Rijksdienst voor archeologie, cultuurlandschap en monumenten
Studie van historische jaarringen academisch onderdak
Esther Jansma benoemd tot bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Utrecht
Persbericht 28 september 2007
Esther Jansma is benoemd tot bijzonder hoogleraar Dendrochronologie en
paleo-ecologie van het Kwartair aan de faculteit Geowetenschappen van
de Universiteit Utrecht. Dr. Esther Jansma is senior-onderzoeker
paleo-ecologie, met als specialisme de boomtijdkunde
(dendrochronologie), aan de Rijksdienst voor Archeologie,
Cultuurlandschap en Monumenten (RACM). Deze benoeming versterkt de
samenwerking tussen de Rijksdienst en de Universiteit Utrecht ten
gunste van het onderwijs en onderzoek op het raakvlak van
geowetenschappen en archeologie.
Jansma promoveerde in 1995 cum laude aan de Universiteit van Amsterdam
(UvA) op het gebied van de dendrochronologie. Met haar proefschrift
legde zij het fundament voor het historisch jaarringonderzoek in
Nederland. Sinds 1993 is zij wetenschappelijk directeur van de
Stichting Nederlands Centrum voor Dendrochronologie RING. Haar
benoeming als deeltijdhoogleraar gaat in op 1 oktober aanstaande.
Esther Jansma geniet ook bekendheid als dichter. Voor de bundel `Alles
is nieuw' ontving zij in 2007 de Jan Campert-prijs voor poëzie. In
haar werk gaan beide disciplines goed samen.
Dendrochronologie
De dendrochronologische discipline richt zich op de jaarlijkse
groeivariaties van bomen en wordt gebruikt voor de exacte
ouderdomsbepaling van hout uit het verleden. De jaarringpatronen in
houtvondsten uit natuurlijke, archeologische en bouwkundige
vindplaatsen en structuren worden in deze discipline voorts gebruikt
als bron van informatie over onder meer het voormalig klimaat, de
vroegere vegetatie en de voormalige omgang van de mens met zijn
natuurlijke omgeving. Nauwgezette bestudering van resten oerbos in
Nederland, in de grond bewaarde `veenwegen' uit de Jonge Steentijd en
Romeinse schepen, maar ook van hout dat verwerkt is in gebouwen, kunst
en meubilair, geeft vanuit deze discipline zicht op de geschiedenis
van ons land.
Intensivering samenwerking
De RACM en de Universiteit Utrecht streven met deze benoeming een
aantal doelen na. Het instellen van de deeltijdleerstoel intensiveert
de samenwerking van de twee organisaties. Beide doen immers onderzoek
naar én bezitten hoogwaardige kennis en expertise op het gebied van de
menselijke invloed op natuurlijke (eco)systemen, waaronder het
landschap, en de sociaaleconomische, maatschappelijke en culturele
kaders van deze omgang door de tijd heen.
In het kader van bovenstaande samenwerking ondertekenden de RACM en de
Universiteit Utrecht (faculteiten Geowetenschappen en
Geesteswetenschappen) donderdag 20 september jl. een
samenwerkingsovereenkomst.
Verankering en impuls
Het instellen van deze bijzondere leerstoel beoogt ook de verankering
van het onderwijs en het onderzoek in de geowetenschappelijke aspecten
van de archeologie, in het bijzonder de dendrochronologie en
paleo-ecologie van de jongste aardse geschiedenis.
Daarnaast betekent de instelling een impuls voor zowel het
interdisciplinaire onderzoeksgebied tussen de geowetenschappen en de
archeologie, als voor het onderwijs dat gezamenlijk door de
faculteiten Geo- en Geesteswetenschappen gegeven zal worden. Ook
draagt de leerstoel bij aan een uitbouw van de Utrechtse profilering
in de Geowetenschappen, in het bijzonder op het terrein van de
biogeologie en aanverwante terreinen.