Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen

26-09-2007

50 jaar waterecologie bij NIOO: symposium over waterproblemen en
-oplossingen op 27 september

(Persbericht NIOO-KNAW)

Wat is het grootste waterprobleem? Tijdens het lustrumsymposium 'Wat(er) is het probleem? Wat(er) is de oplossing?' van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) komen de problemen aan bod op de terreinen van zee, 'rivieren & natuurbeheer' en 'meren & waterkwaliteit'. Maar vooral ook de mogelijke oplossingen. Zowel de zoet- als de zoutwaterecologie van het NIOO viert hiermee haar vijftigste verjaardag.
Zeespiegelstijging, watervervuiling of de roep om hogere dijken. Wat zijn de gevolgen daarvan voor ecologie, beheer en beleid? In Nederland is het water overal om ons heen te vinden. Dat levert ons veel voordelen op, van potentieel drinkwater tot recreatiemogelijkheden en van koelwater tot esthetisch genoegen. Maar soms hebben we te veel of juist te weinig water, is het te vies of te zout. Welke waterproblemen spelen er nu en in de (nabije) toekomst? En welke oplossingen zijn er mogelijk, want zoals een van de debaters stelt: 'Door het eindeloze gepraat over wat het probleem is, valt een voortvarende aanpak in het water!'. Dat zijn de centrale vragen op het symposium van 27 september in Fort Voordorp bij Utrecht over ecologie, beheer en beleid van het water van de toekomst.

De ochtend is gewijd aan de zee, de middag achtereenvolgens aan rivieren & natuurbeheer en meren & waterkwaliteit. Na de inleiding fileert een panel experts uit de werelden van onderzoek, advies, beleid en beheer onder leiding van presentator Mieke van der Weij de problemen en oplossingen. Stellingen zijn onder andere: 'De besluitvorming in de Europese visserijraad is desastreus voor de biodiversiteit in de Europese zeeën', 'Het grootste obstakel voor het oplossen van de waterproblemen in Nederland is het korte geheugen van de politiek en het onvermogen van veel deskundigen om over hun schutting te kijken' en 'De hydrologische versnippering van Nederland leidt tot duizenden badkuipen met ecologisch oninteressant water'. Namens minister Jacqueline Cramer van VROM volgt er een afsluitende lezing over het waterbeleid dat Nederland nodig heeft.

'Het is vreemd dat Nederland, zo rijk aan water, geen onderzoeksinstituut heeft voor hydrobiologie,' meldde de Commissie voor Oecologie in de jaren 50 van de vorige eeuw. Om dit gat te vullen, richtte de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) in 1957 twee instituten op. Vanaf die tijd kijken de onderzoekers van Nieuwersluis naar vooral de meren van Nederland, terwijl de ecologen van Yerseke de zee en kustwateren bestuderen. Als uitvalsbasis had het Hydrobiologisch Instituut (later Limnologisch Instituut) in Nieuwersluis een oude villa langs de Vecht, een rivier die nu mooi maar toen nog 'zwaar vervuild' was. Inmiddels zijn zoet water, watervogels en waterplanten van over de hele wereld studieobject. Het Delta Instituut voor Hydrobiologisch Onderzoek, zoals het vroeger heette, had als taak om de ecologische effecten van het Delta Plan te onderzoeken. Later is deze taak verbreed tot internationaal zeeonderzoek, van biodiversiteit tot bacterie en van de Zeeuwse delta tot de Zuidpool.

Het lustrum is driedubbel. Naast de twee verjaardagen van de 'waterpoten' viert het NIOO ook haar vijftiende verjaardag. Sinds 1992 vormen alle ecologen van de KNAW samen een ecologie-breed instituut dat kijkt van gen tot landschap. De oudere instituten zijn nog terug te vinden in de drie vestigingen van het NIOO in Nieuwersluis (Centrum voor Limnologie), Yerseke (Centrum voor Estuariene en Mariene Ecologie) en Heteren (Centrum voor Terrestrische Ecologie - de ecologie van het land).

Op zondag 21 oktober volgt een Open Dag in Nieuwersluis over het water-, pool- en klimaatsveranderingsonderzoek van het NIOO: 'Opgewarmde natuur: van ijsberg tot waterplas'. Van 11 tot 17 uur zijn bezoekers van alle leeftijden welkom voor demonstraties, proeven en verhalen. Meet hoeveel je zelf bijdraagt aan het broeikaseffect bijvoorbeeld. Ook kun je in de huid kruipen van een poolonderzoeker of je succes testen als waterroofdier. De open dag maakt onderdeel uit van de landelijke WetenWeek, met als thema 'Topje van de ijsberg'.

Het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) verdiept zich in de ecologie van land, zoet water en brak en zout water. Het NIOO is met ongeveer 250 medewerkers het grootste onderzoeksinstituut van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW).