De Voorzitter van de Tweede Kamer Postbus 90801
der Staten-Generaal 2509 LV Den Haag
Anna van Hannoverstraat 4
Binnenhof 1 A Telefoon (070) 333 44 44
2513 AA S GRAVENHAGE Fax (070) 333 40 33
www.szw.nl
2513AA22XA
Ons kenmerk W&B/URP/07/30675
Datum 28 september 2007
Onderwerp rapport "Bijstand en vermogen"
De inspectie werk en inkomen (IWI) heeft onderzoek gedaan naar de uitvoering van de
vermogenstoets die gemeenten uitvoeren als burgers een aanvraag voor een bijstandsuitkering
indienen. De conclusie van de IWI is dat gemeenten de Wet werk en bijstand (WWB) op dit
./. punt goed uitvoeren. Hierbij treft u het rapport "Bijstand en vermogen" aan zoals dat door IWI
is opgesteld.
IWI constateert dat meer doelmatigheid in de uitvoering van de vermogenstoets mogelijk is,
omdat aanvragers in vrijwel alle gevallen voldoen aan de vermogenstoets. Ik ben het daar niet
volledig mee eens. Uit een hoge mate van naleving van de regelgeving kan niet zondermeer de
conclusie worden getrokken dat controles niet nodig zijn. Het verslappen van controles op een
zo essentieel onderdeel van de WWB kan immers misbruik in de hand werken. Ik maak uit het
rapport op dat gemeenten op weloverwogen wijze gebruik maken van de beleidsruimte die de
wetgever hen heeft geboden. Dat geldt ook voor de gemeenten die kiezen om voor een deel
van de groep een verkorte aanvraagprocedure te hanteren. Die levert zowel voor de aanvrager
als de gemeente besparing van administratieve lasten op.
IWI stelt in haar onderzoek vast dat in 75% van de onderzochte bijstandsaanvragen er sprake
is van een negatief vermogen. In 84% van de gevallen bedraagt dit minder dan 10.000. In
16% van de gevallen bedraagt dit meer dan 10.000. Hoewel het onderzoek onvoldoende
houvast biedt om te kunnen beoordelen of er bij deze 75% sprake is van een problematische
schuldenpositie ben ik met IWI van mening dat op grond van deze bevindingen nader
onderzoek nodig is. Ik vind het belangrijk dat IWI -via aanvullend onderzoek in 2008- vaststelt
of en welke actie gemeenten nemen op het moment dat deze bij aanvraag vaststelt dat er
sprake is van een (problematische) schuldsituatie. Immers, hoe sneller wordt ingegrepen in een
(dreigende) problematische schuldensituatie hoe beter. Daarbij is het interessant inzicht te
verkrijgen in de situaties waarin gemeenten deze personen doorverwijzen, welk aanbod wordt
gedaan (budgetcursus, budgetbeheer, schuldsanering) en of gemeenten vervolgens (actief) de
stand van zaken volgen.
Ons kenmerk W&B/URP/07/30675
Met dit aanvullende IWI-onderzoek wordt dan tevens invulling gegeven aan de motie Ortega-
Martijn (Kamerstukken II, 2006-2007 24.515 nr.111), aangezien dit onderzoek inzicht kan
verschaffen in de mate waarin gemeenten aan mensen die een bijstandsuitkering toegekend
krijgen een budgetteringscursus en/of financiële coach aanbieden. Op grond van de uitkomsten
van dit onderzoek kan ik vervolgens vaststellen of gemeenten een dergelijk aanbod doen of dat
aanvullende acties vanuit de regering nodig zijn.
Een deel van de cliënten zal voorafgaand aan de bijstandsaanvraag een andere uitkering
hebben ontvangen. Ik zal IWI vragen om in haar onderzoek daarom ook na te gaan of andere
uitvoeringsorganisaties, zoals bijvoorbeeld het UWV, voldoende alert zijn op signalen van
schulden en daar ook actie op ondernemen. Ook hier geldt: voorkomen is beter dan genezen.
De Staatssecretaris van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid,
(A. Aboutaleb)
Bijlage(n):
IWI-Rapport "Bijstand en vermogen"
---
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid