De Voorzitter van de Tweede Kamer Postbus 90801
der Staten-Generaal 2509 LV Den Haag
Anna van Hannoverstraat 4
Binnenhof 1 A Telefoon (070) 333 44 44
2513 AA S GRAVENHAGE Fax (070) 333 40 33
www.szw.nl
2513AA22XA
Uw brief 2060720750
Ons kenmerk W&B/SFI/07/24917
Datum 20 augustus 2007
Onderwerp Kamervraag/vragen van het lid
Hierbij zend ik u de antwoorden op de Kamervragen van de leden Lempens en Karabulut over
het te beperkt kijken naar sterke punten van bijstandsgerechtigden door gemeenten en het te
snel kopiëren van projecten.
De Staatssecretaris van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid,
(A. Aboutaleb)
Ons kenmerk W&B/SFI/07/24917
2060720750
Vragen van de leden Lempens en Karabulut (beiden SP) aan de staatssecretaris van Sociale
Zaken en Werkgelegenheid over het te beperkt kijken naar sterke punten van
bijstandsgerechtigden door gemeenten en het te snel kopiëren van projecten. (Ingezonden 12
juli 2007).
Vraag 1
Wat is uw oordeel over het bericht dat gemeenten te weinig rekening houden met de regionale
arbeidsmarkt als zij bijstandsgerechtigden aan een baan proberen te helpen en te makkelijk
arbeidsprojecten kopiëren die elders succesvol zijn?1
Antwoord 1
Bij de in ontvangstname van de Divosa monitor heb ik het belang van een lokaal en regionaal
arbeidsmarktbeleid door gemeenten benadrukt. Gemeenten hebben diverse instrumenten om
tot een dergelijk beleid te komen. Gezien het belang van dit onderwerp, is in het bestuurlijk
akkoord met de VNG afgesproken dat gemeenten zich zullen inspannen om werkgevers,
onderwijs, werknemers , CWI en UWV bijeen te brengen en concrete prestatieafspraken te
maken.
Vraag 2
Hecht u waarde aan maatwerk bij het aan een baan helpen van bijstandsgerechtigden? Zo ja,
welke prikkels kent de WWB om gemeenten aan te sporen maatwerk te leveren? Zo neen,
waarom niet?
Vraag 3
Is er naar uw mening sprake van maatwerk als uit onderzoek van Divosa blijkt dat lokale
overheden te makkelijk arbeidsprojecten kopiëren die elders succesvol zijn, waardoor niet alle
kansen worden benut om bijstandsgerechtigden weer aan het werk te helpen. Zo ja, kunt u dat
toelichten? Zo neen, werken de prikkels in de WWB om tot maatwerk te komen onvoldoende?
Wilt u zich inzetten om gemeenten aan te sporen meer maatwerk te leveren?
Antwoorden 2 en 3
Een van de doelen van de deregulering en decentralisatie die ten grondslag liggen aan de
WWB is om de mogelijkheden voor maatwerk voor bijstandsgerechtigden te vergroten en om
bij dat maatwerk de diagnose van de klant en de lokale en regionale arbeidsmarkt centraal te
stellen. Een van de instrumenten die de WWB daarvoor kent is de re-integratieverordening die
door de gemeenteraad wordt vastgesteld en waarvan zij de uitvoering controleert. Gemeenten
die de mogelijkheden van de WWB en de regionale arbeidsmarkt creatief inzetten om
maatwerk aan hun bijstandscliënten aan te bieden zullen hiervan de revenuen hebben via de
1 "Kansen op werk te weinig benut"en "Doel: contact met mensen", de Volkskrant, 11 juli 2007.
---
Ons kenmerk W&B/SFI/07/24917
financiële prikkelwerking in de WWB. Het door een gemeente zondermeer overnemen van
succesvolle projecten van andere gemeenten zonder rekening te houden met de lokale en/of
regionale arbeidsmarkt en de kenmerken van het bestand kan leiden tot ineffectiviteit. Dat
heeft weer invloed op de uitgaven voor de bijstandsuitkeringen. De prikkelwerking in de
WWB zet gemeenten aan om het re-integratiebeleid te optimaliseren.
Vraag 4
Deelt u de twijfels van Divosa of alle werklozen baat hebben bij de harde aanpak zoals Work
First dat al door 85 procent van de gemeenten is ingevoerd? Zo ja, wat is dan uw mening over
gemeenten die Work First standaard voor al hun cliënten inzetten en is hier dan nog sprake van
maatwerk? Zo neen, waarom niet en vindt u dat Work First door gemeenten als
standaardinstrument voor alle cliënten kan worden ingezet?
Vraag 5
Deelt u de mening dat bijstandsgerechtigden die kampen met problemen en nauwelijks
perspectief hebben op werk niet gebaat zijn bij een Work First traject? Zo ja, bent u bereid
gemeenten hierover aan te spreken? Zo neen, waarom niet?
Vraag 6
Deelt u de mening van Divosa dat scholing, zorg of een activeringstraject betere instrumenten
zijn als er in een regio weinig werk is of als de bijstandsgerechtigden kampen met problemen?
Zo ja, waarom wordt er dan nog weinig gebruik gemaakt van deze instrumenten? Wilt u
overwegen maatregelen te nemen die gemeenten ertoe aansporen meer maatwerk te leveren?
Zo neen, waarom niet?
Antwoorden 4, 5, 6
Work First-projecten zijn er in verschillende varianten. Deze projecten variëren van uitsluitend
werk tot een combinatie van werk met scholing of Work First als diagnose-instrument. Uit
deze diversiteit blijkt dat niet alle gemeenten een zelfde aanpak voor alle bijstandsgerechtigden
nastreven. Dit wordt ondersteund doordat uit de Divosa-monitor bijvoorbeeld blijkt dat van de
uitgaven in 2006 op het W-deel aan scholing, zorgtrajecten, persoonsgebonden re-
integratietrajecten en begeleidingstrajecten resp. 8%, 5%, 7% en 19% is besteed, terwijl de
uitgaven voor Work First ongeveer 12% van het budget bedroegen.
De gemeenten hebben de bevoegdheid gekregen om het re-integratiebeleid en de onderdelen
daarvan, richting en vorm te geven op basis van de kenmerken het bestand en de arbeidsmarkt
in de omgeving. Deze keuzes kunnen het beste op lokaal niveau worden gemaakt. Ik respecteer
de verantwoordelijkheidsverdeling tussen de gemeenten en het rijk die in de WWB is
vastgelegd.
---
Ons kenmerk W&B/SFI/07/24917
Vraag 7
Deelt u de mening van Divosa dat er geen druk uitgeoefend moet worden op de groep
bijstandsgerechtigden met problemen en/of nauwelijks perspectief op werk, maar ingezet moet
worden om deze groep naar vermogen te laten meedoen in de maatschappij? Zo ja, hoe
verhoudt zich dat met de financiële prikkel van de WWB gericht op uitstroom en het doel werk
boven inkomen? Zo neen, waarom niet?
Vraag 8
Deelt u de mening van de directeur van Divosa dat sociale diensten anders moeten werken en
voor de groep met nauwelijks perspectief op werk zou moeten focussen op zorg in plaats van
focussen op banen? Zo ja, bent u bereid om in een volgende verzamelbrief aan gemeenten
hieraan aandacht te besteden? Zo neen, waarom niet?
Antwoorden 7 en 8
In het bestuurlijk akkoord SZW VNG is de gezamenlijke doelstelling geformuleerd om zo
veel mogelijk mensen weer voluit mee te kunnen laten doen in de samenleving. Hierbij staat
arbeidsparticipatie voorop, maar meedoen moet breder worden opgevat. Als regulier, betaald
werk niet direct tot de mogelijkheden behoort, moeten mensen gestimuleerd worden
maatschappelijk te participeren (bijvoorbeeld via leerbanen of vrijwilligerswerk). De afspraken
met de VNG over de meerjarige budgetten waardoor gemeenten langer hun overschotten
mogen houden om te investeren in hun klanten en de oprichting van een Participatiefonds
dragen daaraan bij.
Vraag 9
Wat is uw reactie op de waarschuwing van Divosa dat gesubsidieerde banen niet zomaar
overal ingevoerd moeten worden omdat de problematiek en oorzaken van werkloosheid zeer
divers zijn?
Antwoord 9
Zoals ik hiervoor heb aangegeven is het de bevoegdheid van de gemeente om het re-
integratiebeleid en de onderdelen daarvan, richting en vorm te geven op basis van de
kenmerken het bestand en de arbeidsmarkt in de omgeving. Dat geldt ook waar het
gesubsidieerde banen betreft.
---
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid