Radboud Universiteit Nijmegen


Concreet aanknopingspunt chronisch vermoeidheidssyndroom

Radboudonderzoekers hebben een stof ontdekt waardoor muizen zich moe voelen. Zonder deze lichaamseigen stof - tumor necrose factor, TNF - lopen muizen maar liefst drie keer meer dan normale muizen. Het onderzoek, gepubliceerd in het septembernummer van het European Journal of Clinical Investigation, heeft waarschijnlijk ook belangrijke consequenties voor mensen met het chronisch vermoeidheidssyndroom.

Vermoeidheid is niet alleen een fysieke toestand, maar ook een ervaring die in de hersenen tot stand komt. Naar een bemiddelde stof tussen beide fenomenen is lang gezocht, zonder veel resultaat. Onderzoekers van het UMC St Radboud hebben nu bij muizen vastgesteld dat tumor necrose factor (TNF), een eiwit dat een rol speelt in ontstekingsprocessen, zo'n bemiddelende stof moet zijn. Knockout-muizen die geen TNF aanmaken, lopen drie keer meer dan normale muizen.

Vermoeidheid blokkeren
Vervolgonderzoek staat inmiddels op stapel of wordt al uitgevoerd. Samen met het VUmc in Amsterdam wordt onderzocht of genetische verschillen in TNF inderdaad effect hebben op het gevoel van vermoeidheid. Marathonlopers zijn echte doorbijters; hebben zij een TNF-variant die beter beschermt tegen vermoeidheid dan de gemiddelde man of vrouw?

De ontdekking biedt ook concrete aanknopingspunten voor onderzoek naar het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS). Het is voorstelbaar dat TNF
- bijvoorbeeld door voortdurend (over)prikkeling van de hersenen - bijdraagt aan de chronische vermoeidheid bij deze patiënten. Misschien kan dat proces gedempt worden door TNF-blokkers zoals infliximab en etanercept. Dergelijke ontstekingsremmers worden nu al gebruikt voor reuma en de ziekte van Crohn, waardoor een eventueel gebruik voor CVS relatief snel is in te voeren. 'Klinisch onderzoek moet uitwijzen of onze hypothese klopt', zegt internist dr. Mihai Netea, eerste auteur van het artikel. 'Dat onderzoek zijn we nu aan het organiseren.'

European Journal of Clinical Investigation (2007) 37, 737-741. M.G. Netea, B.J. Kullberg, A.G. Vonk, I. Verschueren, L.A.B. Joosten, J.W.M. van der Meer - Increased voluntary exercise in mice deficient for tumour necrosis factor-a and lymphotoxin-a.

(Nieuwsbericht UMC St Radboud)