abcdefgh
Aan
de voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Binnenhof 4
2513 AA DEN HAAG
Contactpersoon Doorkiesnummer
- -
Datum Bijlage(n)
6 september 2007 1
Ons kenmerk Uw kenmerk
DIZ/2007/444 -
Onderwerp
informatie ten behoeve van de technische briefing Galileo/SESAR op 12-09-07
Geachte voorzitter,
Op 12 september a.s. zal mijn ministerie van 10.00 11.00 uur een technische
briefing verzorgen over de Europese projecten Galileo en SESAR. Eerder heb ik u per
brief (vw07000391) geïnformeerd over de voornaamste aspecten die zullen worden
toegelicht.
Deze brief heeft tot doel u, ter voorbereiding van deze briefing, op de hoogte te
brengen van de laatste stand van zaken in het besluitvormingsproces van beide
projecten.
Galileo
Alvorens de uitkomsten van de Transportraad van juni 2007 verder toe te lichten,
schets ik nog even welke stappen in het project zijn genomen en hoe u hierover bent
geïnformeerd, naast de Algemene Overleggen ten behoeve van de voorbereiding van
de Transportraden.
Het besluit om over te gaan tot de definitiefase van Galileo is in 1999 genomen. In
maart 2002 heeft de Raad besloten tot het starten van de ontwikkelingsfase van het
project. In dit besluit wordt voor de bouw een private investering van 2/3 van de
kosten voorzien. Voor de ontwikkelingsfase is een Gemeenschappelijke Onderneming
opgericht. Deze organisatie, waarin de Europese Unie en het European Space Agency
gelijkelijk (financieel) participeerden heeft eind 2006 de werkzaamheden beëindigd.
De Galileo Supervisory Authority (GSA) heeft de verdere ontwikkeling en
voorbereiding van de bouwfase voortgezet.
Postadres Postbus 20901, 2500 EX Den Haag Telefoon 070 351 61 71
Bezoekadres Plesmanweg 1-6, 2597 JG Den Haag Fax 070 351 78 95
bereikbaar met tram 9 (station hs en cs) en bus 22 (station cs)
DIZ/2007/444
In november 2004 heeft mijn voorganger u per brief geïnformeerd (21501-33, nr. 69)
over de opzet (technische constellatie) en realisatie van het Galileo-project en de
Nederlandse belangen daar in. Deze informatie is u ter voorbereiding van de
Transportraad van december 2004 toegestuurd omdat een besluit genomen moest
worden om, onder voorwaarden, de bouw van het systeem ter hand te nemen. Ook
dit besluit ging uit van een private investering in de bouw van 2/3 van de kosten.
Na een jaar onderhandelen met een bedrijvenconsortium bleek dat de kosten hoger
zouden uitvallen dan de 1 mrd die was begroot. In 2006 maakten deze
onderhandelingen weinig voortgang. Hierdoor was het niet mogelijk om u nader te
informeren over een nieuw kostenplaatje. In de voorbereiding op verschillende Raden
heeft u globale informatie gekregen. Men schatte de totale kosten op max. 10 mrd,
waarvan gedurende de looptijd van de exploitatieconcessie (20 jaar) ongeveer 8 mrd
terugverdiend zou worden.
Begin 2007 bleek dat het niet mogelijk zou zijn tegen aanvaardbare kosten voor de
publieke kant een concessiecontract overeen te komen. Aan het bedrijvenconsortium
waarmee werd onderhandeld werd een ultimatum gesteld. Volgens afspraak in het
Algemene Overleg voorafgaand aan de Transportraad van maart 2007 heb ik u
daarover bij brief geïnformeerd (21501-33, nr. 120). In mei 2007 kwam de Europese
Commissie tot de conclusie dat geen vorderingen met het consortium mogelijk waren.
In de aanloop naar het besluit om de onderhandelingen te beëindigen heb ik u een
brief (21501-33, nr. 123) gestuurd over de alternatieven die de Europese Commissie
voorstelde en de Nederlandse positie. Dit ter voorbereiding van het Algemene Overleg
voor de Transportraad van juni 2007.
In lijn met mijn inzet heeft de Transportraad van juni 2007 het besluit genomen om de
onderhandelingen te beëindigen. Tegelijkertijd bestaat zeer brede steun om Galileo
toch te realiseren, mits zeker is dat een geloofwaardig scenario met adequaat beheer
realiseerbaar is. De Commissie heeft de opdracht gekregen om op korte termijn met
een concrete uitwerking te komen van het scenario waarin de bouwfase publiek wordt
gefinancierd en aanbesteed, inclusief voorstellen voor het management van het
project. Hierin zullen zowel de Europese Commissie als de European Space Agency en
de Galileo Supervisory Authority een rol spelen. Dit komt overeen met de Nederlandse
positie dat niet in juni een, in mijn optiek, overhaast besluit genomen zou worden.
De Europese Commissie zal tevens met voorstellen komen hoe de private sector kan
worden betrokken in de operationele fase van het systeem. Zoals eerder aan u
voorgelegd hecht ik hier aan teneinde te komen tot kostenefficiëntie en een goede
ontwikkeling van de veelbelovende markt voor toepassingen van satellietnavigatie in
het algemeen en Galileo in het bijzonder. Het belang van private financiering in een zo
vroeg mogelijk stadium is door de Duitse voorzitter Tiefensee in de vergadering
onderstreept. In een verklaring hebben Nederland en het Verenigd Koninkrijk dit
principe bevestigd. Hierin wordt ook een eerder besluit van de Raad herhaald dat
additionele financiering gevonden dient te worden in de EU begroting met
handhaving van de plafonds. De verklaring is door enkele kleine lidstaten gesteund.
---
DIZ/2007/444
Tot slot zal de Commissie met nieuwe voorstellen voor financiering komen, waarbij de
risico's, opbrengsten en tijdige realisatie zullen worden toegelicht. De komende
voorstellen bevatten ook de hoofdlijnen van het te volgen aanbestedingsbeleid.
SESAR
Ook voor wat betreft SESAR (Single European Sky ATM Research) geef ik u hierbij een
overzicht van de ontwikkelingen van het project en de wijze waarop u hierover bent
geïnformeerd. Ik zal eindigen met de laatste stand van zaken binnen SESAR.
Tijdens de Transportraad van december 2005 presenteerde de Commissie het SESAR-
programma (verslag 21501-33, nr. 92). Deze technologische component van het
Single European Sky (SES) initiatief is volgens de Commissie essentieel om het hoofd
te bieden aan de verwachte groei van het luchtverkeer met 150% tot 2025.
Vervolgens informeerde mijn voorganger u in het verslag van de Transportraad van
juni 2006 (21501-33, nr. 106) over de algemene oriëntatie die bereikt is over de
oprichting van een gemeenschappelijke onderneming (GO) voor de tweede fase
(ontwikkelingsfase) van het project. Een jaar later, tijdens de Transportraad van juni
2007, keerde het onderwerp van oprichting van de GO terug op de agenda (21501-
33, nr. 128). Ditmaal worden Raadsconclusies aangenomen over de GO. In de GO ligt
de centrale regiefunctie voor het beheer van de beschikbare budgetten en het bestuur
van de publiek-private samenwerking. In deze organisatie is een plaats ingeruimd voor
de Europese Unie, Eurocontrol en het bedrijfsleven. In de Raadsconclusies wordt onder
meer vastgelegd dat de industrie voor eind 2008 een bindende financiële toezegging
moet doen. Ook wordt afgesproken dat politieke sturing gewaarborgd blijft door
agendering op de Transportraad. Zo moet de Commissie tegen 2008 een voorstel
indienen bij de Raad over de overgang van de eerste fase (definitiefase) naar de
tweede fase (ontwikkelingsfase).
De vorige staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat lichtte u in een brief (21501-33,
nr. 100) nader in over de aard van mogelijke verbeteringen in het Europese luchtruim
en de plaats van het SESAR-project daarin. Hierin schreef zij dat de mogelijkheden om
het gebruik van het luchtruim op Europese schaal verder te optimaliseren (verbeteren
veiligheid, vergroten capaciteit) binnen de huidige kaders tegen grenzen aan lopen.
De EU probeert deze situatie te doorbreken met de ontwikkeling van de Single
European Sky. Met de SES wordt beoogd dat de wijze waarop de diverse landen
omgaan met het beheer van het luchtruim meer uniform geregeld wordt. SESAR dient
binnen dit kader te worden gezien als de technische component in de uitwerking om
te komen tot een Europees interoperabel, uitwisselbaar systeem voor
luchtverkeersleiding en bijbehorende procedures.
---
DIZ/2007/444
Tot slot informeer ik u over waar we op dit moment staan in het SESAR-project. De
huidige fase bestaat uit zes stappen, die uiteindelijk zullen leiden tot een Air Traffic
Management Masterplan. Momenteel bevindt stap drie (Target Concept) zich in de
afrondingsfase. De resultaten van de eerste twee stappen zal ik hieronder kort
weergeven:
In het op 31 juli 2006 gepubliceerde verslag over de eerste stap wordt een stand van
zaken opgemaakt van de maatschappelijke, economische en operationele context voor
de luchtverkeersleiding in het huidige Europa. Het verslag schetst een complex beeld
van het institutionele en technische kader, en roept dringend op tot vereenvoudiging.
In het verslag van de tweede stap dat op 22 december 2006 is gepubliceerd geeft het
bedrijfsleven een visie op de ontwikkeling van de sector in de komende 15 jaar. Hierin
stelt het bedrijfsleven zich een aantal doelen voor de ontwikkeling van nieuwe
systemen: een verdrievoudiging van de capaciteit, een halvering van de
eenheidskosten en een stijging van de veiligheid met een factor 10. Wat de
milieudoelstellingen betreft, kan SESAR in dit stadium nog geen kwantitatieve doelen
vaststellen, omdat dit afhankelijk is van de operationele en technische keuzes die
tijdens stap drie zullen worden gemaakt.
Partijen kunnen zich tot 15 september 2007 inschrijven als geïnteresseerde in
deelname aan de GO. Vervolgens is voor 2008 de officiële deadline gesteld voor
inschrijving als lid van de GO. De totale kosten voor de ontwikkelingsfase (die geleid
zal worden door de GO) bedragen 2,1 miljard en zullen gelijkelijk worden verdeeld
over de drie deelnemers aan de GO, te weten Eurocontrol, de Europese Gemeenschap
en de industrie.
Hoogachtend,
DE MINISTER VAN VERKEER EN WATERSTAAT,
Camiel Eurlings
Bijl: correspondentie over beide projecten
---
Ministerie van Verkeer en Waterstaat