Ingezonden persbericht
Datum | |20 augustus 2007 |
Rijswijkers in Leiden
Bouwgeschiedenis aan de hand van baksteen en metselwerk
Leids bouwhistorisch onderzoek heeft uitgewezen dat het formaat baksteen, het metselverband en toegepaste mortel belangrijke indicaties kunnen geven voor de leeftijd van muren en bouwwerken. Bouwhistoricus Edwin Orsel van de gemeente Leiden publiceerde zijn bevindingen in een boekwerk: Rijswijkers in Leiden, Algemeen overzicht van bakstenen en metselwerk in Leiden en signalering van zestiende- en zeventiende-eeuwse kenmerken. In dit overzicht geeft Orsel een beschrijving van de ontwikkelingen in de baksteenproductie in en om Leiden tot 1850. Deze ontwikkelingen zijn van grote invloed geweest op de bouwwerkzaamheden. Zodoende kunnen metselwerk beter gedetermineerd worden.
Baksteen kwam in Holland als bouwmateriaal in de dertiende eeuw tot ontwikkeling. Baksteen was een goed alternatief voor het dure importprodukt natuursteen, omdat het lokaal vervaardigd kon worden. Al vroeg ontwikkelde zich rond Leiden de baksteenproductie. Factoren die de baksteenproductie rond Leiden mogelijk maakten, waren de aanwezigheid van goede klei als grondstof, de beschikbaarheid van grote hoeveelheden turf als brandstof, de ligging aan goed bevaarbare waterwegen voor transport, de beschikking over voldoende personeel als gevolg
van de bevolkingsgroei door de bloeiende economie in Zuid-Holland en daardoor ook een goed afzetgebied.
Formaat en metselverband
In de loop der eeuwen werd het formaat van de bakstenen steeds kleiner. Kleinere stenen waren handzamer, en konden sneller en goedkoper worden geproduceerd. In de omgeving van Leiden ging deze ontwikkeling opvallend genoeg sneller dan elders. Het onderzoek van bouwhistoricus Orsel geeft inzicht in de ontwikkeling van deze formaten. En dat is belangrijke informatie, die helpt bij het inschatten van de leeftijd van gebouwen en metselwerken in de omgeving. Daarnaast heeft Orsel onderzoek gedaan naar de wijze waarop gemetseld werd, de metselverbanden. Ook daarin zijn in de geschiedenis voor Leiden typische ontwikkelingen geweest, die helpen bij het determineren van metselwerk.
Aan de hand van voorbeelden van metselwerk in Leiden krijgt de Geïntereerde lezer een goed beeld van de ontwikkelingen in de bouwhistorie van Leiden.