Guatemala: een alternatief voor een bendeleven 11 september 2007, Guatemala-stad - In Guatemala-stad zijn berovingen en moordpartijen heel gewoon. Vooral voor jongeren, die in de meeste gevallen deze misdaden begaan, of er het slachtoffer van zijn. De hulporganisatie Grupo Ceiba helpt hen bij het maken van de juiste keuzes.

Grupo Ceiba biedt de deelnemers een alternatief voor een bendeleven. Foto: Unicef Guatemala/2007/Medina Grupo Ceiba biedt de deelnemers een alternatief voor een bendeleven. Foto: Unicef Guatemala/2007/Medina

Respect en (schijn)veiligheid

Grupo Ceiba is actief in de wijk El Limon en in andere wijken waar bendes de dienst uitmaken. "We bieden kinderen en jongeren alternatieven, zodat ze niet meer op straat rondhangen waar ze het risico lopen door bendes gerekruteerd te worden," zegt Carlos de Leon Andrade van Grupo Ceiba.

In El Limon, net zoals in zoveel andere wijken in de stad, heeft elk gezin het arm. Door de armoede vallen kinderen en jongeren ten prooi aan de grijpgrage armen van bendes. Als ze lid worden van een bende zíjn ze opeens iemand en ervaren ze respect en (schijn)veiligheid, maar daarvoor moeten ze wel kiezen voor een bestaan vol geweld. Grupo Ceiba wil voorkomen dat ze deze keuze maken, door hen bijvoorbeeld de mogelijkheid te geven om te leren. "Veel kinderen zitten niet meer op school," zegt Andrade. "Daar zijn ze vanaf gestuurd omdat ze volgens de scholen niet gedisciplineerd genoeg waren. Hier kunnen ze verder leren. We doorbreken bij hen een voortdurend gevoel van frustratie."

Huiswerk maken in een van de klaslokalen van Grupo Ceiba. Foto: Unicef Guatemala/2007/Medina Huiswerk maken in een van de klaslokalen van Grupo Ceiba. Foto: Unicef Guatemala/2007/Medina

Pistool

De 18-jarige Mynor Amilcar Vasquez gaat elke dag met de bus naar El Limon, om daar aan het programma van Grupo Ceiba mee te doen. "Ik vind het leuk, het is anders," zegt hij. "Op andere scholen zijn er niet zoveel computers en gaat het er strenger aan toe. Hier zijn ze ook streng, maar je krijgt ook kansen."

Buiten het gebouw van Grupo Ceiba zijn de leerlingen zich voortdurend van de aanwezigheid van de bendes bewust. "Omdat ik niet van hier bent, denken ze dat ik bij een rivaliserende bende hoor," vertelt Mynor. "Op een dag werd ik opgewacht en kreeg ik een pistool onder mijn neus gedrukt. Ik moest al mijn bezittingen afgeven."

Grupo Ceiba is actief in El Limon, een van de armste wijken van de stad. Foto: Unicef Guatemala/2007/Medina
Grupo Ceiba is actief in El Limon, een van de armste wijken van de stad. Foto: Unicef Guatemala/2007/Medina

Krachtig en creatief

Ook al doet Grupo Ceiba nog zo zijn best, er is veel meer werk dan de medewerkers aan kunnen. In Guatemala maakt de helft van alle kinderen de basisschool niet af en er is daardoor een enorme behoefte aan opvang. Door het gebrek daaraan, vallen veel kinderen buiten de boot.

Afgelopen weekend waren er verkiezingen in Guatemala en alle kandidaten hadden oplossingen voor het probleem van de bendes bedacht. Voor Unicef staan echter altijd de rechten van kinderen voorop. Als ze eenmaal op het criminele pad zijn beland, moeten ze in het Guatemalteekse rechtssysteem beter behandeld worden dan nu het geval is, vindt Unicef.

Maar voorkomen is beter dan genezen. Jongeren zijn in de ogen van politie en rechters al bij voorbaat crimineel, zó groot is de angst voor het bendegeweld. Dat is jammer. "Jongeren die deel uitmaken van bendes zijn krachtig, hebben veel ideeën en zijn creatief," zegt Justo Solorzano van Unicef. "Daar moeten we juist gebruik van maken, waardoor ze hun imago kunnen veranderen."