Nivel
NIVEL international
Palliatieve sedatie is geen vervanger van euthanasie
17 september 2007
In 2006 nam de toepassing van palliatieve sedatie bij terminale
patiënten iets toe evenals het aantal verzoeken om euthanasie. Beide
zijn voor patiënten opties voor waardig sterven.
Huisartsen melden dat palliatieve sedatie bij minder dan 8% van de
mensen die overlijden wordt toegepast, vooral bij mensen met kanker en
meerdere onbehandelbare symptomen tegelijkertijd. Dit blijkt uit de
Continue Morbiditeits Registratie (CMR) waarmee het NIVEL bijhoudt hoe
vaak een aantal ziekten, gebeurtenissen en verrichtingen voorkomen in
Nederlandse huisartsenpraktijken. In 2006 werden palliatieve sedatie
en euthanasie ongeveer even vaak als serieuze optie besproken. Ruim
eenderde van de patiënten die palliatieve sedatie kregen, had ook een
euthanasieverzoek ingediend. Euthanasie werd iets minder vaak
toegepast. De behandeling met palliatieve sedatie is in 2006 wel iets
toegenomen maar wordt niet op grote schaal uitgevoerd.
Niet leeftijdgebonden
De overgrote meerderheid (81%) van de patiënten bij wie palliatieve
sedatie wordt toegepast, heeft kanker. Meestal (bij 71%) wordt deze
vorm van sedatie gebruikt bij meerdere symptomen, zoals onbehandelbare
pijn, benauwdheid en angst. Een minderheid van de patiënten krijgt de
behandeling bij maar één symptoom. De toepassing is niet
leeftijdgebonden, palliatieve sedatie wordt ook toegepast bij jonge
mensen. In bijna alle gevallen is het besluit genomen in overleg met
de patiënt en de familie. Voor behandelaar en patiënt is het een extra
keuzemogelijkheid voor menswaardig sterven bij een combinatie van
onbehandelbare symptomen. Er zijn geen aanwijzingen dat palliatieve
sedatie euthanasie vervangt.
CMR
De Continue Morbiditeits Registratie (CMR) Peilstations van het NIVEL
vormen een representatieve groep van 56 Nederlandse huisartsen in 44
praktijken. Hun patiëntenpopulatie bestrijkt ongeveer 0,8% van de
Nederlandse bevolking en is representatief naar regio en naar
verdeling over stad en platteland. De peilstation-huisartsen
rapporteren wekelijks (waardoor trends zeer snel zichtbaar worden) of
op jaarbasis over het vóórkomen van een aantal ziekten, gebeurtenissen
en verrichtingen die in routine-registraties ontbreken en daarin niet
gemakkelijk zijn op te nemen. De CMR-peilstations bestaan sinds 1970.
De meeste registraties lopen over meerdere jaren.
Betrokken NIVEL project(en)
* Continue Morbiditeitregistratie Peilstations