Landschap Noord-Holland
Persbericht
Castricum, 21 september 2007
Organisaties willen noordse stenen terug na verbetering Zuiderdijk
De stichting Landelijk Schoon Westfriesland, Landschap Noord-Holland en de stichting Verantwoord Beheer IJsselmeer pleiten bij de Provincie Noord-Holland en het Hoogheemraadschap voor het terugbrengen van de oorspronkelijke noordse stenen op de dijk tussen Hoorn en Enkhuizen. Het Hoogheemraadschap is begonnen met het verstevigen van de dijk en heeft vanwege geldgebrek gekozen deels te werken met basalton. Omdat de provincie de dijk heeft aangewezen als provinciaal monument, hopen de organisaties op financiële steun van de provincie.
Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier is begonnen met het verbeteren en verzwaren van de dijk Hoorn-Enkhuizen (de Zuiderdijk van Drechterland). Deze dijk is een onderdeel van de Westfriese Omringdijk, de eeuwenoude dijk die rondom heel Westfriesland loopt. De Omringdijk is een van de oudste ringdijken van ons land. Deze ringdijk werd voor het eerst kort voor 1300 gesloten. Al eeuwen verdedigden grote brokken natuursteen de dijk tegen golven. Deze stenen komen vooral uit Scandinavië. Ze worden daarom wel noordse stenen genoemd. Zo'n dijkbescherming met noordse stenen komt in ons land heel weinig voor. De Omringdijk met de karakteristieke verdediging met noordse stenen is daarom van grote cultuurhistorische betekenis. De provincie Noord-Holland heeft de hele Omringdijk daarom aangewezen als provinciaal monument.
In de plannen van het Hoogheemraadschap is opgenomen dat de noordse stenen over flinke delen van de dijk opnieuw zullen worden toegepast. Maar op twee plaatsen zullen, om financiële redenen, zogeheten basalton stenen worden toegepast. Dat zijn stenen die in een betonfabriek worden gemaakt. De vorm van die betonnen stenen is afgeleid van de basaltzuiltjes die vaak voor dijkbescherming worden gebruikt. Basaltzuiltjes zijn ook natuursteen en daarom onregelmatig van vorm. Basalton stenen zijn daarentegen fabrieksmatig gemaakt en hebben daarom allemaal dezelfde vorm. Een dijkstuk met basalton stenen ziet er daarom héél anders uit dan een dijkstuk met noordse stenen.
Uit contacten van de stichting Landelijk Schoon Westfriesland met het Hoogheemraadschap is gebleken dat de keus van het Hoogheemraadschap voor basalton stenen uitsluitend is gebaseerd op financiële redenen. Landschap Noord-Holland, de stichting Verantwoord Beheer IJsselmeer en de stichting Landelijk Schoon Westfriesland zijn echter van mening dat de toepassing van basalton stenen op de Westfriese Omringdijk een ernstige aantasting betekent van de cultuurhistorische waarde van de dijk en dus van de dijk als provinciaal monument.
Ze hebben daarom gezamenlijk een brief aan het college van Gedeputeerde Staten gestuurd met het verzoek het Hoogheemraadschap financieel in staat te stellen om over het gehele traject van de dijk van Hoorn naar Enkhuizen de bescherming met noordse steen terug te brengen. Zij hebben daarbij onder meer verwezen naar een passage in de provinciale beleidsnota "Beleidskader Landschap en Cultuurhistorie Noord-Holland" waarin letterlijk staat: "De dijkversterking en verzwaring tussen Hoorn en Enkhuizen dient op een cultuurhistorisch verantwoorde manier te worden verricht met zo min mogelijk ingrepen."