Socialistische Partij
Afbraakscenario rechtsbijstand brengt toegang tot rechter in gevaar
13-09-2007 * Toegankelijke rechtsbijstand is een voorwaarde voor een goed functionerende rechtsstaat. Maar er dreigt een afbraakscenario, waarin de rechtsbijstand zodanig wordt uitgekleed dat veel mensen voor de toegang tot de rechter afhankelijk worden van private verzekeraars. Verdere bezuinigingen zijn daarom niet alleen ongewenst, maar ronduit onverantwoord, stelde justitiespecialist Jan de Wit donderdag in de Tweede Kamer.
In het coalitieakkoord heeft het kabinet bezuinigingen op de rechtsbijstand aangekondigd van 25 miljoen euro in 2008 en 50 miljoen euro voor 2009 en volgende jaren. Deze bezuinigingen vormen een bedreiging voor het stelsel van de gefinancierde rechtsbijstand. Het scenario dat zich volgens De Wit aandient, is dat van een stelsel dat zover uitgekleed is, dat straks alleen nog gefinancierde rechtsbijstand kan worden gekregen voor rechtsterreinen die niet te verzekeren zijn via private verzekeraars. "De mogelijkheid om je recht te halen mag niet afhankelijk worden van particuliere verzekeraars," zegt De Wit.
De forse bezuinigingen op de gefinancierde rechtsbijstand leiden tot aantasting van de toegang tot de rechter. De bezuiniging die het kabinet voor ogen heeft, kan eigenlijk alleen worden behaald door minder mensen toegang te geven tot het stelsel, of door de eigen bijdrage voor burgers nog verder te verhogen. Een derde mogelijkheid zou nog kunnen zijn dat het stelsel van gefinancierde rechtsbijstand zover wordt uitgehold, dat er nog slechts een ministelsel voor de rechtsbijstand overblijft. Dat zou dan alleen nog gaan om de rechtsgebieden waar private aanbieders van rechtsbijstandverzekeringen geen brood in zien.
In alle geschetste scenario's zal de toegang tot een behoorlijke rechtsbescherming worden opgeofferd aan de bezuinigingsdrift van dit kabinet. De instandhouding van een toegankelijk stelsel van rechtsbijstand is volgens De Wit een publieke taak. "De overheid heeft de grondwettelijke en verdragsrechtelijke taak de gelijke toegankelijkheid tot de rechtsbijstand te waarborgen. Juist ook voor de minder draagkrachtigen. Voor marktdenken en private rechtsbijstandverzekeraars is binnen het stelsel van de gefinancierde rechtbijstand dan ook geen plaats en de SP zal zich er fel tegen blijven verzetten."