Fotoakoestiek brengt bloedvaten rondom borsttumor in beeld
Eerste tests in ziekenhuis met Photoacoustic Mammoscope
Fotoakoestische technieken kunnen een waardevolle aanvulling vormen op
echo's en röntgenfoto's bij de vaststelling van borstkanker. Dat
blijkt uit de eerste tests bij patiënten waarbij gebruik is gemaakt
van de Photoacoustic Mammoscope die door de Universiteit Twente is
ontwikkeld. Vooral de verhoogde aanwezigheid van bloedvaten in en
rondom een tumor is op deze manier goed in beeld te brengen, aldus
onderzoeker Srirang Manohar van de groep Biophysical Engineering. De
tests zijn uitgevoerd in het Medisch Spectrum Twente en de
onderzoekers publiceren hun bevindingen op 13 september in het vakblad
Optics Express.
Bij vier van de vijf onderzochte patiënten meten de onderzoekers
gebieden met een hogere fotoakoestische intensiteit die zij
toeschrijven aan de `vascularisatie' van de tumor: de tumor wordt
gevoed door een dicht stelsel van kleine bloedvaten. Die zijn niet
altijd goed te zien op een röntgenfoto, maar kunnen een aanwijzing
zijn voor een kwaadaardige tumor. Fotoakoestiek lijkt daarmee
waardevolle extra informatie te kunnen geven over de aard van de
tumor: in één van de nu gepubliceerde gevallen wekken röntgenfoto en
echo de indruk van een goedaardig gezwel, terwijl de fotoakoestische
scan een ringvormig gebied laat zien met een hoge intensiteit die
wijst op mogelijke kwaadaardigheid.
Fotoakoestische afbeelding die een ringvormig gebied laat zien dat
wijst op tumor vascularisatie. Het betreffende gebied ligt op een
diepte van 12 mm vanaf het oppervlak van de borst.
Luisteren naar licht
De Twente photoacoustic mammoscope (PAM) die door de UT-onderzoekers
is ontwikkeld, maakt gebruik van gepulst licht uit een laser, waarmee
een gedeelte van de borst wordt gescand. Door de absorptie van de
laserpulsen bijvoorbeeld door een bloedvat, vindt er lokaal lichte
opwarming plaats, die een drukgolf tot gevolg heeft. Die drukgolf is
vervolgens te detecteren als ultrageluid. Door nu te berekenen waar de
drukgolf vandaan is gekomen, kan de plaats van het bloedvat zichtbaar
worden gemaakt. Een alternatief zou zijn om direct het licht te meten
dat door het weefsel schijnt. Dit wordt echter onderweg dusdanig
verstrooid dat het complex is om een goede afbeelding te krijgen. Zou
alleen ultrageluid gebruikt worden zoals bij een echo, dan komen de
details van bloedvaten niet in beeld omdat bloed nauwelijks
ultrageluid reflecteert. De combinatie van licht en ultrageluid heft
deze beide nadelen op: ultrageluid wordt niet verstrooid en het
fotoakoestische signaal geeft het effect van licht op de bloedvaten
weer.
De Twente Photoacoustic Mammoscope
Sneller
Anders dan bij het maken van een röntgenmammogram, wordt de PAM-scan
uitgevoerd terwijl de patiënt ligt. De borst wordt slechts licht
ingeklemd en het onderzoek is weinig belastend. Wel kost een scan op
dit moment nog ongeveer een half uur. Met snellere detectoren voor
ultrageluid is deze snelheid op te voeren, verwacht Manohar.
Het onderzoek toont de bruikbaarheid van fotoakoestiek aan om
vascularisatie rondom een tumor in beeld te brengen. Nader onderzoek
is nodig om vast te stellen tot op welke hoogte deze beelden iets
zeggen over de aard van de tumor. Hiervoor zijn klinische studies op
grotere schaal nodig.
Het onderzoek is een samenwerking van het Instituut voor Biomedische
Technologie (BMTI) van de UT met de ziekenhuizen van Medisch Spectrum
Twente in Enschede en Oldenzaal. Srirang Manohar wordt ondersteund
door de Technologiestichting STW en de Nederlandse Organisatie voor
Wetenschappelijk Onderzoek NWO.
Noot voor de pers
Het artikel `Initial results of in vivo non-invasive cancer imaging in
the human breast using near-infrared photoacoustics' verschijnt in het
online journal Optics Express. De auteurs zijn Srirang Manohar,
Susanne Vaartjes, Johan van Hespen (UT/BMTI), Joost Klaase, Frank van
den Engh (Medisch Spectrum Twente), Wiendelt Steenbergen (UT/BMTI) en
Ton van Leeuwen (UT/BMTI en AMC Laser Centrum, Universiteit van
Amsterdam).
Het artikel staat op de site van Optics Express of is op verzoek als
pdf-bestand toe te sturen.
Contactpersoon voor de pers: Wiebe van der Veen, tel (053)4894244
Top
Laatst gewijzigd op 13-09-2007 13:50:37 door Webmaster
Universiteit Twente