Oxfam: Twijfels over vredesproces bij burgers in Noord Oeganda

24/09/2007 00:01



Oxfam Novib



Kampala, Oeganda 22 september 2007 - Ondanks de positieve stappen die gezet zijn tijdens de vredesbesprekingen in Juba, vrezen veel burgers in Noord-Oeganda dat er met hun belangen geen rekening gehouden wordt. Dit is de belangrijkste conclusie uit een nieuw onderzoek dat vandaag door Oxfam gepubliceerd wordt. De burgers hebben ernstige twijfels over vrede in hun regio. Bij het ontbreken van een ondertekend verdrag zullen conflicten en onzekerheden weer snel om zich heen grijpen.

Hoewel meer dan de helft van de geïnterviewden (57%) aangaf dat de veiligheid verbeterd is sinds de start van de vredesbesprekingen in juli 2006 en 60,5% de hoop uitsprak dat de omstandigheden beter zouden worden, blijven de mensen zeer sceptisch over de vredesvooruitzichten. Ongeveer 85% van de respondenten was het ermee eens dat het tot stand komen van een officieel vredesverdrag de belangrijkste uitdaging was om vrede te bewerkstelligen. Een zeer ruime meerderheid van de respondenten op wie het onderzoek gericht was, had het gevoel dat zij niet in voldoende mate geïnformeerd of geraadpleegd waren over het vredesproces. Bovendien vreesden zij dat de verplichting die de onderhandelende partijen aan zijn gegaan, geen stand zou kunnen houden totdat de onderhandelingen tot een succesvol einde zijn gebracht.

Oxfam ontdekte ook dat veel mensen bewegingsvrijheid zien als cruciaal punt voor vrede. Een meerderheid van de respondenten (83,3%) gaf aan dat vrede voor hen bewegingsvrijheid inhoudt om hun akkers te bewerken en terug te keren naar hun thuisland , 70,6% gaf aan dat vrede voor hen betekent dat er geen gevechten meer zijn.

600 respondenten en 91 deelnemers aan de discussie op wie het onderzoek gericht was, waren samengebracht in elf IDP-kampen (kampen voor ontheemden) in Acholi in Noord-Oeganda. Uit het onderzoek blijkt dat een groot deel van de bevolking het gevoel heeft dat er vrede heerst in hun regio als netelige kwesties, van de algemene onveiligheid tot terugkeer, aangepakt worden. Veel van de geïnterviewden zijn nog steeds van mening dat er onvoldoende naar hun opvattingen geluisterd wordt.

"Dit onderzoek spreekt voor zichzelf en heeft tot doel de stem van de slachtoffers nog duidelijker te laten horen. Het legt de nadruk op de voordurende urgentie om een omvangrijk vredesverdrag tot stand te brengen. Maar net zo belangrijk is de noodzaak van een parallel proces waarbij de behoeften en de zorgen van de getroffen burgers aan de orde gesteld worden", aldus Savio Carvalho, Oxfam Oeganda Country Manager.

In het rapport van Oxfam, " Building Blocks for Peace", dat vandaag tegelijk is uitgebracht met de uitkomsten van het onderzoek, spoorde deze internationale organisatie de regering van Oeganda en de LRA aan om, met de steun van de internationale gemeenschap, er voor te zorgen dat er een sterk fundament gelegd wordt voor een duurzame vrede. Verbeteren van de veiligheid, zich meer bezighouden met de burgers die door het conflict getroffen zijn, uitbreiden van nieuwe nederzettingen en essentiële hulpverlening zijn allemaal van vitaal belang voor dit proces. Het instellen van een levensvatbare rechtsorde en aansprakelijkheidsmechanismen is ook van groot belang. Veel van de getroffen ondervraagde burgers gaven aan dat een rechtssysteem zonder vrede geen enkel doel dient, maar ze voelden ook dat er enige vorm van rechtsorde moet zijn, zonder te weten hoe dat precies vorm gegeven moet worden.

Alhoewel de angst voor aanvallen en kidnappings door de rebellenbeweging Lords Resistance Army (LRA) significant is afgenomen, worden burgers nog steeds geconfronteerd met een serie bedreigingen van hun veiligheid door andere gewapende groeperingen in de regio. De onzekerheid over de vredesvooruitzichten in het bijzonder, weerhoudt veel mensen ervan om de overvolle IDP-kampen te verlaten.

Veel van de geïnterviewden brachten hun angst onder woorden: "Ik word nog steeds achtervolgd door het verleden. Als ik een vreemdeling zie op het moment dat ik alleen ben, of als er een hond blaft, word ik bang. De vredesbesprekingen zijn nog steeds niet afgerond. De Karamojong overvallen en beroven ons nog steeds. Het is nog geen vrede," aldus een man uit het Mucwini kamp.

Sinds het moment dat de Cessation of Hostilities Agreement (Overeenkomst tot het Staken van de Vijandelijkheden) werd ondertekend, hebben zo'n 900.000 mensen de kampen helemaal verlaten, waarvan velen een onderkomen bouwen op of dichtbij hun geboortegrond. Maar ongeveer de helft is óf in de smerige kampen gebleven óf heeft zich op nieuwe plaatsen gevestigd, velen op afgelegen locaties waar zij leven zonder dat ze fatsoenlijk kunnen beschikken over drinkbaar water en sanitaire voorzieningen. Iets meer dan de helft (53%) van de geïnterviewde burgers gaf aan dat er geen vooruitgang in hun regio geboekt was sinds het staakt-het-vuren. De getroffen bevolkingsgroepen stelden vast dat de smerige omstandigheden en de beperkte ruimte in de kampen gezien worden als de belangrijkste oorzaken van hun lijden. Ongeveer 45% van de respondenten omschrijft het leven in de kampen als "niet vreedzaam".

Veel geïnterviewden zeiden dat omstandigheden in de kampen ondraaglijk zijn gebleven, ondanks verbeteringen op het gebied van veiligheid. "Vrouwen worden nog steeds geconfronteerd met heel veel problemen: mannen gaan uit en drinken, er zijn niet genoeg scholen, veel vrouwen zijn zwanger. Ja, er klinken geen geweerschoten meer, maar buiten dat is alles nog hetzelfde gebleven," verklaarde een vrouw die in Madi Opei Kamp geïnterviewd werd.

"De zeer ernstige gevolgen van deze decennialange burgeroorlog worden nog steeds gevoeld. Nu is het tijd om voort te bouwen op wat er het afgelopen jaar bereikt is en om burgers te helpen bij het opnieuw oppakken van een normaal leven", aldus de heer Carvalho. "Essentiële dienstverlening zoals water en gezondheidszorg in de gebieden waar burgers naar terugkeren moeten verbeterd worden, terwijl bestaande niveaus van hulpverlening voor diegenen die in de kampen leven gehandhaafd moeten blijven. Zonder blijvende en consistente hulp - zowel voor hen die in de kampen blijven als voor diegenen die naar hun geboortegrond terugkeren - blijft het leven van honderdduizenden mensen op het spel staan."

Oxfam Novib is het Nederlandse lid van Oxfam International, een samenwerkingsverband van dertien onafhankelijke ontwikkelingsorganisaties. Het gezamenlijke ideaal: een rechtvaardige wereld zonder armoede.






Noot voor de redactie:


Noot voor de redactie,