Idealen in het werk
24 september 2007
Onlangs is de bundel 'Werkzame idealen - Ethische reflecties op
professionaliteit' verschenen. In het boek worden dertien
uiteenlopende professionele beroepspraktijken en hun werkzame idealen
geportretteerd; van militairen tot dominees en van huisartsen tot
atleten. Auteurs beantwoorden vragen als: Wat zijn idealen precies en
welke zouden de professies na moeten streven? Hoe verhouden die
idealen zich tot de plichten en gedragsregels in ethische codes die
professies en beroepsorganisaties hanteren?
Professionals zijn van levensbelang voor onze samenleving. Sinds een
aantal decennia zijn er echter geregeld alarmerende berichten te horen
in de media en wetenschappelijke literatuur: professionaliteit zou in
crisis verkeren, onder druk staan van doorgeschoten bureaucratie,
marktwerking en professionals zouden meer bezig zijn met hun eigen
belang. Managers, mondige burgers en de overheid vragen steeds meer om
verantwoording, transparantie en controle. Dat bedreigt de
zelfstandigheid van professionals, ondermijnt hun motivatie en knaagt
aan de zin en betekenis die ze in hun werk beleven. Burn-out en
frustratie liggen op de loer. Hoe worden professionals weer zichzelf,
of: hoe blijven ze zichzelf temidden van al die veranderingen?
Eén antwoord zou kunnen zijn dat ze zich (blijven) oriënteren op hun
idealen. Aandacht voor de idealen van de eigen beroepsgroep zou
professionalisering een positieve impuls kunnen geven. Maar wat zijn
idealen precies en welke zouden de professies na moeten streven? Hoe
verhouden die idealen zich tot de plichten en gedragsregels in
ethische codes die professies en beroepsorganisaties hanteren?
Dergelijke vragen staan centraal in dit boek. Auteurs uit de
beroepsethiek en het werkveld portretteren dertien uiteenlopende
professionele beroepspraktijken en hun werkzame idealen; van
militairen tot dominees, van huisartsen tot atleten. De uitkomst is
dat idealen een niet te miskennen inspiratiebron voor professionals
kunnen zijn en een essentiële aanwinst voor de professie-ethiek.
Werkzame idealen is van belang voor professionals die zich willen
bezinnen op hun werk. Maar ook voor studenten in wetenschappelijke- en
beroepsopleidingen die ethiekonderwijs volgen, voor beleidsmakers die
met professionals werken, voor ethici die zich met professionaliteit
bezighouden en voor een ieder die professionaliteit in de Nederlandse
samenleving een warm hart toedraagt.
Jos Kole en Doret de Ruyter stelden het boek samen en redigeerden het.
Ze zijn respectievelijk onderzoeker en hoogleraar aan de Vrije
Universiteit Amsterdam. Deze uitgave komt voort uit onderzoek naar
professie-ethiek dat zij verrichten in het kader van het project The
Good Professional, onderdeel van het NWO-onderzoeksprogramma Ethiek,
Onderzoek & Beleid.
..............................
Noot voor de redactie,
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek