLESHIEL VOOR ZORGVERZEKERAAR
In Nederland ontvangen zorgverzekeraars 50% van het geld om zorg in te kopen uit het vereveningsfonds. De andere helft krijgen zij uit de nominale premies die zij zelf innen. In Nederland is dat vereveningsfonds gebaseerd op een aantal kenmerken van de verzekerden die bij een zorgverzekeraar zijn aangesloten. Die kenmerken zijn onder meer leeftijd, geslacht en sociaal economische status. Het vereveningsfonds wordt niet gebruikt om gezondheidsverschillen tussen regio's te verkleinen. In Engeland gebeurt dat wel. Daar ontvangt een regio met relatief hoge sterfte extra inkomsten in de hoop dat daardoor op termijn iedereen evenveel kans heeft om te overleven. In Duitsland vindt de verevening weer op een andere manier plaats. Daar ontvangt een zorgverzekeraar meer geld uit het vereveningsfonds als er meer chronische zieken deelnemen aan een disease management programma. De Bundesregierung hoopt daardoor de zorgverzekeraars te prikkelen om chronische zieken vroegtijdiger te helpen en de kosten van chronische zorg te beperken. In Nederland is denkbaar dat zorgverzekeraars meer geld krijgen uit het vereveningsfonds indien meer verzekerden deelnemen aan een preventieprogramma zoals een stoppen met roken cursus. In voordrachten en interviews pleit ondergetekende al maanden voor een maatschappelijke en politieke discussie over de criteria van vereveningsfonds. Het vormt de achillespees voor het inkoopgedrag van zorgverzekeraars. Waar het mij omgaat is dat die criteria gaan sporen met het algemene volksgezondheidsbeleid. En dat is niet alleen gericht op het bevordeeen van concurrentie tussen zorgverzekraars maar ook gericht op preventie. Graag ontvang ik reacties van lezers die het wel of niet met mij eens zijn. Of die in de vakantie hun ideale vereveningsfonds ontwerpen. Stuur je reactie naar ondergetekende op PH.Nieuwsbrief@planet.nl
HANDBOEK ZORGONDERZOEK IS VERSCHENEN EN NU AL KLASSIEKER
Voortaan wordt alle zorgonderzoek geordend volgens de principes van A.D. de Groot: 1. inventariserend onderzoek 2. explorerend onderzoek 3. toetsend onderzoek en 4. theoretisch interpretatief onderzoek. Redenerend vanuit deze indeling hebben 61 auteurs het Handboek Gezondheidszorgonderzoek geschreven, dat dezer dagen is verschenen onder de redactie van dr. Thomas Plochg, dr. Ricard Juttman, prof. Niek Klazinga en prof. Johan Mackenbach. In dertig hoofdstukken beschrijven de auteurs alle soorten van zorgonderzoek en alle mogelijke onderzoeksmethoden. Ondergetekende en zijn Utrechtse collega's schreven het hoofdstuk over onderzoek naar geïntegreerde zorg. De verwachting is dat alle zorgonderzoekers voortaan op basis van dit handboek onderwijs krijgen en hun onderzoek gaan typeren met de definities in dit handboek. In een woord vooraf noemt ZonMw directeur drs. Henk Smid het handboek nu al een klassieker waarvan vele herdrukken nog zullen verschijnen. Haast je om nog een echte eerste druk te pakken te krijgen. Het boek heeft als nummer ISBN 97890 313 48961 en kwam uit bij Bohm Stafleu en Van Loghum.
MASTERCLASS VOOR ZORGMANAGERS START IN SEPTEMBER 2007
Begin september start voor de derde keer de Masterclass Hanteren van performance vraagstukken in de Zorg. Deze bestaat uit elf bijeenkomsten en een terugkomdag. Aan de vorige twee masterclasses namen managers bedrijfsvoering, zorgmanagers en controleurs van ziekenhuizen en AWBZ instellingen deel. Het gaat ons om leidinggevenden na te scholen die een integrale verantwoordelijkheid hebben voor een budget en voor de kwaliteit van de zorg. Onderwerpen die wij achtereenvolgens op donderdagmiddagen van 15.00 -19.00 uur behandelen betreffen: 1. Ontwikkelingen in de zorg, zowel vanuit financieel als inhoudelijk perspectief 2. Van strategie naar structuren en bedrijfsplannen 3. Verantwoordelijkheden Raad van Toezicht 4. Verantwoordelijkheidsgebieden van lijnmanagement en zorggerelateerde staf 5. Verhouding lijnmanagement en staf (control) 6. Verankering van prestatie-indicatoren in de planning- en controlcyclus 7. Atelier voor de uitwerking van de planning- en controlcyclus. 8. Costaccounting en prijsstelling. 9. Informatievoorziening en automatisering. Op bijeenkomst 10 en 11 geven cursisten presentaties over een onderwerp dat in hun eigen organisatie speelt. Een middag van vier uur bestaat meestal uit twee hoorcolleges, een vaardigheidsoefening en een presentatie van een cursist. De afgelopen twee masterclasses werden uiterst positief gewaardeerd vanwege de gehanteerde didactiek van probleemgestuurd onderwijs en de grote expertise van docenten. Wil je meer weten of je aanmelden? Stuur dan een email naar cursusleider ir. Edwin Sinnema op esinnema@deloitte.nl of naar ondergetekende.
OP 8 EN 9 NOVEMBER CONGRES OVER PREVENTIE VAN ALCOHOL BIJ JONGEREN
Op 8 en 9 november organiseert het Trimbos-instituut samen met het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) het congres Jongeren onder invloed- kansen voor preventie van schoolbank tot barkruk. Interessant voor iedereen die zich professioneel bezighoudt met middelengebruik onder jongeren. Dwarsverbanden tussen gezondheid en veiligheid staan centraal. Naast vele andere onderwerpen is er onder andere aandacht voor (regionale) beleidsontwikkeling en succesvolle samenwerking tussen bijvoorbeeld Spoedeisende Hulpafdelingen, GGD en Verslavingszorg enerzijds en politie en horeca anderzijds. Wil je meer weten? Wil je naar het congres? Surf naar www.jongerenonderinvloed.nl
CONGRES OVER COPD KETENZORG VINDT PLAATS OP 14 DECEMBER
Een initiatiefgroep van vertegenwoordigers van CBO, NIVEL, Pfizer, CAHAG-NHG, Stichting Rhijnhuizen te Utrecht, Stichting Quartz te Helmond en het Julius Centrum organiseert op 14 december, 900 - 1615 uur het congres Recente ontwikkelingen in de ketenzorg voor COPD-patiënten. Therese Noorlander, project manager PICASSO voor COPD bij Pfizer Boehringer Ingelheim opent het congres met de voordracht Wat gebeurt er allemaal aan innovaties in de ketenzorg voor COPD-patiënten? Daarna spreekt Nivel onderzoeker Monique Heymans over Ervaringen van COPD-patiënten met ketenzorg. Dan zet CBO medewerker Luciëlle van den Broek het theoretisch kader neer voor doorbraakprojecten. Daarna volgen goede voorbeelden van COPD ketenzorg in de Gelderse Vallei (Jos Dirven, huisarts), Leuven (prof. Thierry Troosters), Rotterdam Zuid (Kroonluchter project, Niels Chavannes) en Helmond (Stichting Quarz, Hans Vlek). Bij elke lezing geeft een referent commentaar op de inhoud. De dag wordt afgesloten met een plenaire discussie over de vraag: wat is de innovatieve agenda voor de komende twee jaar voor onderzoekers, projectleiders, zorginkopers en farmaceutische industrie medewerkers? Ondergetekende is dagvoorzitter. De papieren brochure voor dit congres wordt begin september verspreid. Over enkele dagen staat de elektronische folder op website www.integratedcare.nl/nascholing Daarin staat meer informatie over het congres. Via die website kun je je aanmelden. Je kunt ook een mail sturen naar Manager Nascholing Volksgezondheid Margriet Hageman.
EUROPESE CURSUS OVER GEÏNTEGREERDE ZORG START 21 JANUARI 2008
De vierde editie van het European Health Executive Programme gaat op 21 januari 2008 van start in Durham, gelegen in Engeland nabij Newcastle. Deze cursus bestaat uit vijf modules van enkele dagen waarin alle aspecten van het leiden van brede zorgorganisaties en ketenzorg aan bod komen. De cursus wordt gegeven in vijf universiteiten, en wel te Durham, Stockholm, Budapest, Berlijn en Utrecht. Deelnemers krijgen theoretisch kennis aangereikt over geïntegreerde zorg, leren hoe in elkaars landen die is georganiseerd en doen vaardigheden op met communiceren naar professionals en hogere instanties die toch ook weer per land verschillen. De cursus is gericht op (aankomende) directeuren en leden van Raden van bestuur van zorginstellingen, beleidsinstanties en wetenschappelijke instituten. Aan de eerdere drie edities namen uit Nederland deel: leden van Raden van bestuur van algemene ziekenhuizen, GGz instellingen, VWs medewerkers en leidinggevenden bij ZonMw en adviesorganen. Van 30 oktober tot en met 3 november vindt het laatste module plaats van de derde editie, en wel op het UMC Utrecht. Je bent van harte welkom op een 'proefles' te volgen tijdens dit module. Het is bijvoorbeeld heel boeiend het onderdeel te volgen over Rechten, verantwoordelijkheden en plichten van patiënten in verschillende Europese landen. Wil je meer weten over de cursus? Wil jij je inschrijven? Surf naar www.integratedcare.nl/nascholing Je kunt ook mailen naar de kerndocent van het Utrechtse module dr. Henk van der Steeg op hvdsteeg@euronet.nl
VERANTWOORDING
Hierbij ontving je de wekelijkse Nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health. Wil je meer weten over een bericht? Neem dan contact op. Wil je delen van de nieuwsbrief verspreiden onder collega's, doe dat. Je collega's kunnen zich ook aanmelden voor rechtstreekse toezending. Je meldt je aan en af door een mail te sturen naar PH.Nieuwsbrief@planet.nl Bij afmelding of wijziging graag vermelden welke versie (bv 266.1, 266.2, etc) je ontving.
De nieuwsbrief is gericht aan een aantal relaties van de Disciplinegroep: collega's binnen en buiten het Julius Centrum, pao- en keuzeblok studenten, gastdocenten, stage-verleners aan co assistenten Sociale Geneeskunde, onderzoeksrelaties, subsidiënten en overigen die geïnteresseerd zijn in Utrechts Volksgezondheids onderwijs en in onderzoek naar zorginnovaties, ketenzorg en transmurale zorg. De Nieuwsbrief verschijnt wekelijks op zondag of maandag. Eerdere edities tref je aan vanaf nr 65 op de internetsite www.integratedcare.nl
Heb je belangstelling voor nieuws over ketenzorg en zorginnovaties in het buitenland? Surf dan naar de website van het international Network of integrated Care: www.intergratedcarenetwork.org Wil je wetenschappelijke artikelen lezen over deze onderwerpen? Lees dan het peer reviewed internettijdschrift International Journal of Integrated Care op www.ijic.org Dit is een gratis tijdschrift, dat online publiceert en is opgenomen in Pubmed. Ook submissions van concept artikelen zijn welkom.
Opsteller van deze nieuwsbrief is:
Guus Schrijvers
Hoogleraar Public Health in het bijzonder Structuur en functioneren van de
Gezondheidszorg
Unit Innovaties in de zorg van het Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen
en Eerstelijnsgeneeskunde
Universitair Medisch Centrum Utrecht
email: a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl
tel 030 250 9359