Chronisch zieken en Gehandicapten Raad Nederland

Wmo Nieuwsbrief
Nummer 20, september 2007

Deze Wmo Nieuwsbrief is een uitgave van Programma Versterking CliëntenPositie (VCP). Programma VCP is een initiatief van de Chronisch zieken en Gehandicapten Raad Nederland (CG-Raad) en de ouderverenigingen van mensen met verstandelijke beperkingen. Programma VCP stimuleert op lokaal niveau de belangenbehartiging van mensen met een handicap of een chronische ziekte.


1. Algemeen Overleg over de Wmo

Eind september 2007 zal de vaste kamercommissie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) in een Algemeen Overleg (AO) spreken over de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).
In dit AO zullen in ieder geval de resultaten van een rapport over de

Europese aanbesteding in de Wmo aan bod komen. Bovendien worden de resultaten van een onderzoek besproken in hoeverre de indicatiestelling voor huishoudelijke verzorging recht doet aan de compensatieplicht.


2. Nieuwe modelverordening individuele voorzieningen Wmo

De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) komt met een nieuwe model- verordening individuele voorzieningen Wmo. Hiervoor heeft de VNG overleg met de landelijke belangenorganisaties.

De VNG schrijft: 'het doel is dat er een aanzet komt tot een nieuwe modelverordening, gebaseerd op het
bestuurlijke en inhoudelijke uitgangspunt van de Wmo in plaats van op de uitgangspunten van de Wvg en de AWBZ. Het resultaat van het project moet zijn een voorstel voor een geheel andere modelverordening.'

Inhoud

1. Algemeen overleg over de Wmo

2. Modelverordening individuele voorzieningen Wmo
3. Knelpunten in de Wmo

4. Indicatie intramurale zorg en HV

5. Cadeautje mantelzorgers in het geding

6. Cliëntenraden Wwb onder zware druk door Wmo
7. Thuiszorg verkeert in problemen

8. SP start publiekscampagne thuiszorg

9. Netto PGB in de Wmo

10. Belangrijke rechterlijke uitspraak voorzieningen Wmo
11. Lokale signalen

12. Aan het woord: Jan Wilgenhof

13. Signalering

14. Contact
In april heeft de CG-Raad een eerste inhoudelijk gesprek gehad met de VNG over de nieuwe Wmo modelverordening.
De nieuwe modelverordening zal op zijn vroegst eind 2007, begin 2008 gereed zijn.

In de volgende nieuwsbrief informeert Programma VCP u over de voortgang.

Gemeenten
Veel gemeenten zijn op dit moment al bezig om een modelverordening individuele voorzieningen Wmo vast te stellen. Dit komt omdat ze in 2007 alle aanvragen conform Wvg en AWBZ hebben afgehandeld. Andere gemeenten hebben hun verordening - mede op verzoek van de lokale belangenorganisaties
- voor de periode van 1 jaar vastgesteld.

In beide situaties dienen deze gemeenten in de herfst van 2007 een nieuwe modelverordening aan het college van Burgemeester en Wethouders voor te leggen. Anders is de nieuwe verordening niet van kracht per 1 januari 2008.

Helaas zullen deze gemeenten nog niet beschikken over de eventuele verbeteringen in de modelverordening van de VNG.

Wat doen?
Indien uw gemeente voor 2008 een verordening gaat vast stellen, dan kunt u het volgende doen:
wijs de gemeente erop dat er in 2008 een nieuwe modelverordening individuele voorzieningen Wmo van de VNG komt;
wijs de gemeente op de uitspraak van de rechter in Groningen (zie elders in deze nieuwsbrief) en bepleit dat de gemeente de gevolgen van deze uitspraak op het gebied van indicatiestelling en huishoudelijke verzorging verwerkt in haar nieuwe modelverordening;
bepleit dat de gemeente haar verordening slechts voor 1 jaar vaststelt, aangezien er in 2008 een nieuwe modelverordening van de VNG komt. Bovendien zal er in 2008 de nodige jurisprudentie over de Wmo komen.

Meer informatie in de VCP-handreikingen, getiteld: 'Het toetsingskader Wmo', november 2006
'Strategie richting raad - verordening individuele voorzieningen Wmo', september 2006
'Reactie op verordening individuele voorzieningen Wmo van de VNG', augustus 2006.

Indien u al een reactie heeft opgesteld op een eerdere Wmo-verordening, dan kunt u deze reactie aanpassen aan het nieuwe voorstel van de gemeente. Bovendien kunt u kijken welke van de genoemde knelpunten in de Wmo (elders in deze nieuwsbrief) ook van toepassing zijn in uw gemeente.


3. Knelpunten in de Wmo

Via www.meldpuntwmo.nl kunt u lezen welke knelpunten er over de Wmo gemeld zijn.

Hieronder staan de belangrijkste knelpunten over voorzieningen op grond van een inventarisatie onder consulenten van Programma VCP. Mogelijk kunt u bij de evaluatie van de Wmo laten onderzoeken of deze knelpunten ook in uw gemeente voorkomen.
Mocht u deze knelpunten herkennen dan kunt u oplossingen hiervoor inbrengen bij de gemeente, indien zij een nieuwe verordening individuele voorzieningen Wmo vast gaan stellen.

Geen compensatieplicht
De gemeente hanteert geen compensatieplicht, maar een ingeperkt Wvg-beleid en AWBZ-beleid voor de huishoudelijke verzorging. Voorbeelden hiervan zijn: primaten in de verordening (gedwongen verhuizing)
alleen het verstrekken van sportrolstoelen en niet van andere sportvoorzieningen.
In dat geval is het verstrekkingenboek ook niet gebaseerd op de compensatieplicht, maar op de Wvg en huishoudelijke verzorging in de AWBZ.

In een aantal gemeenten is het helaas al voorgekomen dat terminale mensen niet tijdig hun voorziening krijgen door te lange procedures of discussie welke instantie de voorziening moet verstrekken.

Huishoudelijke verzorging
Knelpunten in de huishoudelijke verzorging zijn al vaker in de publiciteit geweest. Vandaar dat we ze hier kort opsommen:
alphahulp in plaats van huishoudelijke verzorging
geen vervanging tijdens de vakantie van de alphahulp allochtonen, die de Nederlandse taal onvoldoende beheersen leveren huishoudelijke verzorging
vrijwilligers en uitkeringsgerechtigden leveren huishoudelijke verzorging geen huishoudelijke verzorging, omdat je een gezonde partner hebt thuiszorgorganisaties dreigen geen huishoudelijke verzorging meer te leveren.

PGB
Mensen vragen geen persoonsgebonden budget (PGB) aan, omdat het PGB 75 procent of minder is van de voorziening in natura. Dit in tegenstelling tot de wet, die zegt dat het PGB vergelijkbaar moet zijn aan een voorziening in natura.
Het PGB is in een aantal gemeenten geen vrije keuze. De gemeenten bepalen wie een PGB krijgt.

Mantelzorg
Gemeenten doen een groot beroep op mantelzorgers, die daardoor overbelast dreigen te raken. Ook krijgen mantelzorgers en vrijwilligers geen individuele voorziening op grond van de Wmo.

Eigen bijdrage
Gemeenten vragen maximale eigen bijdragen voor voorzieningen, waardoor mensen met beperkingen in financiële problemen komen. Gemeenten gebruiken begrippen als forfaitair bedrag en financiële tegemoetkoming om zo weinig mogelijk aan voorzieningen te hoeven betalen.

Wmo: Uw mening telt!

De landelijke belangenorganisaties willen een beter beeld krijgen van de aard en omvang van de problemen rond de Wmo. Zo kunnen de belangenorganisaties de Kamerleden beter informeren over wat goed en wat niet goed loopt in de dagelijkse praktijk en uitvoering van de Wmo.

U kunt daar bij helpen door uw ervaringen te melden bij het landelijke Wmo Meldpunt op www.wmomeldpunt.nl. En door uw achterban op te roepen om ervaringen aan het meldpunt door te geven. Dan kunnen al die meldingen worden meegenomen naar de Kamerleden.

Het meldpunt verzamelt álle signalen over de Wmo. Dus over problemen bij een aanvraag, het opheffen van een lokaal platform, maar ook meldingen over gemeenten waar het goed geregeld is.

Uw melding telt mee als de Tweede Kamer in september de Wmo opnieuw behandelt. Doe mee en tel mee!

Lees verder op: www.wmomeldpunt.nl.

Bussemaker zit gemeenten achter de broek
Staatssecretaris Jet Bussemaker gaat gemeenten die geen zin hebben om huishoudelijke verzorging in de vorm van een persoongebonden budget uit te keren achter de broek zitten. Klanten van de thuiszorg hebben daar recht op.

VVD-Kamerlid Anouchka van Miltenburg kwam met een lijst van gemeenten die zich hier met een jantje-van-leiden vanaf proberen te maken. Sommige gemeenten proberen zelfs klanten van de thuiszorg ertoe te bewegen af te zien van een persoonsgebonden budget, stelde Van Miltenburg.

De staatssecretaris zei in het overleg met de Tweede Kamer deze vorm van 'naming and shaming' wel over te willen nemen. Ze gaat gemeenten op de vingers tikken en waar nodig hun besluitvorming terugdraaien. Gemeenten vinden het uitkeren van de budgetten soms te veel gedoe. Ze zien liever dat zorginstellingen de hulp in natura leveren.


4. Indicatie intramurale zorg en HV

Mensen die een verblijfsindicatie hebben voor intramurale zorg, maar die daarvan nog geen gebruik kunnen of willen maken, konden tot 1 januari 2007 thuis huishoudelijke verzorging (HV) krijgen vanuit de AWBZ. Mensen die in deze situatie komen te verkeren ná 1 juli 2007, krijgen eveneens hun HV vergoed vanuit de AWBZ (in termen van een zorgzwaarte pakket).

Voor diegene van wie de indicatie afloopt tussen 01-01-2007 en 01-07-2007 zou er een probleem ontstaan omdat er vanuit de AWBZ geen indicatie voor HV meer gegeven kan worden en een indicatie HV bij de gemeente aangevraagd moet worden.

Het ministerie van VWS heeft geconstateerd dat er voor die groep mensen een overgangsregeling moet komen, zodat zij niet opeens te maken krijgen met twee verschillende aanvragen voor vervolgindicatie: één voor de AWBZ- functies en één voor de HV (Wmo). VWS heeft de regeling getroffen dat voor deze groep mensen de indicatie met een aantal maanden administratief moet worden verlengd.

Doelgroep
De regeling heeft uitsluitend betrekking op cliënten die aan de volgende criteria voldoen:
de cliënt heeft een indicatie voor verblijf en ontvangt de zorg extramuraal

de indicatie loopt af tussen 01-01-2007 en 01-07-2007 de cliënt vraagt een verlenging met gelijkblijvende zorg.

Het verzoek van de staatssecretaris is om de indicatiebesluiten te verlengen. Door het bestaande besluit te verlengen wordt voorkomen dat er een nieuw besluit moet worden afgegeven waarin de HV komt te vervallen.

Tijdelijke beschikking
Als blijkt dat de gemeente de herindicatie van alle overgangscliënten niet vóór 1 januari 2008 kan afronden, dan kan de gemeente volgens de VNG de overgangscliënten die voor 1 januari 2008 nog niet zijn geherïndiceerd voorzien van een tijdelijke ambtshalve beschikking. In deze beschikking staat dat de cliënt tijdelijk recht op zorg heeft zoals de cliënt dit ook had onder de AWBZ. Daarnaast zal de beschikking aan moeten geven dat de gemeente in 2008 nader onderzoek zal doen en hiervoor op korte termijn contact zal opnemen met de cliënt.

Wmo beschikking HV en WVG
Voor ongeveer 300.000 cliënten loopt eind 2007 het overgangsrecht Wmo af. Als voortzetting van de huishoudelijke verzorging en Wvg-voorzieningen in 2008 voor deze cliënten nodig is, is het van belang dat zij voor het eind van 2007 een Wmo-beschikking ontvangen.
De gegevens over de cliënten die op grond van het overgangsrecht huishoudelijke verzorging krijgen, zijn beschikbaar bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Deze gegevens mogen in het kader van de privacy niet zomaar overgedragen worden aan gemeenten. Cliënten moeten hiervoor toestemming geven.

Belangrijk is om spoedig met uw gemeente te overleggen hoe de gemeente de overgang van deze cliënten naar de Wmo voor het eind van 2007 zo goed mogelijk regelt.

5. Cadeautje mantelzorgers in het geding

Maar heel weinig mantelzorgers zullen dit jaar het cadeautje van 250 euro ontvangen. De regeling van ex-staatssecretaris Ross is te ingewikkeld en tijdrovend.

Het had zo mooi kunnen zijn. In november, op de dag van de mantelzorgers, zouden 223.000 onbezoldigde verzorgers een cheque van 250 euro ontvangen. Een cadeautje van de overheid voor het vele werk dat zij doen voor familie, buren of vrienden.

De uitvoering en het aantal aanvragen vallen zo tegen dat het potje van 65 miljoen euro nagenoeg onaangeroerd blijft.

Mezzo, de belangenorganisatie van mantelzorgers, vindt dat staatssecretaris Bussemaker de regeling zo snel mogelijk moet aanpassen. Sinds de mantelzorgvergoeding op 1 april werd ingevoerd, wordt bij de nieuwe indicatiestelling het werk van de mantelzorger geregistreerd bij het CIZ. In het nieuwe systeem wordt opgenomen hoeveel en wat voor mantelzorg iemand ontvangt naast de betaalde AWBZ-zorg. Die gegevens over de mantelzorg worden tegenwoordig doorgestuurd naar de Sociale Verzekeringsbank (SVB), die het extraatje voor de onbetaalde helpers uitkeert.

De regeling die oud-staatssecretaris Ross achterliet, lijkt onwerkbaar. Zo moeten mensen die al jaren thuiszorg ontvangen een herindicatie aanvragen om ook een mantelzorgvergoeding te krijgen. En mensen die helemaal geen zorg uit de AWBZ afnemen, moeten toch een indicatie aanvragen bij het CIZ als zij hun mantelzorger de 250 euro willen geven.

Ondersteuning mantelzorgers en de vrijwilligerszorg op de tocht In veel gemeenten staat de ondersteuning van mantelzorgers en de vrijwilligerszorg op de tocht. Dit komt omdat er sinds de invoering van de Wmo hiervoor minder geld beschikbaar is dan tot dusverre. Dit staat haaks op de doelstellingen van de Wmo en staat haaks op het beleidsprogramma van het kabinet.

Er dreigt een patstelling te ontstaan omdat noch het kabinet noch de gemeente verantwoordelijkheid neemt voor de ontstane situatie. Veel Steunpunten Mantelzorg en Vrijwilligerszorg zullen hun aanbod moeten gaan inkrimpen of zelfs beëindigen. Zij zullen door de terugloop van middelen op korte termijn medewerkers moeten gaan ontslaan.


6. Cliëntenraden Wwb onder zware druk door Wmo

Er komen steeds meer alarmerende berichten binnen dat cliëntenraden Wet werk en bijstand (Wwb) worden opgeheven of worden ondergeschoven bij een algemene cliëntenraad of adviesraad Wmo.

De Landelijke Cliënten Raad (LCR) en het Landelijk overleg cliëntenraden Sociale Zekerheid (LocSZ) doen een oproep om dit soort gegevens uit de lokale praktijk door te geven.

Meld uw ervaringen bij de LCR: info@lcr-suwi.nl.
De ervaringen worden gebundeld en meegenomen in een overleg van de LCR met staatssecretaris Aboutaleb in oktober.

7. Thuiszorg verkeert in problemen

Thuiszorgorganisaties in grote delen van Nederland zitten met de handen in het haar. Er is een schreeuwend tekort aan huishoudelijke hulpen. In de gemeente Ede is in september al een zorgstop. In Den Bosch wordt zelfs kennissen en familie gevraagd of ze willen bijspringen.

Bij de Thuiszorg Centrale Flevoland zijn er 120 vacatures, zegt John Woudenberg, zorgconsulent bij deze organisatie. Collega-instellingen spraken ook van een groot aantal openstaande functies. "De situatie is zorgwekkend", meent hij. "We moeten met steeds minder mensen het werk doen." Opleiding naar een hoger niveau van bestaande medewerksters en een gebrek aan motivatie bij mensen met een uitkering zijn er volgens Woudenberg de oorzaak van dat het aantal vacatures voor eenvoudig huishoudelijk werk alsmaar oploopt. "Ze zijn in veel gevallen te beroerd om huishoudelijk werk te doen."

Bij Icare, met thuiszorg actief in Flevoland, Drenthe en Overijssel, valt het aantal vacatures nog mee, maar over enige tijd zal er een groot tekort ontstaan aan alphahulpen, zegt Esther van Dalen. Alphahulpen zijn freelance huishoudelijke hulpen. "Na invoering van de Wmo is het aantal alphahulpen van 20 naar 80 procent gestegen. Veel van deze medewerksters willen echter vast werk en zullen een andere werkkring zoeken. We hopen dat gemeenten op dit punt hun verantwoording pakken. Anders zitten ze binnenkort met een groot probleem."

Volgens beroepsvereniging Verpleeg-kundigen en Verzorgenden is een slecht imago van het beroep er de oorzaak van dat openstaande functies niet vervuld worden. "Daarnaast heeft de invoering van de nieuwe wet tot onaanvaardbare bezuinigingen geleid", aldus woordvoerster Monique Verkerk.

De overheidscampagne 'Trots op de zorg' moet 6000 nieuwe medewerkers opleveren.

Ouderen nemen zelf thuiszorg in dienst
Noodlijdende thuiszorgorganisaties zetten cliënten onder druk om hun vertrouwde thuiszorghulp zelf in dienst te nemen. Dat zadelt cliënten op met een verantwoordelijkheid die ze niet aan kunnen, zegt de Landelijke Organisatie Cliëntenraden (LOC). Dat kan hen in financiële problemen brengen.

Veel thuiszorgorganisaties hebben het moeilijk nu ze geen klanten en dus geld meer via de gemeente krijgen. Met een truc, via een PGB proberen de verliezers hun klanten te behouden.
De noodlijdende organisaties hopen dat de klant graag de eigen vertrouwde thuiszorghulp houdt en zo indirect voor hun bureau kiest. Een klant die geen PGB wil, moet 1 januari 2008 overstappen naar een door de gemeente gekozen organisatie.
Werknemers van de organisaties hebben moeite met de 'PGB-truc'. Zij hebben het gevoel cliënten te moeten 'ronselen' om hun baan te kunnen behouden.

De LOC vreest dat cliënten de administratie niet aankunnen, vooral omdat ze aan het eind van het jaar moeten verantwoorden waar het geld aan is uitgegeven. Wie daar niet uitkomt, betaalt uiteindelijk alles zelf of moet een dure kracht inhuren voor de administratie.

Belangenvereniging voor budgethouders Per Saldo spreekt van oneigenlijk gebruik van het PGB. Die mensen kiezen niet voor een eigen budget, maar voor die thuishulp. Ze hebben geen idee wat het inhoudt. De vereniging voorziet dat de noodgreep thuiszorgorganisaties niet zal redden. Daar is in veel gemeenten de vergoeding voor een uur huishoudelijke verzorging via een PGB te laag voor. Als ze het daarvan moeten hebben, gaan ze hartstikke failliet. En wat moeten die cliënten dan?


8. SP start publiekscampagne thuiszorg

Het comité 'Zorg geen Markt', dat is opgericht door Tweede Kamerlid Agnes Kant en tientallen mensen die werkzaam zijn in de zorg, is een actie begonnen onder de slogan: Stop Uitverkoop Thuiszorg!

Op meer dan 15 publieke en commerciële radiozenders worden de komende weken honderden spotjes uitgezonden met de oproep om de actie te steunen. Ook wordt er geadverteerd in tijdschriften en op websites.

De verzamelde protesthandtekeningen zullen dit najaar tijdens een manifestatie in Den Haag worden aangeboden aan het kabinet en de Tweede Kamer.

Meer informatie: www.zorggeenmarkt.nl.


9. Netto PGB in Wmo

Bij de invoering van de Wmo wilden gemeenten het PGB Wmo netto aan cliënten kunnen uitkeren (dan zijn eigen bijdragen al van het PGB afgetrokken). Al snel werd duidelijk dat gemeenten dat volgens de wet niet mochten. Alleen het Centraal Administratie Kantoor (CAK) mag de eigen bijdrage vaststellen, opleggen en innen (art.16 Wmo). Gemeenten konden dus alleen een PGB bruto verstrekken.

Door Per Saldo en gemeenten is aangedrongen om te zoeken naar een manier waarop gemeenten, binnen de kaders van de wet, toch een netto PGB konden uitvoeren.

Oplossing
De VNG, Per Saldo en het CAK zijn tot de onderstaande oplossing gekomen. In deze variant worden de budgethouder en gemeenten zo min mogelijk administratief belast.

Gemeenten vragen aan het CAK om over de te verstrekken netto PGB's de eigen bijdrage te berekenen.
Het CAK berekent de maximale eigen bijdragen en stuurt een kennisgeving en beschikking aan de PGB-houder.
Het CAK bericht aan gemeenten de berekende maximale eigen bijdragen voor de PGB's in een periodiek overzicht per gemeente.
De gemeente kan aan haar burger een netto PGB uitkeren. Tussen de gemeenten en het CAK volgt geen onderlinge verrekening van de eigen bijdragen ten aanzien van de PGB.
Een gemeente kan het administratieve proces rond de netto PGB's uitbesteden aan een derde partij, nadat de netto-variant berekend is.

De gemeente kan vanaf 1 augustus 2007 een netto PGB uitkeren, maar hoeft dat niet te doen. Omdat een netto PGB voor klanten veel inzichtelijker is, kunt u als lokale belangenorganisatie er op aandringen bij de gemeente om met een netto-PGB te werken.

PGB onbekend
Meer dan 40 procent van mensen met een beperking kent het persoonsgebonden budget (PGB) niet. Zo blijkt uit de SCP-publicatie 'Meedoen met beperkingen. Rapportage gehandicapten 2007' die op 10 juli is verschenen. Uit het rapport blijkt verder dat mensen met een ernstige (chronische) beperking hun PGB voornamelijk inzetten op het gebied van huishoudelijke verzorging (97%), persoonlijke verzorging (21%) en verpleging (14%). Meer dan de helft van deze mensen (56%) koopt zorg in bij een particuliere hulp. Een derde van deze budgethouders betaalt informele hulpen uit het PGB en bijna 25 procent de thuiszorg.

Uit het onderzoek blijkt dat bijna alle budgethouders met een matige tot ernstige (chronische) beperking tevreden zijn met de hulp die zij inkopen met het PGB. Meer dan 75 procent van deze mensen vindt wel dat een PGB voor veel administratieve rompslomp zorgt en 61 procent van deze budgethouders vindt het moeilijk om goede hulp te vinden.

Meer informatie over dit onderzoek vindt u op www.scp.nl.


10. Belangrijke rechterlijke uitspraak voorzieningen Wmo

Het college heeft een persoonsgebonden budget (PGB) toegekend voor huishoudelijke verzorging. Hierbij valt belanghebbende in klasse 1 (HV1), waarbij 0 tot en met 1,9 uur hulp per week kan worden toegekend. Het PGB bedraagt 10,87 euro per uur.

De voorzieningenrechter van de rechtbank in Groningen overweegt dat, gelet op artikel 4 Wmo, niet alleen kan worden uitgegaan van de vraag van belanghebbende. Hiermee heeft het college een te beperkte invulling gegeven aan haar eigen verantwoordelijkheid in het kader van de Wmo. Die eigen verantwoordelijkheid brengt mee dat, rekening houdend met de hulpvraag van de belanghebbende, op grond van een zelfstandig onderzoek door het college de zorgbehoefte van de belanghebbende wordt vastgesteld.

Onderdeel van de compensatieverplichting is dat zorgvuldig onderzoek wordt gedaan naar de beperkingen en zorgbehoefte van belanghebbende en de (omvang van de) voorzieningen die getroffen moeten worden. Van het college mag worden verwacht dat op inzichtelijke en toetsbare wijze onderzoek wordt gedaan naar de (aard van de) beperkingen en de omvang van de voorzieningen die noodzakelijk zijn om de beperkingen van de belanghebbende op te heffen of te verminderen. Het college heeft de indicatiestelling ter beoordeling van aanvragen voor huishoudelijke verzorging in het kader van de Wmo niet uitbesteed. Het rapport voor deze aanvraag is opgesteld door een bij de gemeente werkzame ambtenaar. Dit rapport voldoet om de volgende redenen niet aan de eisen die daaraan mogen worden gesteld:

op basis van het advies kan niet worden vastgesteld of de rapporteur over de deskundigheid beschikt om een indicatie te stellen; uit het advies kan niet worden afgeleid of de indicatiestelling aan de hand van een protocol of bepaalde richtlijnen heeft plaatsgevonden; uit het advies kan niet worden opgemaakt welke activiteiten zijn ondernomen om tot de indicatie te komen.

Het beleid van de gemeente is dat, bij een eenpersoonshuishouden en een huis met twee kamers, de omvang van indicatie 1 x 3 uur per 14 dagen of 90 minuten per week bedraagt. Door het college is niet inzichtelijk gemaakt waar deze normen op zijn gebaseerd. Voorts lijkt bij deze normstelling geen ruimte te zijn gecreëerd voor het meewegen van de omstandig-heden van het individuele geval, behoudens een beperkt aantal opgesomde uitzonderingsgevallen. Met dit beleid heeft het college op onjuiste wijze invulling gegeven aan de op haar rustende compensatieverplichting.

De voorzieningenrechter is van oordeel dat niet valt in te zien dat het PGB van 10,87 euro per week voldoende kan zijn om de geïndiceerde hulp in te kopen. Hierbij wordt in aanmerking genomen dat de bij de voorzieningenrechter bekende PGB-tarieven 2007 voor de AWBZ aanmerkelijk hoger liggen.

Tenslotte stelt de voorzieningenrechter dat de motivering, die op grond van artikel 26 Wmo in de beschikking moet worden opgenomen, ontbreekt. Het college heeft dan ook de op haar rustende motiverings-plicht geschonden.

Uw gemeente?
Deze uitspraak is mogelijk ook in uw gemeente van belang. Wel is het zo dat een andere rechter in een vergelijkbare situatie toch een andere uitspraak kan doen.

De uitspraak kan op uw gemeente van toepassing zijn indien de gemeente hetzelfde of een lager PGB hanteert als deze gemeente. De uitspraak is ook van toepassing op gemeenten, die bij de indicatiestelling geen onderzoek doen naar de beperkingen en op grond daarvan noodzakelijke voorzieningen. Bovendien dient de indicatiesteller volgens deze uitspraak te beschikken over de deskundigheid om een indicatie te stellen volgens protocollen of richtlijnen.


11. Lokale signalen


1. Almere - problemen inning eigen bijdrage

Zo'n 3500 mensen uit Almere wachten al sinds het begin van dit jaar op de inning van de eigen bijdrage in het kader van de Wmo.


1. Arnhem - Wmo Meldweek

De Gehandicaptenraad Arnhem (GRA) en MEE Gelderse Poort hebben samen een eerste onderzoek gedaan naar de Wmo-ervaringen bij cliënten in Arnhem. Dit hebben zij gedaan tijdens een Wmo-meldweek.

Tijdens de Wmo-meldweek:
zijn 1000 enquêtes verstuurd naar een breed bestand van de gemeente Arnhem en MEE
konden burgers bellen, mailen en chatten
was er de mogelijkheid om een huisbezoek aan te vragen.

Enkele knelpunten
Verplaatsen
Veel cliënten gaven aan problemen te hebben met verplaatsing via bus en trein:
openbaar vervoer wat niet goed toegankelijk is voor mensen die gehandicapt zijn
stations die niet goed bereikbaar zijn
ontevredenheid over de regiotaxi en Valys.
Problemen met verplaatsingen beperkt de mobiliteit van mensen met een beperking, maar beperkt hun vooral in hun sociale contacten en in hun deelname aan de maatschappij.

Meedoen in de samenleving
Het aanbod op het gebied van sport- en ontspanningsactiviteiten voor mensen met een beperking is minimaal.
Het blijft moeilijk om je goed te informeren over het aanbod wat er mogelijk is voor gehandicapten op het gebied van sport, cultuur, ontmoeting. De gemeentegids is niet toereikend. Een ontmoetingsplek voor mensen met een chronische ziekte of een verstandelijke handicap wordt gemist. Buurthuizen zijn niet toegankelijk voor deze doelgroepen.

Gemeentelijk loket
Het gemeentelijk loket is niet voor iedereen bereikbaar. Veel opmerkingen zijn gemaakt over de slechte bejegening en communicatie, te weinig privacy en te lange wachttijden bij het loket.

Overleg met de gemeente Arnhem
De resultaten van de enquêtes, telefoontjes en huisbezoeken zijn besproken met verantwoordelijke beleidsmedewerkers van de gemeente Arnhem.


1. Bolsward - samen gezellig eten

In Bolsward is in het kader van de Wmo een project gestart: Samen gezellig eten.

Doelstelling is om voor een groep die in een geïsoleerde situatie zit met regelmaat een 'tafeltje dekje' te organiseren. Hierdoor kunnen mensen die geïsoleerd leven of weinig financiële mogelijkheden hebben uit hun isolement worden gehaald en een gezellige avond met een goedkoop diner beleven.


1. Breda - aanpassing tarief PGB Wmo

De Gemeente Breda past de hoogte van het persoonsgebonden budget (PGB) voor de huishoudelijke verzorging in de Wmo aan.

De tariefswijziging is een aanzienlijke verbetering voor burgers die lichte huishoudelijke verzorging krijgen. Het PGB voor deze categorie wordt verhoogd van 11,40 naar 17,40 euro per uur. De gemeente Breda hanteert dit nieuwe tarief met terugwerkende kracht vanaf de datum van toekenning. Burgers met een PGB voor zware huishoudelijke verzorging gaan echter minder ontvangen. Dit bedrag wordt 17,40 euro (was 18,23 euro) per uur. Het nieuwe tarief gaat, voor burgers die op dit moment een persoonsgebonden budget ontvangen, in op 1 november 2007.

Breda was al de eerste gemeente die afziet van de verantwoording van het PGB door de budgethouders.


1. Den Bosch - debat Wmo als een rechtszaak

Een rechter, twee advocaten, een paar getuigen, een jury en kruisverhoren; niet iets wat je zou verwachten in een debat over de Wmo.

De gemeente Den Bosch en zorginstelling Divers hebben op een ongewone manier discussie gevoerd over de Wmo.
De stelling die in het 'kort geding' werd behandeld: 'Zorginstellingen missen de sociale infrastructuur in de wijk. Dit werkt belemmerend voor de participatie van mensen met een beperking. Het is hoog tijd dat het welzijnswerk zijn verantwoordelijkheid ten aanzien van deze doelgroep neemt.' Ofwel, mensen met een verstandelijke en lichamelijke handicap kunnen niet genoeg meedoen in de wijk. En dat terwijl 'meedoen' één van de doelen is van de Wmo.


1. Dordrecht - Wmo-stage gemeenteraad

Gemeenteraadsleden in Dordrecht gaan stage lopen bij circa 15 maatschappelijke instellingen in de stad om een bijdrage te leveren aan het beleidsplan Wmo. Stageadressen zijn bijvoorbeeld het Leger des Heils, thuiszorgorganisaties en woningcorporaties.

De ervaringen van de stagiaires worden beschreven in het boekje 'Stage in de stad' (deel 3) dat in het najaar, als de stages zijn afgerond, wordt gemaakt. Meer informatie: www.dordrecht.nl/raad.


1. Haaren - aanvullende gemeente-lijke overgangsregeling Wmo

Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Haaren heeft ingestemd met de 'Aanvullende gemeentelijke overgangsregeling Wmo (2007)'.

Deze regeling houdt in dat cliënten in 2007, bij een ongewijzigde situatie, dezelfde huishoudelijke verzorging ontvangen, zoals zij die onder de AWBZ ontvingen. Dus als er geen wijzigingen zijn opgetreden in de persoonlijke situatie, behouden de cliënten uit de gemeente, na herindicatie, hetzelfde aantal uren huishoudelijke verzorging zoals voorheen. Ook het PGB verandert niet. De nieuwe situatie zal voor hen pas ingaan op 1 januari 2008.


1. Hoorn vraagt geen eigen bijdrage Wmo

De gemeente Hoorn gaat voorlopig geen eigen bijdrage vragen voor individuele voorzieningen in de Wmo. De gekozen variant van de eigen bijdrageregeling is voor het Centraal Administratie Kantoor (CAK) te ingewikkeld om nu al uit te voeren.

In de Verordening maatschappelijke ondersteuning heeft de gemeenteraad vastgelegd dat mensen die hulp bij het huishouden of een individuele voorziening (met uitzondering van rolstoelen) ontvangen daarvoor een eigen bijdrage betalen.

Variant
De raad heeft in december 2006 gekozen voor een variant waarin mensen met een inkomen tot 120 procent van het voor hen geldende sociale minimum geen eigen bijdrage zouden hoeven te betalen. Bij een inkomen boven 120 procent wordt een inkomensafhankelijke eigen bijdrage gevraagd.

Nieuwe problemen
Het (CAK) dat de eigen bijdrage berekent en int, kan deze variant tot zeker januari 2008 niet uitvoeren. Het bleek lastig om mensen met een inkomen tot
120 procent te compenseren. Iedere oplossing leek nieuwe problemen met zich mee te brengen, zoals klantonvriendelijkheid, rechtsongelijkheid of een te zware belasting voor de uitvoerders.

Teruggestort
De gemeente Hoorn heeft er nu voor gekozen dat mensen met een individuele voorziening geen eigen bijdrage hoeven te betalen. Alle aanmeldingen die tot nu toe bij het CAK zijn gedaan voor individuele voorzieningen worden ingetrokken en wie de eigen bijdrage al had betaald, krijgt het bedrag teruggestort.


1. Krimpen aan den IJssel helpt vrijwilligersorganisaties

De gemeente Krimpen aan den IJssel constateert dat het vrijwilligersorganisaties maar moeilijk lukt genoeg vrijwilligers te vinden.

Om de vrijwilligersorganisaties te ondersteunen heeft de gemeente een subsidieregeling in het leven geroepen. Vrijwilligersorganisaties kunnen hier terecht voor subsidies en mogelijk ook trainingen en cursussen. Per jaar stelt de gemeente 8.000 euro ter beschikking.


1. Nuth - Wmo vervoer gratis

Met ingang van 1 juli is in de gemeente Nuth het vervoer met de Regiotaxi voor 65 plussers met een Wmo-indicatie in de daluren gratis. Het gratis Wmo- vervoer is een onderdeel van het eerder gestarte experiment 'Gratis Openbaar Vervoer voor ouderen'. In dit kader reizen senioren gratis met de bus tijdens daluren.

Dit experiment is een initiatief van Parkstad Limburg, gemeente Nuth en het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Het experiment met het gratis Wmo vervoer loopt - net als het experiment met gratis busvervoer - tot 31 december 2007. Dan zal bekeken worden of er meer senioren gebruik maken van het openbaar vervoer. Dan wordt besloten of het wenselijk en mogelijk is om ook in de toekomst het openbaar vervoer gratis aan te bieden.


1. Rotterdam - extra geld voor mantelzorg

Rotterdammers die langdurig een zieke of gehandicapte naaste verzorgen, krijgen de komende jaren extra hulp van de gemeente Rotterdam. Het gemeentebestuur heeft daarvoor 2,4 miljoen euro uitgetrokken.

Rotterdam heeft zo'n zestigduizend mantelzorgers. Er zijn vier groepen die speciale aandacht van de gemeente krijgen.
verzorgers van mensen met dementie
allochtone mantelzorgers
mantelzorgers van patiënten met een psychische aandoening ex-mantelzorgers.

Mantelzorgovereenkomst
Rotterdammers die een zieke of gehandicapte naaste verzorgen, kunnen met hun deelgemeente een zogenaamde mantelzorgovereenkomst afsluiten. Ze hebben dan recht op ondersteuning. Die ondersteuning kan heel verschillend zijn. Zo krijgt de ene mantelzorger een pas om gratis te parkeren bij het huis waar de zorg wordt verleend. Een ander krijgt sneller hulpmiddelen of kan cursussen en trainingen volgen. Als het de verzorger even te veel wordt of als hij bijvoorbeeld op vakantie gaat, regelt de deelgemeente professionele vervanging. Andere mogelijkheden zijn extra kinderopvang en boodschappenhulp. De deelgemeente helpt eventueel ook bij administratieve zaken, zoals de aanvraag van voorzieningen.

SCP voorziet groei van aantal mantelzorgers
Tussen 2006 en 2020 neemt het aantal informele zorgverleners toe van 1,4 tot 1,6 miljoen. Dat is een van de conclusies uit de SCP-publicatie 'Blijvend in balans'. Hierin wordt een beeld geschetst van het toekomstige aanbod en het gebruik van informele zorg.

Ongeveer 200.000 65-plussers helpen zieke of gehandicapte familieleden, vrienden of bekenden. Het Sociaal Plan Bureau (SCP) merkt dat deze groep mantelzorgers in aantal het snelst stijgt. Het is ook een kwetsbare groep, die vaker last heeft van gezondheidsproblemen.

De toename van het aantal ontvangers van mantelzorg groeit naar verwachting met drie procent, terwijl het aantal helpers stijgt met twaalf procent. De ontvangers zullen in dat geval meer helpers tot hun beschikking hebben, maar of de zorg voldoende is, blijft een vraag.

Meer informatie: www.scp.nl.


1. Terneuzen - Zorgsaam betaalt zieke alphahulp zelf

Cliënten van Zorgsaam in Zeeuws-Vlaanderen hoeven niet zelf het salaris van hun alphahulp betalen wanneer die door ziekte geveld is. Zorgsaam neemt, net als in het verleden het geval was, de betaling van de hulpen voor haar rekening.

Volgens de directeur van de Zeeuws-Vlaanderse zorginstelling zullen de tekorten van zijn instelling door het bekostigen van de ziektegelden van de alphahulpen verder oplopen. "Duidelijk is wel dat we ook voor dit probleem in samenspraak tussen zorgverzekeraars en gemeenten een oplossing moeten vinden. We kunnen de medewerkers niet laten vallen, maar ook de patiënten niet", aldus de directeur.


1. Uithoorn - notitie participatie Wmo

De Seniorenraad en de Participatieraad Gehandicapten Uithoorn hebben gezamenlijk een notitie over participatie Wmo in de gemeente geschreven. Ook interessant voor andere belangen-organisaties.

De Seniorenraad en de Participatieraad Gehandicapten Uithoorn stellen voor om de participatie Wmo te laten plaatsvinden via een zogenoemde Participatieraad. Deze Participatieraad bestaat uit deskundige vertegenwoordigers van belangenorganisaties op het gebied van welzijn en zorg en enkele onafhankelijke deskundigen. De leden van deze Participatieraad dienen opvattingen en wensen van de burgers over onderwerpen in deze raad in te brengen. Bovendien dienen zij de beleidsontwikkeling en besluitvorming in de politieke organen optimaal te beïnvloeden.
Overigens is professionele ondersteuning van de Participatieraad noodzakelijk.
De mogelijkheid om ad hoc deskundigheid bij bepaalde zaken te betrekken moet ook bestaan.

De Seniorenraad en de Participatieraad vinden dat participatie in een veel eerder stadium van het beleidsontwikkelings- en besluitvormingsproces moet plaats vinden dan nu gebruikelijk is. Dit kan via ambtelijk overleg. Het overleg zou voor beide partijen vanuit een open situatie moeten plaatsvinden, overigens met inachtneming van ieders eigen verantwoordelijkheid. Door dit overleg ontstaat waarschijnlijk een breder draagvlak voor de uiteindelijke besluitvorming. 'Politiek' overleg tussen bijvoorbeeld de wethouder of fracties uit de gemeenteraad en de Participatieraad, kan het participatieproces stroomlijnen. Welk overleg ook plaatsvindt, het zal altijd mogelijk moeten zijn dat de Participatieraad toch een afwijkend standpunt inneemt.


12. Aan het woord: Jan Wilgenhof

Cliëntenparticipatie Wmo levert resultaten op

In Lochem is CliëntenParticipatie Lochem (CLP) belangenbehartiger op het gebied van de Wmo en de Wet werk en bijstand (Wwb). Voorzitter Jan Wilgenhof vertelt welke resultaten het CLP heeft bereikt op het gebied van de Wmo en hoe zij dat hebben gedaan.

Hoe is het cliëntenplatform samengesteld?
CPL heeft elf leden. Deze mensen met verschillende kwaliteiten zetten zich in voor de Wmo en de Wwb. Zij beschikken onder andere over ervaringsdeskundig-heid, inzicht in de gemeentelijke organisatie, bestuurlijke ervaring en kennis op het gebied van toegankelijkheid en inkomen. De gemeente heeft Jan Wilgenhof aangesteld als betaald onafhankelijk voorzitter.

Voorzitter Jan Wilgenhof: "Mijn belangrijkste taak is om voor een goed functionerend orgaan te zorgen. Het orgaan moet voldoende bemenst zijn, zonder veel verloop. Dit is in ieder geval gelukt. We zijn nu al vanaf het begin met dezelfde groep bij elkaar. CLP bestaat nu drie jaar. De niet- ervaringsdeskundigen verzetten het meeste werk. Voor de ervaringsdeskundigen is de tijdsinvestering door alle problemen die zij zelf al hebben soms te veel. Wel hebben we goed gebruik gemaakt van datgene wat de ervaringsdeskundigen zelf ondervinden."

Wat doet CPL op het gebied van de Wmo? Wilgenhof: "Vanaf januari 2006 hebben we besloten ons volledig in te gaan zetten voor het Wmo beleid. Onze eerste stap was om zo veel mogelijk partijen uit te nodigen. Dat waren niet alleen directe gebruikers van de Wmo, maar ook welzijnsinstellingen. Hieruit is een groep mensen ontstaan die regelmatig bij elkaar komt. Dit noemen wij de filoclub. Ook hebben we medewerkers van Programma VCP en Zorgbelang gevraagd ons te ondersteunen. Dit hebben ze vanaf het begin gedaan."

"Vervolgens hebben we een model opgesteld voor zowel burgerparticipatie als cliëntenparticipatie. Dit model hebben we verzonden naar de gemeente. Het heeft maanden geduurd voordat we hier een reactie op kregen. Dit kwam doordat er wisselingen waren bij de projectleider en wethouder Wmo." "Bij de nieuwe wethouder en projectleider hebben wij ons direct bekend gemaakt. In het begin liep dit niet zo goed. Daar is toch verandering in gekomen. CLP heeft namelijk een paar keer bij de commissie ingesproken dat er geen sprake was van cliëntenparticipatie. Dit is echter wel een verplichting op grond van de wet. We onderhielden goede contacten met de politiek. We maakten dus dankbaar gebruik van het duale stelsel van de gemeente. We stuurden veel brieven naar de verantwoordelijk ambtenaren en gingen met ze praten."

"Op het moment dat de gemeente de verordening individuele voorzieningen Wmo ging maken, was er nog nauwelijks sprake van cliëntenparticipatie. Na weer ingesproken te hebben, werden ambtenaren en wethouder door de commissieleden onder druk gezet om meer met ons samen te werken."

Hoe heeft CLP invloed uitgeoefend op de Wmo verordening? De ambtenaren vertelden dat de Wmo beleidsarm ingevoerd zou worden. Dit betekende eigenlijk dat de bestaande Wvg verordening werd omgezet in de verordening Wmo van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.

Jan Wilgenhof: "Wij hebben als uitgangspunt steeds de modelverordening van Programma VCP genomen. Zonder deze handreiking hierover hadden we veel minder bereikt dan nu het geval is.
Wij hebben de verordening beoordeeld en kwamen tot maar liefst 87 opmerkingen. Velen daarvan waren zeer principieel."

"We hebben toen alle commissie- en raadsleden uitgenodigd. Er kwamen ongeveer 35 personen op deze bijeenkomst. Daar hebben we al onze standpunten uitgelegd. Voordeel voor ons was dat de wethouder en de ambtenaar nog niet met de commissie over de Wmo verordening hadden gesproken. De commissie- en raadsleden waren zeer onder de indruk van onze deskundigheid. De commissieleden hebben grote druk uitgeoefend op de wethouder en ambtenaren. Opeens werden we bij alles betrokken en voor allerlei besprekingen uitgenodigd."

Hoe ziet de verordening Wmo er dankzij jullie uit? Wilgenhof: "Uiteindelijk zijn niet alle 87 punten overgenomen. De gemeente had er namelijk voor gekozen om de Wmo voorlopig beleidsarm in te voeren. Een paar zeer belangrijke punten hebben we gelukkig wel kunnen realiseren.
1. De verordening kende geen einddatum. De verordening heeft nu een looptijd van twee jaar.

2. Het begrip compensatiebeginsel is veranderd in compensatieplicht. Daarnaast heeft de gemeente met ons afgesproken dat wij in de komende tijd regelmatig met de ambtenaren in gesprek gaan. Onderwerp van gesprek is de overgang van een beleidsarme naar beleidsrijke Wmo."

"Hierna heeft de gemeente de beleidsregels Wmo vastgesteld. Hier zijn we gelukkig vanaf het begin beter bij betrokken. Ook hierop hadden wij weer veel opmerkingen, maar liefst 68. Bijna al deze opmerkingen zijn door de gemeente overgenomen. Een prachtig resultaat en echt een verbetering voor de gebruikers!"

Tot slot?
Wilgenhof: "Ik moet wel zeggen dat het nu een stuk drukker voor ons is. We moeten er veel tijd in steken. Maar het is het allemaal wel waard geweest. We zijn erg tevreden met wat we hebben bereikt.
Ik ben er trots op dat we uithoudings-vermogen en deskundigheid hebben getoond."


13. Signalering

Wmo-Sporttas
Gemeenten zijn druk bezig met de uitvoering van de Wmo. In de wet is sport en bewegen niet opgenomen. Ondanks dat gaan er steeds meer stemmen op dat sport en bewegen een bijdrage kan leveren bij het (kunnen) voldoen aan de wettelijke verplichtingen. De vraag is hoe en wat?

In mei 2006 heeft het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) de brochure 'Kansen voor sport en bewegen in de Wmo' uitgebracht. Hierin staan mogelijkheden beschreven, vooral vanuit het gezichtspunt van de sport en beweegsector. Een rondgang langs Wmo-beleidsplannen leert echter dat bij maar vier procent van de gemeenten sport en bewegen een plek heeft gekregen. Om meer gemeenten aan te zetten sport en bewegen op te nemen in de Wmo heeft het ministerie van VWS NISB de opdracht gegeven om een zogenoemde 'Wmo-Sporttas' samen te stellen. De bedoeling hiervan is om gemeenten op de volgende boodschap te wijzen:

'Wmo is een uitstekende aanleiding voor ontwikkeling van integraal beleid. Sport en bewegen kan daarbij bij uitstek als uitstekend vehikel dienen om sociale en maatschappelijke participatie gestalte te laten krijgen'.

De verwachting is dat de sporttas medio september klaar is. Tijdens de Ontmoetingsdag Sport en Bewegen op 16 oktober a.s. besteedt NISB uitgebreid aandacht aan de tas.

Meer informatie: rob.aldenkamp@nisb.nl of (0318) 490900.

Innovatiefonds gaat niet door
Tijdens het congres 'delen in verandering' op 31 januari 2007 heeft de toenmalige staatssecretaris aangekondigd dat er een innovatiefonds zou komen om de vernieuwing in de Wmo te stimuleren. De afgelopen maanden heeft de staatssecretaris gezocht naar de wijze waarop die vernieuwing daadwerkelijk gestalte kan krijgen. Het subsidiëren van innovatieve projecten is echter niet haalbaar gebleken; het druist zelfs in tegen kabinetsbeleid dat beoogt het aantal specifieke uitkeringen aan gemeenten terug te dringen. Dit betekent dat innovatie in de Wmo op een andere manier dan via subsidiëring gestalte zal gaan krijgen.

Op welke wijze het ministerie van VWS in 2007 en daarna vernieuwing wil stimuleren, zal na de zomer op de website www.invoeringwmo.nl bekend worden gemaakt.

Toelichting eigen bijdrage Wmo
U kunt via het gratis nummer 0800-1925 de CAK-brochure 'Toelichting eigen bijdrage Wmo' opvragen.

Onderzoek naar effectieve burgerparticipatie
Pauline Heijkoop heeft de burger-participatie in de Wmo in de gemeente Boskoop onderzocht. Een van de onderzoeksvragen van haar afstudeer- onderzoek was, of de burgers tevreden zijn over hun inbreng bij de invoering van de Wmo.
Daarnaast heeft zij onderzocht hoe de gemeente Boskoop de burgerparticipatie zo effectief mogelijk kan maken.

Beide onderzoekvragen worden beantwoord in het rapport 'Werken aan burgerparticipatie. De totstandkoming van een Wmo-raad'.

Wees helder in de begrippen die je gebruikt, vermijd 'ambtelijk' taalgebruik en maak verwachtingen van de gemeente, burgers en de Wmo-raad over elkaar duidelijk. Dit zijn enkele adviezen aan gemeenten om de burgerparticipatie in de Wmo zo effectief mogelijk vorm te geven.

Een opvallende uitkomst van het onderzoek is verder dat de burgers in Boskoop de Wmo-raad als leidend zien in de besluitvorming in plaats van de gemeenteraad.

Het rapport is te vinden op www.invoeringwmo.nl onder 'kennis & praktijk'.


14. Contact

Ondersteuning
Heeft u een vraag voor ondersteuning bij lokale belangenbehartiging? Neem dan contact op met de VCP-consulent bij u in de buurt of met één van de regiomanagers van Programma VCP.

Jan Fousert - regio Noord (Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel, Flevoland), 06 52540644, jfousert@programmavcp.nl
Astrid van Koppen - regio West (Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht Zeeland), 06 46166297, avankoppen@programmavcp.nl
Jan van den Baard - regio Zuid Oost (Gelderland, Noord-Brabant, Limburg),
06 46733073, jvandenbaard@programmavcp.nl.

Aanmelden
Aanmelden en afmelden voor de Wmo Nieuwsbrief kan door dit in een e-mailbericht te melden aan info@programmavcp.nl.

De volgende Wmo Nieuwsbrief verschijnt in oktober 2007.

Colofon
Redactie en opmaak: Sandra Overbeek
Reactieadres: Programma VCP
Postbus 1035, 3500 BA Utrecht
E-mail: info@programmavcp.nl
Website: www.programmavcp.nl